Parathyroïd Adenoma: Diagnose en behandeling

Waar zit de bijschildklier, en wat doet hij?

Aanatomie van de schildklier

De bijschildklieren bevinden zich in de hals, in de schildklier. De meeste mensen hebben vier ovaalvormige bijschildklieren ter grootte van een erwt. Endocriene klieren, zoals de schildklier en de bijschildklier, scheiden hormonen af, natuurlijke chemische stoffen die de lichaamsfuncties reguleren. De functie van de bijschildklier is het afscheiden van bijschildklierhormoon, dat helpt bij het reguleren van de manier waarop het lichaam calcium gebruikt.

Calcium is nodig voor cellen in veel delen van het lichaam – de hersenen, het hart, de zenuwen, de botten, het spijsverteringsstelsel. Het bijschildklierhormoon voorziet in deze behoefte door calcium aan de botten te onttrekken, waar het wordt opgeslagen, en het in de bloedbaan te brengen. De “communicatie” tussen de bijschildklier en de bloedbaan helpt calcium op een normaal niveau te houden.

Wat is een bijschildklier adenoom?

Op de bijschildklieren van een persoon komen soms goedaardige (niet-kankerachtige) gezwellen voor, adenomen genaamd. De oorzaak van de meeste bijschildklieradenomen is onbekend. Maar ongeveer 10 procent zou erfelijk zijn. Blootstelling aan straling in het hoofd en de nek kan ook het risico op adenomen verhogen (zoals bij mensen die werden blootgesteld aan de atoombom in Hiroshima).

Adenomen veroorzaken dat de bijschildklier meer bijschildklierhormoon produceert dan het lichaam nodig heeft, een aandoening die primaire hyperparathyreoïdie wordt genoemd. Te veel bijschildklierhormoon verstoort de normale calciumbalans, waardoor de hoeveelheid calcium in de bloedbaan toeneemt. Een vergelijkbare, maar minder vaak voorkomende aandoening, secundaire hyperparathyreoïdie genoemd, kan optreden bij mensen met chronisch nierfalen.

Bijna 100.000 Amerikanen ontwikkelen elk jaar primaire hyperparathyreoïdie. Vrouwen hebben twee keer zoveel kans als mannen om hypofyse-adenomen te ontwikkelen, vaak na de menopauze. Primaire hyperparathyreoïdie kan worden veroorzaakt door één adenoom, meer dan één adenoom (hyperplasie), of kanker (wat zeer zeldzaam is).

Hoe worden bijschildklieradenomen gediagnosticeerd?

Adenoom op parathyr

Te veel calcium in het bloed (hypercalcaemie) kan geen symptomen veroorzaken of kan een aantal symptomen en medische aandoeningen veroorzaken. Deze omvatten:

  • Depressie of geestelijke verwarring
  • Nierstenen
  • Bots- en gewrichtspijn
  • Buikpijn
  • Algemene pijnen zonder duidelijke oorzaak

Parathyroïde adenomen worden meestal ontdekt wanneer bij routinebloedonderzoek een hoger calciumgehalte dan normaal wordt aangetroffen, vooral bij mensen die geen symptomen hebben. Artsen bevestigen dan de diagnose hyperparathyreoïdie met een test die aantoont dat het parathyreoïdhormoongehalte in het bloed hoger is dan normaal.

Patienten met bijschildklierkanker hebben symptomen zoals:

  • botpijn
  • nierziekte
  • verwarring
  • Extreem hoge niveaus van parathyroïdhormoon in het bloed
  • onrust
  • Massa’s in de hals die met één hand te voelen zijn

Een diagnose van kanker is soms moeilijk te stellen, zelfs na een operatie. Dat komt omdat kankercellen van de bijschildklier sterk lijken op niet-kankercellen van het adenoom. Bijschildklierkanker is echter zo zeldzaam (minder dan 1 procent van alle gevallen) dat veel hoofd- en halschirurgen (otolaryngologen) nog nooit een patiënt met bijschildklierkanker hebben gezien.

Hoe worden bijschildklier adenomen behandeld?

De meest gebruikelijke behandeling is het verwijderen van de vergrote klieren. Deze operatie geneest het probleem in 95 procent van de gevallen.

In plaats van een operatie kunnen sommige mensen die milde of geen symptomen van primaire hyperparathyreoïdie hebben, ervoor kiezen om hormoonvervangende therapie of medicamenteuze opties te proberen. Deze en andere behandelingen verminderen het extra parathyroïdhormoon in het bloed niet. In plaats daarvan werken ze om calciumverlies uit de botten te voorkomen. Hormoonvervangingstherapie of andere behandelingen voor deze aandoening moeten voor de rest van uw leven worden gevolgd.

Een receptgeneesmiddel genaamd cinacalcet (Sensipar®) verlaagt zowel de calcium- als de parathyroïdhormoonspiegel bij mensen met chronisch nierfalen (secundaire hyperparathyreoïdie). Het gebruik ervan bij mensen met secundaire hyperparathyreoïdie wordt echter nog onderzocht.

Als ik geen symptomen heb, moet ik dan geopereerd worden?

Een operatie is de gebruikelijke behandeling voor bijschildklieradenomen, zelfs bij degenen die geen duidelijke symptomen hebben. Sommige mensen die slechts lichte symptomen hebben, zoals vermoeidheid, vergeetachtigheid of depressie, kunnen in feite andere medische aandoeningen hebben. Als de oorzaak primaire hyperparathyreoïdie is, kan een operatie deze symptomen en de levenskwaliteit van de patiënt verbeteren.

