What Insider

Charles I Anglii (Urodzony 19 listopada 1600, w Dunfermline – Londyn, 30 stycznia 1649) był Królem Anglii, Królem Szkocji i Królem Irlandii od 27 marca 1625 do jego egzekucji w 1649. Jest jedynym brytyjskim monarchą, który kiedykolwiek został obalony i ścięty. Był synem Jakuba I.

Charles I urodził się w pałacu w Dunfermline w Szkocji. Jego ojciec był królem Szkocji w tym czasie, ale jeszcze nie Anglii. Zamierzonym spadkobiercą był jego starszy brat Henryk Fryderyk Stuart, książę Walii. Zmarł on na tyfus w 1612 roku, czyniąc Karola dziedzicem dwóch tronów. W 1616 roku został księciem Walii lub zamierzonym następcą tronu Anglii.

Był pod silnym wpływem ulubieńca ojca, George’a Villiersa, pierwszego hrabiego Buckingham. Zabrał go do Hiszpanii w 1623 roku w poszukiwaniu odpowiedniej narzeczonej. Nie powiodło się to, ponieważ Hiszpanie zażądali od Karola przejścia na rzymski katolicyzm.

Ostatnie lata Karola I naznaczone były wojnami Trzech Królestw oraz Pierwszą Rewolucją Angielską, podczas której stawił czoła siłom parlamentarnym. Jego wojska zostały pokonane w pierwszej wojnie domowej (1642-1645), Parlament oczekiwał, że Karol I przyjmie jego żądania dotyczące monarchii konstytucyjnej, ale on odmówił negocjacji i zawarł sojusz ze Szkocją, po czym uciekł na wyspę Wight. Rozpoczęło to drugą wojnę domową (1648-1649), a Karol I został ponownie pobity, a następnie aresztowany, osądzony i stracony za zdradę stanu. Monarchia została wtedy zniesiona i ustanowiono „Republikę” zwaną Commonwealth of England, z Oliverem Cromwellem na czele.

Quick Facts: Karol I

• Urodzony: 19 listopada 1600 r., pałac Dunfermline, Dunfermline, Szkocja
• Znany także jako: Karol I Angielski
• Znany z: Król Anglii, Król Szkocji i Król Irlandii
• Panowanie: 27 marca 1625 – 30 stycznia 1649
• Rodzice: Ojciec – Jakub VI Szkocji i I Anglii, Matka – Anna Duńska
• Dom: Stuart
• Religia: Anglikanin
• Małżonek: Henrietta Maria z Francji (m. 1625)
• Zmarł: 30 stycznia 1649 (w wieku 48 lat), Whitehall, Londyn, Anglia
• Pochówek: 9 lutego 1649, St George’s Chapel, Windsor Castle, Anglia

Wczesne życie Karola I

Charles I urodził się w Dunfermline Palace, 19 listopada 1600 roku, jako drugi syn z dziewięciu męskich potomków Jakuba VI Szkockiego i I Angielskiego oraz Anny Duńskiej. Był niedorozwiniętym dzieckiem, które wciąż nie było w stanie chodzić ani mówić w wieku 3.

Kiedy królowa Elżbieta I zmarła w 1603 roku i James VI został ogłoszony królem Anglii jako Jakub I, Karol został w Szkocji pod opieką pielęgniarek i sług, ponieważ obawiano się, że podróż zaszkodzi jego kruchego zdrowia. W końcu odbył podróż do Anglii w lipcu 1604.i został następnie oddany pod opiekę Lady Carey, która nauczyła go chodzić i mówić.

Kiedy był dorosły, miał 1m i 62cm. Karol I nie cieszył się tak dobrą opinią jak jego starszy brat, Enrique Federico, książę Walii. Sam Carlos uwielbiał swojego brata i starał się go naśladować.

W 1605 roku, jak to było wówczas w zwyczaju w przypadku drugiego syna angielskiego suwerena, Karol został mianowany księciem Yorku w Anglii. Dwa lata wcześniej, w 1603 roku, został mianowany księciem Albany w Szkocji. Kiedy Henryk zmarł na tyfus w 1612 roku, Karol został następcą tronu i został nazwany księciem Kornwalii.

