Verzorging voor uw kind

Bloedtest: Bilirubine

Wat het is

Een bilirubinetest meet het bilirubinegehalte (een bijproduct van de normale afbraak van oude rode bloedcellen) in het bloed. Normaal passeert bilirubine de lever en wordt het via de darmen uitgescheiden in de vorm van gal (een geelgekleurde vloeistof die helpt bij de vertering van vetten).

Maar als dat niet gebeurt als gevolg van een leverziekte of een ander gezondheidsprobleem, kan bilirubine zich ophopen in het bloed, waardoor de huid de gele verkleuring aanneemt die bekend staat als geelzucht.

Bilirubine bestaat in twee vormen in het lichaam: indirect (niet-geconjugeerd) en direct (geconjugeerd). Indirecte bilirubine, die niet in water oplost, moet naar de lever reizen om te worden omgezet in de oplosbare vorm, directe bilirubine.

Waarom het gebeurt

Gezonde pasgeborenen – vooral te vroeg geborenen – ontwikkelen vaak geelzucht omdat hun onvolgroeide levers traag zijn om bilirubine te verwerken. Geelzucht komt ook vrij vaak voor bij baby’s die borstvoeding krijgen en niet genoeg melk binnenkrijgen, of bij baby’s van wie de moeder van nature stoffen produceert die het bilirubinegehalte verhogen.

De meeste milde gevallen verdwijnen vanzelf. Maar omdat hoge bilirubinespiegels gezondheidsproblemen zoals gehoorverlies en hersenbeschadiging bij baby’s kunnen veroorzaken, raadt de American Academy of Pediatrics (AAP) aan om alle baby’s snel na de geboorte te onderzoeken op geelzucht. Als de arts vindt dat de baby meer geelzucht heeft dan verwacht, wordt een bloedonderzoek gedaan om het exacte bilirubinegehalte in het bloed te bepalen.

Baby’s met hoge niveaus kunnen fototherapie nodig hebben (behandeling met een speciaal licht dat bilirubine gemakkelijker verwerkbaar maakt voor de lever), of in zeldzame gevallen een procedure die een wisseltransfusie wordt genoemd, waarbij het bilirubinegehalte van de zuigeling wordt verlaagd door bilirubinerijk bloed bij de baby weg te nemen en te vervangen door bloed dat normale bilirubinegehalten bevat.

Hoge bilirubinegehalten bij zuigelingen kunnen ook het gevolg zijn van hemolytische ziekte. Deze aandoening treedt op wanneer er een onverenigbaarheid is tussen de bloedtypen van de moeder en de baby, waardoor de rode bloedcellen van de zuigeling sneller worden afgebroken.

Dokters kunnen een bilirubinetest bestellen bij andere zuigelingen of oudere kinderen die geelzucht hebben ontwikkeld als gevolg van aandoeningen, zoals een leverziekte, een blokkade van de galwegen of een schildklieraandoening.

Voorbereiding

Er zijn geen speciale voorbereidingen nodig voor deze test. Als u uw kind op de dag van het onderzoek een T-shirt of een shirt met korte mouwen laat dragen, kan dat het onderzoek sneller en gemakkelijker laten verlopen voor de technicus die het bloed afneemt.

De procedure

Een gezondheidsdeskundige neemt het bloed meestal af uit een ader. Bij een zuigeling kan het bloed worden afgenomen door met een kleine naald (lancet) in de hiel te prikken. Als het bloed uit een ader wordt afgenomen, wordt de huid gereinigd met een antisepticum en wordt een elastische band (tourniquet) om de bovenarm gelegd om druk uit te oefenen en de aderen te laten zwellen met bloed. Een naald wordt in een ader gestoken (meestal in de arm aan de binnenkant van de elleboog of op de rug van de hand) en het bloed wordt eruit gehaald en opgevangen in een flesje of spuit.

Na de procedure wordt de elastische band verwijderd. Nadat het bloed is afgenomen, wordt de naald verwijderd en wordt het gebied afgedekt met katoen of een verband om het bloeden te stoppen. Het afnemen van bloed voor deze test duurt slechts enkele minuten.

Wat kunt u verwachten

Een van beide methoden (hiel of aderafname) om bloed af te nemen is slechts tijdelijk ongemakkelijk en kan aanvoelen als een snel speldenprikje. Daarna kan er een lichte bloeduitstorting optreden, die na een paar dagen weg zou moeten zijn.

Uitkomst

Het bloedmonster wordt door een machine verwerkt. De resultaten zijn meestal na enkele uren of de volgende dag beschikbaar.

Het bilirubinegehalte wordt beoordeeld aan de hand van de leeftijd van uw kind.

Risico’s

De bilirubinetest wordt als een veilige procedure beschouwd. Zoals bij veel medische onderzoeken kunnen er echter problemen optreden bij het laten afnemen van bloed, zoals:

• flauwvallen of zich licht in het hoofd voelen
• hematoom (bloed dat zich onder de huid ophoopt en een knobbel of blauwe plek veroorzaakt)
• pijn in verband met meerdere prikken om een ader te lokaliseren

Helpen van uw kind

Het ondergaan van een bloedonderzoek is relatief pijnloos. Toch zijn veel kinderen bang voor naalden. Als u het onderzoek uitlegt in termen die uw kind begrijpt, kan dat de angst wat wegnemen.

Laat uw kind alle vragen stellen die het aan de laborant kan stellen. Vertel uw kind dat het moet proberen te ontspannen en stil te blijven liggen tijdens de procedure, omdat het aanspannen van spieren en bewegen het afnemen van bloed moeilijker en pijnlijker kan maken. Het kan ook helpen als uw kind wegkijkt wanneer de naald in de huid wordt gestoken.

Als u vragen hebt

Als u vragen hebt over de bilirubinetest, spreek dan met uw arts. U kunt ook voor de procedure met de technicus praten.

Reviewed by: Yamini Durani, MD
Datum beoordeeld: Juli 2014