Professor Dr. Susanne Bickel en haar archeologische team van de Universiteit van Basel hebben dit jaar tijdens opgravingen in de Vallei der Koningen een van de oudste zonnewijzers ter wereld gevonden. Een kalkstenen zonnewijzer werd gevonden in de buurt van tombe KV61 tijdens een onderzoek van het puin aan het oppervlak. De plaats van de zonnewijzer komt overeen met een gebied waar overblijfselen zijn gevonden van werkmanshutten uit de Ramesside Periode van de 13de eeuw v. Chr.

De zonnewijzer was hoogst waarschijnlijk een verticale, op het zuiden gerichte zonnewijzer. De horizonlijn van de zonnewijzer is ongeveer 16 cm breed met een gat in het midden voor een eenvoudige horizontale metalen staaf of houten stok gnomon, wat erop wijst dat de gnomon schaduwen van temporele (seizoensgebonden ongelijke) uren aangaf. De kalkstenen wijzerplaat heeft een zwart geschilderde halve cirkel. Aan weerszijden van de verticale middaglijn zijn 6 segmenten van elk ongeveer 15 graden aangebracht, die de temporele (seizoensgebonden ongelijke) uren van de ochtend en de middag voorstellen. Kleine stippen in het midden van elk uursegment dienen voor een nog fijnere timing. De uurlijnen zijn echter niet nauwkeurig getekend.

De archeologen speculeren dat, aangezien de onderverdeling van de zonnecyclus in uren een belangrijk aspect was van de afbeeldingen op de muren van de koninklijke graven waar geïllustreerde teksten de nachtelijke reis van de zonnegod door de onderwereld beschrijven, de zonnewijzer de waarnemingen en de visualisatie van deze reis zou kunnen hebben ondersteund. Of de zonnewijzer zou gebruikt kunnen zijn als een eenvoudige klok door de werklieden die zwoegden bij het graven en decoreren van de Ramesside graven.

Lees meer op: University of Basel News Release 14 March, 2013

De details van de opgravingen en onderzoeken van het seizoen 2013 voor de archeologen van de Universiteit van Basel zijn te vinden in hun in Preliminary Report on the Work Carried Out During the Season 2013: Univ. Basel – Valley of the Kings Preliminary Report 2013

Op ongeveer 30 m van KV64, een graf uit de 18e dynastie, ligt KV 61 een eenkamergraf dat waarschijnlijk nooit werd gebruikt. In de buurt van de site werd de zonnewijzer met kalkstenen scherven ontdekt. Hier volgen uittreksels uit het voorlopige rapport:

“Ter voorbereiding van de heropening en het onderzoek van KV 61 werd een deel van het gebied boven deze tombe en tussen KV 61 en KV 29 vrijgemaakt. Aan de oostzijde van KV 61 bestaat de helling van de heuvel uit een hoge hoop kalksteenpuin, waarschijnlijk afkomstig van de opgravingen van H. Carter en Th. Davis. Dit gebied moet oorspronkelijk bewoond zijn geweest door arbeidershutten in de Ramesside periode. De achterwand van een hut, die al in 2012 gedeeltelijk was ontdekt, werd in dit seizoen gevonden. Op de helling achter de hut lagen enkele resten van houten fragmenten met hiëroglyfische inscripties die de naam van koning Amenhotep III vermeldden.”

“Enig aardewerk afkomstig uit de hutten alsmede scherven behorend tot sommige funeraire uitrustingen werden gevonden in het gebied ten oosten van de hut en ten noorden van KV 29. Verschillende kalksteen fragmenten van ostraca werden gevonden onder een schone laag van zand en kalksteen chips binnen de hut maar ook achter de muur in het oosten. Een bijzonder interessant stuk is een oude zonnewijzer, die een van de oudste in zijn soort schijnt te zijn.”

“De resten van de hutten zullen in het komende seizoen op de topografische kaart worden opgenomen. Verdere hutten zijn waarschijnlijk verwijderd tijdens de ontdekking van KV 61 in 1910 door E. H. Jones, die werkte voor Th. Davis. Vandaag de dag zijn enkele grote stenen, vergelijkbaar met de ontdekte muren, zichtbaar in het moderne puin boven KV 61. Onze opruiming van het gebied tussen KV 29 en KV 61 wordt gedaan om de graven veilig te stellen en om de ingang van KV 61 voor te bereiden voor een ijzeren deur in het komende seizoen.”

“Wij willen onze oprechte dank betuigen aan de Minister van Staat voor Oudheden Dr. Mohamed Ibrahim en de Secretaris Generaal Adel Abd el-Satar, aan de Directeur van Buitenlandse Zendingen Dr. Mohamed Ismail Khaled, aan de Algemeen Directeur van de Oudheden van Egypte Dr. Mohamed el-Bialy, aan de Directeur van Luxor Dhr. Mansour Boreik en aan de Inspectie van West-Thebe en haar Algemeen Directeur Dr. Mohamed Abd El-Aziz, aan de Directeur van de Westbank Dr. Nour Abd El-Ghaffar, aan de Directeur van de Vallei der Koningen Dr. Aiman Mohamed Ibrahim en Inspecteur Dhr. Mahmud Hosni, aan de directeur van het Carter museum tijdschrift Yahya Abdel Aal en inspecteur Said Mamduh voor hun behulpzame medewerking, hulp en advies tijdens ons werkseizoen.”

Voor nog meer over de graven in de Vallei der Koningen, zie American Univ in Cairo – Theban Mapping Project