Als u aan hyperparathyreoïdie lijdt, is er één bepaalde test (een botdichtheidstest) die kan aantonen of hoge niveaus van parathyreoïdhormoon in uw bloed een ernstig calciumverlies veroorzaken. Calciumverlies kan leiden tot osteoporose (dunne botten) en het risico op breuken vergroten. Een röntgenfoto van de nieren kan aantonen of u nierstenen hebt. De meest voorkomende oorzaak van nierstenen is een teveel aan calcium in uw bloed. Deze en andere tests zullen u en uw arts helpen beslissen of een operatie voor u een optie is.

Als ik besluit geopereerd te worden, wat kan ik dan verwachten?

Er is een procedure genaamd minimaal invasieve parathyroïdectomie die algemeen aanvaard wordt om vergrote bijschildklieren aan één kant van de hals te verwijderen. De voordelen van deze operatie zijn kleinere incisies, kortere operaties, en minder complicaties in vergelijking met traditionele open halsoperaties aan beide zijden (bilateraal). Enkele weken voor de operatie zal uw chirurg onderzoeken laten uitvoeren om de overactieve klier(en) te lokaliseren. Deze tests omvatten:

  • Een echografie van de hals
  • Een scan met een geneesmiddel genaamd Tc-sestamibi

Als de resultaten van deze tests het adenoom niet lokaliseren, zijn er andere scans die u kunt ondergaan, waaronder:

  • Computed tomography (CT)
  • Magnetic resonance imaging (MRI)

Deze prechirurgische beeldvormingstests zijn vrij nauwkeurig, maar niet onfeilbaar, en het interpreteren ervan vergt veel vaardigheid en ervaring. Als de resultaten nog steeds onduidelijk zijn, kan uw chirurg opdracht geven tot beeldvormend onderzoek om de plaats van het bijschildklieradenoom te bepalen. De chirurg plant de operatietechniek op basis van hoeveel adenomen er worden gevonden en waar ze zich bevinden.

Wat gebeurt er tijdens de operatie om bijschildklierknobbels te verwijderen?

Minimaal invasieve chirurgie kan worden uitgevoerd als de patiënt slechts een of twee adenomen aan dezelfde kant van de hals heeft. De anesthesie kan plaatselijk of algemeen zijn, afhankelijk van de mening van de chirurg en de voorkeur van de patiënt. Op de dag van de operatie krijgen de patiënten soms nog een lage dosis 99m Tc-sestamibi toegediend om de incisies van de chirurg te begeleiden. Er wordt een intraveneuze lijn gestart om de hoeveelheid parathyroïdhormoon in het bloed van de patiënt te meten voor en na het verwijderen van de aangetaste klieren door de chirurg.

Wanneer de vergrote klieren met 99m Tc-sestamibi zijn opgelicht, verwijdert de chirurg ze via een incisie van ongeveer 2 cm (minder dan 1 inch). Het peil van het bijschildklierhormoon daalt drastisch binnen 10 tot 20 minuten nadat de chirurg de klieren met adenomen met succes heeft verwijderd. Als de bijschildklierhormoonspiegels niet zijn gedaald nadat de beoogde klieren zijn verwijderd, kan de chirurg overgaan op een open-halsoperatie om te zoeken naar extra adenomen.

De open-hals benadering wordt gebruikt in plaats van minimaal invasieve chirurgie voor patiënten met adenomen aan beide zijden van de hals of wanneer preoperatieve beeldvorming niet in staat is geweest om een of meer van de adenomen te lokaliseren. Het genezingspercentage voor elk van deze technieken is vergelijkbaar.

Wat zijn de risico’s van een operatie?

Alle operaties hebben risico’s. Bij een bijschildklieroperatie ervaren sommige patiënten:

  • Onverschilligheid door verlamming van de stemkast (door beschadiging van de zenuwen van de stemkast; blijvende heesheid )
  • Korte of blijvende lage calciumspiegels in het bloed (hypocalcaemie)

Om deze risico’s te verminderen:

  • Een apparaat dat de plaats van de zenuw bepaalt, kan tijdens de operatie worden gebruikt.
  • Hypocalciëmie kan worden behandeld met calcium- en vitamine D-supplementen of door ten minste een deel van de bijschildklier in de hals te laten.
  • Voorzichtigheid bij het onder controle houden van bloedingen tijdens de operatie kan het risico op het ontstaan van bloedstolsels in de hals verminderen.
Referenties:
  • Adler JT, Sippel RS, Chen H. New trends in parathyroid surgery. Curr Probl Surg. 2010 Dec;47(12):958-1017.
  • National Endocrine and Metabolic Diseases Information Service. National Institutes of Health. Verkrijgbaar bij: Hyperparathyroidism Accessed 4/30/2015.

Deze informatie is afkomstig van de Cleveland Clinic en is niet bedoeld ter vervanging van het advies van uw arts of zorgverlener. Raadpleeg uw zorgverlener voor informatie over een specifieke medische aandoening. ©The Cleveland Clinic 1995-2021

index#s15043

Laatst beoordeelde datum: 03/19/2015 Vertaald: 06/16/2015