Jednakże nie został nazwany księciem Walii i hrabią Chester, zwyczajowymi tytułami następcy angielskiego tronu, aż do listopada 1616 roku. Jej siostra Izabela wyszła za mąż w 1613 r. za Federica V, elektora Palatynatu, pozostawiając Karola praktycznie jako jedynaka.

Małżeństwo i dzieci

Król Jakub I zmarł 27 marca 1625 r., po czym wstąpił na tron jako Karol I; 1 maja ożenił się przez pełnomocnika z Henriette Marią Francuską, która wciąż przebywała w Paryżu. Jego pierwszy parlament, zainaugurowany przez niego w maju, sprzeciwił się jego małżeństwu z francuską księżniczką, katoliczką, ponieważ obawiali się, że Karol zniesie ograniczenia dotyczące katolików i podważy oficjalne ustanowienie protestantyzmu.

Ale chociaż zgodził się z parlamentem, że nie złagodzi ograniczeń dotyczących katolików, obiecał zrobić dokładnie to w tajnym traktacie ze swoim szwagrem, królem Francji Ludwikiem XIII. Augustyna w Canterbury 13 czerwca 1625 roku.

2 lutego 1626 roku Carlos został koronowany w Opactwie Westminsterskim, ale bez żony u boku, aby uniknąć kontrowersji.

Z tego małżeństwa urodziło się dziewięcioro dzieci:

1. Charles James, książę Kornwalii (March 13, 1629 – March 13, 1629)
2. Charles II, król Anglii, Szkocji i Irlandii (May 29, 1630 – February 6, 1685)
3. Maria Henrietta, późniejsza żona Wilhelma II, Książę Orański (4 listopada 1631 – 24 grudnia 1660)
4. Jakub, jako Jakub II król Anglii i Irlandii, jako Jakub VII król Szkocji (14 października 1633 – 6 września 1701)
5. Elizabeth Stuart (29 grudnia, 1635 – 8 września 1650)
6. Anna (17 marca 1637 – 8 grudnia 1640)
7. Katarzyna (29 stycznia 1639 – 29 stycznia 1639)
8. Henryk Stuart, książę Gloucester (8 lipca 1640 – 13 września 1660)
9. Henrietta Anna, przez małżeństwo księżna Orleanu (16 czerwca 1644 – 30 czerwca 1670)

Regin Karola I

Charles zastąpił swojego ojca 27 marca 1625 roku jako Karol I, król Anglii, Szkocji i Irlandii na tronie. Już 9 kwietnia 1625 r. zwołał komisję pod przewodnictwem księcia Buckingham, aby doradzić w sprawie polityki zagranicznej kraju.

Kluczowymi punktami były stosunki z Hiszpanią, sojusz z Francją i sposoby przywrócenia Palatynatu, być może z holenderską pomocą. Przynajmniej sojusz z Francją zbliżył się o duży krok w maju 1625 r.

Karl poślubił Henriette Marie de Bourbon, katolicką córkę francuskiego króla Henryka IV i Marii de 'Medici, 13 czerwca 1625 r. Koronacja Karola I odbyła się ostatecznie 2 lutego 1626 r. w Opactwie Westminsterskim.

Polityka zagraniczna Anglii była teraz znacznie bardziej agresywna i wybuchła wojna z Hiszpanią. Karl wsparł Unię Protestancką pod wodzą Christiana IV z Danii przeciwko cesarzowi kwotą 30 000 funtów i umieścił oddziały Mansfelda pod Zjednoczonymi Prowincjami, aby mogły wyzwolić Palatynat Elektorski w wojnie z Hiszpanią.

Pod koniec kwietnia 1625 roku Karl polecił Admiralicji wydanie listów korespondencyjnych, które pozwalały na atakowanie Hiszpanów. 18 września 1625 roku zawarto ze Zjednoczonymi Prowincjami traktat z Southampton.

W nim obie strony zobowiązały się do wspólnej wyprawy przeciwko Hiszpanii. Ostatecznie w październiku 1625 roku Anglia wysłała do Hiszpanii flotę ekspedycyjną pod dowództwem lorda Edwarda Cecila. Anglicy najechali portowe miasto Kadyks, ale po przybyciu hiszpańskich pomocników 14 listopada wycofali się, co doprowadziło do poważnych strat.

