De meeste Noord-Amerikaanse ankylosaurussen – zwaar gepantserde, vierpotige plantenetende dinosaurussen met afschrikwekkende staartknuppels – hadden een glad, benig pantser dat hun schedel bedekte. En toch had dit mysterieuze beest een ongelooflijk stekelig hoofd, net als de ankylosaurussen van Azië.

Maar onderzoekers hebben zojuist het mysterie opgelost. Een nieuwe analyse geeft aan dat de nieuw gevonden, 76-miljoen jaar oude ankylosaurussoort, bijgenaamd Akainacephalus johnsoni, waarschijnlijk Aziatische voorouders had die naar Noord-Amerika migreerden toen het zeeniveau tussen de continenten laag was, zeiden onderzoekers in een nieuwe studie, vandaag (19 juli) online gepubliceerd in het tijdschrift PeerJ.

Het team vond de fossielen van A. johnsoni in het Grand Staircase-Escalante National Monument in het zuiden van Utah in 2008. Hoewel delen van de ongeveer 4,8 meter lange, stekelharige dinosaurus ontbreken, slaagden de wetenschappers erin een complete schedel, stukken botpantser, wervels en botten van ledematen, evenals een bijna perfect bewaard gebleven staart en staartknots aan het licht te brengen.

Akainacephalus johnsoni hangt rond in de buurt van de krokodil Denazinosuchus. (Image credit: Andrey Atuchin/DMNS)

De paleontologen vonden een groot aantal overblijfselen van A. johnsoni – zoveel dat nadat de onderzoekers de vondsten in gipsmantels hadden gehuld en naar het lab hadden gebracht, het bijna vier jaar duurde voordat de preparateurs de fossielen uit de omringende rotsen en brokstukken hadden gehaald. De soortnaam van de dinosaurus is een eerbetoon aan museumvrijwilliger Randy Johnson, die de schedel prepareerde.

De geslachtsnaam Akainacephalus beschrijft de unieke schedel van de ankylosaurus, aangezien de Griekse woorden “akaina” en “cephalus” respectievelijk “stekel” en “hoofd” betekenen.

Carolyn Levitt-Bussian, collectiemanager paleontologie bij het Natural History Museum of Utah, graaft de staartwervels van Akainacephalus johnsoni op. (Foto: Randall Irmis/NHMU)

De nieuw ontdekte soort helpt bij het invullen van een tak in de evolutieboom van de ankylosaur. Deze dinosaurussen ontstonden tussen 125 en 110 miljoen jaar geleden, tijdens het Krijt, in Azië. Pas zo’n 77 miljoen jaar geleden doken ze op in Noord-Amerika, volgens het fossielenbestand.

Het kenmerkende, benige pantser van A. johnsoni geeft aan dat hij nauw verwant was aan de Nieuw-Mexicaanse ankylosaurus Nodocephalosaurus kirtlandensis. Maar hoewel deze twee beesten allebei in het zuidwesten van de V.S. werden gevonden, blijken ze nauwer verwant te zijn aan Aziatische ankylosaurussen, waaronder Saichania en Tarchia, dan aan andere Noord-Amerikaanse ankylosaurussen, zoals Ankylosaurus en Euoplocephalus – ankylosaurussen die een plat schedelpantser hebben, aldus de onderzoekers.

Tentoonstellingsvoorbereider Emily Szalay legt de laatste hand aan het gereconstrueerde skelet van Akainacephalus johnsoni. (Image credit: Phase 2 Productions)

“Een redelijke hypothese zou zijn dat ankylosauriden uit Utah verwant zijn aan de soorten die elders in het westen van Noord-Amerika zijn gevonden, dus we waren echt verrast toen we ontdekten dat Akainacephalus zo nauw verwant was aan soorten uit Azië,” verklaarde mede-onderzoeker Randall Irmis, conservator paleontologie bij het Natural History Museum of Utah en universitair hoofddocent bij het Department of Geology and Geophysics van de University of Utah, in een verklaring.

Tijdelijk verlaagde zeespiegels bij de Beringiaanse landbrug zouden de Aziatische ankylosaurussen in staat hebben kunnen stellen om naar Noord-Amerika te immigreren tijdens het Late Krijt, waarschijnlijk tijdens verschillende intervallen tussen 80 miljoen en 77 miljoen jaar geleden, zei studie hoofdonderzoeker Jelle Wiersma, die eerder werd geadviseerd door Irmis en nu een doctoraalstudent is in de afdeling Geowetenschappen aan de James Cook University in Queensland, Australië.

Doordat de A. johnsoni met zijn stekelschedel en de Nieuw-Mexicaanse N. kirtlandensis er anders uitzien dan de andere Noord-Amerikaanse ankylosaurussen, kunnen we bovendien veilig stellen dat er ten minste twee immigratie-evenementen hebben plaatsgevonden tijdens het Late Krijt, aldus Wiersma. (Terzijde, sommige paleontologen denken dat Tyrannosaurus rex ook een Aziatische immigrant was, Live Science meldde eerder.)

“Het is uiterst fascinerend en belangrijk voor de wetenschap van de paleontologie dat we zoveel informatie uit het fossielenbestand kunnen lezen, waardoor we uitgestorven organismen en de ecosystemen waarvan ze deel uitmaakten beter kunnen begrijpen,” zei Wiersma in de verklaring.

A. johnsoni is de meest complete laat-Krijt ankylosaurus dinosaurus uit Utah en het zuidwesten van de Verenigde Staten. Het specimen is nu te zien in de Past Worlds galerij in het Natural History Museum of Utah in Salt Lake City.

Opmerking van de redacteur: Dit verhaal is bijgewerkt met wanneer de ankylosaurussen van Azië naar Noord-Amerika kunnen zijn gereisd.

Oorspronkelijk artikel op Live Science.

Recent news

{{artikelnaam }}