Het scheidingspercentage in Amerika is een van de hoogste ter wereld (meer dan 50 procent). Maar het scheidingspercentage van moslims in Noord-Amerika is bijna even hoog, volgens de in New York gevestigde socioloog Ilyas Ba-Yunus.

Ja, het is waar. Moslims scheiden tegenwoordig in grotere aantallen dan vroeger. Er zijn duidelijk problemen binnen gezinnen die niet zijn aangepakt: disfunctioneren, miscommunicatie, en in een aantal gevallen geweld en misbruik.

Maar terwijl moslims deze stap in grotere aantallen nemen, wat heeft de islam hierover te zeggen?

Het islamitische perspectief op echtscheiding

“Echtscheiding is iets dat in de islam zeer sterk wordt ontmoedigd,” legt Dr. Muzammil Siddiqi, voorzitter van de Islamic Society of North America (ISNA), uit.

“Het wordt, volgens een van de hadith van de Profeet Sal Allahu alayhi wa Sallam (moge de vrede en zegeningen van Allah op hem zijn) ‘het meest hatelijke ding dat is toegestaan’ genoemd.”

Deze houding die echtscheiding ontmoedigt, moet op een evenwichtige manier worden gezien, merkt Siddiqi op.

“Het moet heel voorzichtig worden gebruikt,” zegt hij.

Wat zijn enkele legitieme redenen voor een echtpaar om echtscheiding te overwegen?

Er zijn zeker geldige redenen voor moslimmannen en -vrouwen om te scheiden.

“Een legitieme reden is als er sprake is van immoreel gedrag, onislamitisch gedrag van de kant van een echtgenoot,” zegt Siddiqi. “Als een echtgenoot daarbij betrokken is, dan is er sprake van een breuk.”

“Bijvoorbeeld als een van de echtgenoten, God verhoede het, betrokken is bij overspel of ontucht. In dat geval hebben zij het recht om te scheiden en dit is een wettige grond voor scheiding.”

Een andere geldige reden voor scheiding is afvalligheid van de kant van een van beide echtgenoten. Als de echtgenoot van een moslimman of -vrouw de islam verlaat, is volgens Siddiqi het huwelijk nietig en kan het paar niet langer samen zijn.

Abdalla Idris Ali is lid van het uitvoerend orgaan van ISNA en voormalig voorzitter van de organisatie. Hij voegt aan de lijst van legitieme redenen voor het zoeken naar echtscheiding oneerlijkheid voorafgaand aan het huwelijk toe.

Bijv. als een echtgenoot zijn vrouw voor het huwelijk heeft verteld dat hij geen alcohol of drugs gebruikt en zij na het huwelijk ontdekt dat hij een alcoholist of drugsverslaafde is.

Enige andere redenen zijn:

  • een vrouw was voordien gehuwd en zij heeft het haar man niet verteld
  • een vrouw trouwt met man en hij is impotent, en zij komt er na het huwelijk achter.
  • mishandeling
  • het onvermogen of de weigering van een man om zijn vrouw te onderhouden
  • de weigering van een vrouw om met haar man te leven of bij hem te zijn.
  • als een van de echtgenoten niet in staat is echtelijke betrekkingen te onderhouden
  • de ene echtgenoot voelt afkeer jegens de andere.

Ali waarschuwt er echter voor om niet te snel tot echtscheiding over te gaan en voegt eraan toe dat elk geval individueel moet worden bekeken.

“Het is één ding om over een uitspraak te spreken. Het is een ander ding om te spreken over een uitspraak in een bepaald geval,” zegt hij in een interview met Sound Vision en RadioIslam.com.

“Als je me nu vraagt, wat is de uitspraak in de islam voor een jongeman die Zina (overspel en ontucht) pleegt? Ik zal je zeggen dat Allah zegt: geef hem 100 zweepslagen. Dit is wat de Koran zegt.”

“Maar u brengt mij een man en zegt, deze man heeft Zina begaan. Ik ga hem niet alleen 100 zweepslagen geven. Dit is een zaak. Ik moet het onderzoeken, om te zien of hij het heeft gedaan, je kunt niet zomaar gaan en de regel toepassen.”

Ilegitieme redenen om echtscheiding te zoeken

Naast legitieme redenen om echtscheiding te zoeken, wijzen Siddiqi en Ali ook op die welke niet zo acceptabel zijn.

Siddiqi geeft het voorbeeld van een echtgenoot die niet houdt van de manier waarop een vrouw kookt of zich kleedt.

“Men moet geen perfectie verwachten van de kant van de echtgenoot, want niemand is perfect behalve Allah en Zijn Boodschapper. Iedereen heeft tekortkomingen,” zegt hij in een interview met Sound Vision vanuit zijn huis in Orange County, Californië.

“Men moet bereidheid hebben om sommige dingen op te offeren,” voegt hij eraan toe. “Dit is hoe het gezin tot stand komt, hoe het een beter gezin wordt.

Een andere reden die geen reden voor echtscheiding mag zijn, is gewoon humeurigheid van een echtgenoot, zegt Ali.

Wat kunnen echtparen doen om echtscheiding te voorkomen?

Siddiqi beveelt de volgende stappen aan aan echtparen die in moeilijkheden verkeren:

1. Beide echtgenoten moeten de vrees voor Allah hebben. Zij moeten onthouden dat als zij onrechtvaardig zijn tegenover hun echtgenoot, zij door Allah zullen worden beoordeeld op hun gedrag.
2. Zij moeten proberen het probleem onderling op te lossen en vervolgens binnen familieleden
3. Zij moeten niet aarzelen om andere leden van de gemeenschap erbij te betrekken. Zij moeten zich bijvoorbeeld niet schamen om hun plaatselijke Imam te ontmoeten en met hem te spreken (als hij iemand is die eerlijk en betrouwbaar is tegenover de echtgenoot en de echtgenote).
4. Zoek raad, bij voorkeur van een Moslim raadgever. Als dat niet mogelijk is dan van een niet-moslim raadgever. Zij moeten echter op de hoogte zijn van de islamitische richtlijnen, zodat zij daar advies uit kunnen halen dat in overeenstemming is met de islamitische waarden.

“Zoals wij lichamelijk ziek kunnen worden, kunnen onze relaties dat soms ook worden,” zegt Siddiqi. “Hoe eerder we ons over dit probleem ontfermen, hoe beter. We moeten het niet rekken. We moeten de meningsverschillen zo snel mogelijk en zo veel mogelijk oplossen. Maar als de problemen maar doorgaan, dan zullen de wonden groeien.”

Siddiqi raadt moslimparen aan huwelijkse voorwaarden op te stellen en daarin vast te leggen dat alle conflicten in het huwelijk islamitisch moeten worden opgelost en dat in het geval van echtscheiding dit proces, als het gebeurt, ook wordt afgehandeld op een manier die in overeenstemming is met de islamitische richtlijnen.