W 1627 roku książę Buckingham podążył za wołaniem hugenotów o pomoc z La Rochelle i zaangażował siły angielskie w wojnę przeciwko koronie francuskiej.

Rewolucja angielska

Rewolucja angielska jeszcze się nie rozpoczęła, ale obie strony zaczęły się zbroić. Po bezsensownych negocjacjach Karol podniósł królewski sztandar (anachroniczny średniowieczny gest) w Nottingham 22 sierpnia 1642 r.

Następnie zainstalował swój dwór w Oksfordzie, skąd sprawował kontrolę nad północną i zachodnią Anglią, podczas gdy parlament kontrolował Londyn oraz południe i wschód kraju. Carlos podniósł armię za pomocą archaicznej metody Komisji Arsenału.

Angielska wojna domowa rozpoczęła się 25 października 1642 r. bitwą pod Edgehill – która nie została zakończona – i trwała niezdecydowanie między 1643 a 1644 r., aż do bitwy pod Naseby, która przechyliła szalę militarną zdecydowanie na korzyść parlamentu.

Po niej nastąpiła duża liczba porażek rojalistów, która zakończyła się oblężeniem Oksfordu, skąd Carlosowi udało się uciec w kwietniu 1646 r. Następnie zamienił się w szkockiego króla, który został mianowany królem. Następnie oddał się w ręce szkockiej armii prezbiteriańskiej w Newark i został przewieziony do pobliskiego miasta Southwell, podczas gdy jego „gospodarze” decydowali, co z nim zrobić.

Prezbiterianie doszli w końcu do porozumienia z Parlamentem i przekazali mu Carlosa w 1647 roku. Był więziony w Holdenby House w Northamptonshire, dopóki bugler George Joyce siłą nie zabrał go do Newmarket w imieniu New Model Army. W tym czasie między New Model Army a Parlamentem rozpętała się wzajemna podejrzliwość, a Carlos chętnie wykorzystał ją na swoją korzyść.

Charles został następnie przeniesiony do Oatlands, a potem do Hampton Court, gdzie zaangażował się w nowe negocjacje w charakterze osobistym, ale równie bezskutecznie. Przekonali go, że lepiej dla niego będzie uciec – być może za granicę, do Francji, gdzie przebywała jego żona, a może w areszcie Roberta Hammonda, parlamentarnego gubernatora wyspy Wight.

Charles zdecydował się na ostatnią opcję, wierząc, że Hammond jest realistą, i uciekł 11 listopada. Hammond jednak zdradził króla i zamknął go w zamku Carisbrooke. Z Carisbrooke, Karol nadal próbował targować się z różnymi stronami, aby uniknąć tragicznego końca, i ostatecznie przystąpił do negocjacji ze szkockimi prezbiterianami, akceptując ustanowienie prezbiterianizmu zarówno w Anglii, jak i Szkocji na okres próbny.

Rojaliści podnieśli broń w lipcu 1648 r., a Szkoci najechali kraj, rozpoczynając tzw. drugą wojnę domową. Pokonał wojska szkockie, jednak kilka miesięcy później, a ostateczna porażka dla Carlosa przychodzi w bitwie pod Preston (17 do 19 sierpnia 1648).

Ekzekucja Karola I

Ujęli Karola I i zmusili Parlament do oskarżenia go o zdradę. Specjalnie w tym celu powołano Wysoki Trybunał Sprawiedliwości. Spośród 135 członków tego trybunału wielu odmówiło lub nie stawiło się na negocjacje.

W procesie, który rozpoczął się 20 stycznia 1649 r. w Westminster Hall, wzięło udział tylko 68 członków. 26 stycznia Karol został skazany na śmierć, a 59 członków Wysokiego Sądu podpisało wyrok.

Charles I został ścięty przed Banqueting House w Londynie 30 stycznia 1649 roku. 7 lutego 1649 r. został w kaplicy św. Jerzego na zamku Windsor w Berkshire pochowany. Tu spoczął obok Henryka VIII. Kilka tygodni później Izba Gmin ogłosiła Anglię republiką.

Rządził nią Oliver Cromwell pod tytułem Lorda Protektora aż do śmierci w 1658 roku. Dwa lata później, pod rządami syna Karola I, Karola II, królestwo Stuartów zostało przywrócone.

.