Een superfood wordt gedefinieerd als “een voedingsmiddel (zoals zalm, broccoli of bosbessen) dat rijk is aan verbindingen (zoals antioxidanten, vezels of vetzuren) die als heilzaam voor de gezondheid van een persoon worden beschouwd”, aldus het Merriam-Webster Dictionary. Wetenschappelijk gezien is er echter geen officiële definitie van een superfood, behalve dat het een voedingsmiddel is met een hoog gehalte aan gewenste voedingsstoffen, gekoppeld aan het bevorderen van persoonlijke gezondheid en welzijn of het voorkomen van ziekte en aandoeningen. Het idee om een portie voedsel te definiëren als een superfood lijkt meer in lijn met het onderstrepen van de wens om een gezond dieet aan te houden, rijk aan fruit, groenten, mager vlees en volle granen.
Het originele superfood
Waar komt de term superfood toch vandaan? Het is misschien niet verrassend dat de term weinig te maken heeft met formeel wetenschappelijk of voedingsonderzoek. De oorsprong van de term superfood ligt in het begin van de 20e eeuw, als een strategie om bananen op de markt te brengen. Het bedrijf werd ontwikkeld door The United Fruit Company en gebruikte de term om de bruikbaarheid van bananen als een dagelijkse bron van goedkope, licht verteerbare voeding te promoten. In een artikel dat in 1918 in The Scientific Monthly verscheen, merkte auteur Samuel C. Prescott op dat “aangezien het eetbare gedeelte omgeven is door een dikke omhullende schil, het effectief beschermd is tegen de aanvallen van bacteriën, schimmels en andere agentia van ontbinding.”
Voeg het toe aan cornflakes; eet er een bij de lunch; voeg het zelfs toe aan een salade of bak het voor het avondeten – de vele toepassingen van de vrucht maakten het bijna super.
Toen de populariteit van de vrucht begon te circuleren, deed ook zijn naam dat. Een tijd lang hebben artsen bananen aangeprezen als middel tegen een aantal kwalen, waaronder coeliakie en diabetes. Vóór de ontdekking van gluten geloofde de American Medical Association dat bananen in het dieet van een kind verlichting zou bieden voor coeliakie of het zelfs zou genezen.
21e Eeuw superfoods
Meer dan 100 jaar nadat een term als superfood is bedacht, is deze vrijwel synoniem met vermoedelijke gezondheidsvoordelen. Het internet en de sociale media kunnen de voordelen van een zogenaamd supervoedsel met virale snelheid op de markt brengen. De voedingsindustrie heeft alleen wat wetenschappelijk onderzoek naar een bepaald voedsel, een paar goed geformuleerde nieuwsartikelen en een pakkende voedselmarketingcampagne nodig, en het zou ook een nieuw ontdekt “superfood” kunnen zijn.”
Weliswaar hebben sommige “superfoods” bewezen gezondheidsvoordelen en de goedkeuring van voedingsdeskundigen, maar sceptici beweren dat tijdelijke rages en/of beroemdheden andere voedingsmiddelen zo populair maken dat ze een verkeerde voorstelling van zaken geven.
Food as medicine
Het op de markt brengen van superfoods heeft geleid tot een uiterst lucratieve business voor de voedingsindustrie. Uit een recent onderzoek van Nielsen blijkt dat consumenten op zoek zijn naar “functionele voedingsmiddelen die voordelen bieden die hun ziekterisico kunnen verkleinen en/of een goede gezondheid kunnen bevorderen”. Gezondheidskenmerken hebben een sterke invloed op de voedingsmiddelen die consumenten kopen, die bereid zijn een meerprijs te betalen voor gezondheidsvoordelen, aldus het onderzoek, maar niet alle kenmerken zijn overal ter wereld even belangrijk. Bovendien bleek uit het onderzoek dat ongeveer 75 procent van de respondenten wereldwijd gelooft dat ze “zijn wat ze eten” en dat bijna 80 procent voedingsmiddelen actief gebruikt om gezondheidsproblemen en medische aandoeningen, zoals obesitas, diabetes, een hoog cholesterolgehalte en hoge bloeddruk, te voorkomen. Deze bevindingen lijken samen te vallen met de populariteit van superfoods met topprestaties, zoals fruit, groenten en volle granen die als gezond worden ervaren.
Top trending superfoods
Tussen de periode van 2011 en 2015 was er een toename van 202 procent in het aantal nieuwe voedingsmiddelen en drankproducten dat wereldwijd werd gelanceerd met de termen “superfood”, “superfruit” of “super grain”, volgens een 2016 Mintel-studie. De studie merkte ook op dat er alleen al in 2015 een stijging van 36 procent was in het aantal voedings- en drankproducten dat diezelfde termen aanprijst.
Terwijl oude granen zoals quinoa en boekweit het leuk hebben gevonden om synoniem te worden met “superfood”, nam het gebruik van chia in 2017 toe, samen met een aantal andere ingrediënten, waaronder:
- moringa
- zeewier
- blauwe bessen
- gember
- turmeric
- matcha
- haver
- gerst
- kikkererwten
Weliswaar ondersteunt de wetenschap de gezondheidsvoordelen van bepaalde voedingsmiddelen, waardoor ze worden verheven tot het niveau van een “superfood”, is het duidelijk dat de term nuttiger is voor zijn marketing waarde dan het verstrekken van ultieme voeding. Dit wordt echter problematisch wanneer mensen zich richten op de marketing in plaats van de werkelijke voedingswaarde van het specifieke voedsel.
Superfoods of superhype?
Weliswaar kunnen bepaalde superfoods een extra voordeel bieden voor gezond eten, maar variatie en matiging zijn net zo belangrijk voor onze voedingsbehoeften. Afwisseling niet alleen in het voedsel dat we eten, maar ook in de essentiële vitaminen en mineralen die ons lichaam nodig heeft, en matiging in hoeveel (of hoe weinig) we van een bepaald voedingsmiddel eten.
Geef een antwoord