Zilver heeft een lange en intrigerende geschiedenis als antibioticum in de menselijke gezondheidszorg. Het is ontwikkeld voor gebruik in waterzuivering, wondverzorging, botprothesen, reconstructieve orthopedische chirurgie, cardiale hulpmiddelen, katheters en chirurgische apparatuur. Dankzij de voortschrijdende biotechnologie kan ioniseerbaar zilver worden verwerkt in weefsels voor klinisch gebruik om het risico van nosocomiale infecties te verminderen en voor persoonlijke hygiëne. De antimicrobiële werking van zilver of zilververbindingen is evenredig met het vrijkomende bioactieve zilverion (Ag(+)) en de beschikbaarheid daarvan voor interactie met bacteriële of fungale celmembranen. Zilvermetaal en anorganische zilververbindingen ioniseren in aanwezigheid van water, lichaamsvloeistoffen of weefselexsudaten. Het zilverion is biologisch actief en gaat gemakkelijk een interactie aan met eiwitten, aminozuurresiduen, vrije anionen en receptoren op zoogdier- en eukaryote celmembranen. De gevoeligheid van bacteriën (en waarschijnlijk ook schimmels) voor zilver is genetisch bepaald en hangt samen met de mate waarin zilver intracellulair wordt opgenomen en met het vermogen van zilver om te interageren met belangrijke enzymsystemen en deze onomkeerbaar te denatureren. Zilver vertoont een lage toxiciteit in het menselijk lichaam en er wordt een minimaal risico verwacht bij klinische blootstelling door inademing, inslikken, dermaal aanbrengen of via de urologische of hematogene weg. Chronische inname of inademing van zilverpreparaten (vooral colloïdaal zilver) kan leiden tot afzetting van zilvermetaal/zilver sulfide deeltjes in de huid (argyria), het oog (argyrosis) en andere organen. Dit zijn geen levensbedreigende aandoeningen, maar cosmetisch ongewenst. Zilver wordt in het menselijk lichaam geabsorbeerd en komt als eiwitcomplex in de systemische circulatie terecht om door de lever en de nieren te worden geëlimineerd. Het zilvermetabolisme wordt gemoduleerd door inductie van en binding aan metallothioneïnen. Dit complex verzacht de cellulaire toxiciteit van zilver en draagt bij tot weefselherstel. Zilverallergie is een bekende contra-indicatie voor het gebruik van zilver in medische hulpmiddelen of antibiotisch textiel.
Geef een antwoord