Van de huisartsenpraktijk tot de ICU, het luisteren naar longgeluiden kan u veel vertellen over een patiënt en zijn relatieve gezondheid. Maar het verschil weten tussen ruis, gekraak en piepen is soms nog verwarrend voor veel gezondheidswerkers, vooral voor pas afgestudeerden.

Deel van de reden daarvoor is dat een deel van de taal onderling verwisselbaar is (bijvoorbeeld gekraak en piepen).

Weten hoe u onvoorziene ademhalingsgeluiden correct kunt identificeren, kan u en de andere leden van het zorgteam veel vertellen over de toestand van een patiënt.

Rhonchi en piepende ademhaling

Sonore piepende ademhaling (Rhonchi)

Wat vroeger ‘rhonchi’ werd genoemd, wordt nu meestal aangeduid als sonore piepende ademhaling (hoewel de termen nog steeds door elkaar worden gebruikt). Sonore piepen worden zo genoemd omdat ze een snurkende, gorgelende kwaliteit hebben, of vergelijkbaar zijn met een lage kreun, meer prominent bij het uitademen.

Sonore piepen worden veroorzaakt door blokkades van de belangrijkste luchtwegen door slijmafscheiding, laesies of vreemde voorwerpen. Longontsteking, chronische bronchitis en cystische fibrose zijn patiëntenpopulaties die zich gewoonlijk presenteren met rhonchi.

Hoesten kan dit ademgeluid soms tijdelijk opheffen en de kwaliteit ervan veranderen.

Sibilant wheezes (piepende piepen)

Voorheen aangeduid als gewoon ‘piepen’, zijn sibilant wheezes zeer nauw verwant aan de sonore piepende piepende pieptoon. Sibilant piepen verschilt van sonore piepen omdat het een hogere toon is, schril, continu fluitend geluid, dat optreedt wanneer de luchtweg geblokkeerd en vernauwd raakt. Dit is de typische pieptoon die men hoort wanneer men naar een astmapatiënt luistert.

Sibilante pieptonen worden veroorzaakt door astma, chronische bronchitis en obstructieve longziekte (COPD).

Crackles (Reutjes)

Crackles zijn ook bekend als alveolaire reutjes en zijn de geluiden die men hoort in een longveld waar vocht in de kleine luchtwegen zit. Het geluid dat kraken voortbrengt zijn fijne, korte, hoge, met tussenpozen krakende geluiden.

De oorzaak van kraken kan zijn dat er lucht door vocht, pus of slijm stroomt. Het is meestal te horen in de bases van de longkwabben tijdens inspiratie.

Crackles kunnen verder worden gecategoriseerd als grof of fijn:

Fijne Crackles

De geluidskwaliteit van fijne crackles is vergelijkbaar met het geluid van haar dat tussen uw vingers wordt gewreven in de buurt van het oor en kan worden gehoord bij congestief hartfalen en longfibrose.

Ruw gekraak

Ruw gekraak is een lagere toon en klinkt vochtig, alsof u water uit een fles giet of klittenband openscheurt. Dit longgeluid is vaak een teken van adult respiratory distress syndrome (ARDS), vroeg congestief hartfalen, astma en longoedeem.

Stridor

Stridor is een continu, hoog, kraaiend geluid dat voornamelijk bij inspiratie wordt gehoord, over de bovenste luchtwegen. Stridor kan een teken zijn van een levensbedreigende aandoening en moet worden behandeld als een noodsituatie.

Het wijst meestal op een gedeeltelijke obstructie van de grotere luchtwegen, zoals de luchtpijp of een hoofdbronchus, en vereist onmiddellijke aandacht. Het is ook het meest voorkomende type ademgeluid dat bij kinderen met kroep wordt gehoord, hoewel het belangrijk is om onderscheid te maken tussen kroep en een luchtwegobstructie door een vreemd lichaam.

Het is meestal het luidst boven de voorste hals, omdat de lucht turbulent beweegt over een gedeeltelijk geblokkeerde, bovenste luchtweg.

Pleural Friction Rub

Een pleurale wrijving wordt veroorzaakt door de ontsteking van de viscerale en pariëtale pleurae. Deze vliezen zijn gewoonlijk omhuld met een beschermende vloeistof, maar wanneer ze ontstoken zijn, kleven ze aan elkaar en maken een geluid als een hard raspen of kraken. Een pleurale wrijving veroorzaakt vaak veel pijn, en de patiënt zal zijn borstkas spalken en zich verzetten tegen diep ademhalen om te compenseren.

Een pericardiale wrijving en een pleurale wrijving klinken vaak vergelijkbaar, en de beste manier om onderscheid te maken tussen de twee is de patiënt zijn adem in te laten houden. Als u nog steeds het wrijvende geluid hoort, dan heeft de patiënt een pericardiale wrijving en heeft hij een andere behandeling nodig.

Mogelijke oorzaken zijn pleurale effusie en pneumothorax. Het is het best te horen in de lagere anterieure longen en de laterale borstkas, zowel tijdens inspiratie als tijdens uitademing.