Akeem Lasisi; [email protected]; 08163939335
Welkom terug naar de wereld van voornaamwoorden. In het bijzonder kijken we naar een aspect van persoonlijke voornaamwoorden dat meestal het slachtoffer is van verkeerd gebruik. Een voornaamwoord is een woord dat gebruikt wordt in plaats van een zelfstandig naamwoord of een zelfstandig naamwoord – vaak om herhaling te voorkomen of om de spreker of schrijver te helpen de echte naam van de persoon over wie gesproken wordt te verhullen. Voorbeelden zijn hij, zij, wie, welke en beide. De persoonlijke voornaamwoorden in het Engels zijn I, me, he, him, she, her, we, us, you, it, they and them.
Zoals je uit de bovenstaande voorbeelden kunt opmaken, hebben de meeste persoonlijke voornaamwoorden twee vormen – de subjectieve en de objectieve. Een objectief voornaamwoord wordt gewoonlijk gebruikt als grammaticaal object, in tegenstelling tot een onderwerp of een subjectief voornaamwoord. Anderzijds fungeert het subjectief voornaamwoord als het onderwerp van een zin. Het voert de handeling van het werkwoord uit. De persoonlijke voornaamwoorden met de dubbele vorm zijn ik (onderwerp) en ik (lijdend voorwerp); hij (onderwerp) en hij (lijdend voorwerp); zij (onderwerp) en zij (lijdend voorwerp); wij (onderwerp) en wij (lijdend voorwerp), alsook zij (onderwerp) en zij (lijdend voorwerp). Alleen jij en het hebben dezelfde vormen voor onderwerp en lijdend voorwerp. Als gevolg daarvan is het vaak gemakkelijker om ze te hanteren, omdat ze voorspelbaar zijn.
Ik (onderwerp) gaf het aan Ade.
Ade gaf het aan MIJ (lijdend voorwerp).
Hij (onderwerp) gaf het aan Ade.
Ade gaf het aan HEM (lijdend voorwerp).
ZIJ (lijdend voorwerp) gaf het aan Ade.
Ade gaf het aan HAAR (lijdend voorwerp).
DIE (lijdend voorwerp) gaven het aan Ade.
Ade gaf het aan HEM (lijdend voorwerp).
Vergelijk de persoonlijke voornaamwoorden die van vorm veranderen met:
Jij (onderwerp) gaf het aan Ade.
Ade gaf het aan JIJ (lijdend voorwerp).
IT (onderwerp) gaf het aan Ade.
Ade gaf het aan IT (lijdend voorwerp).
In beide gevallen blijven ‘jij’ en ‘het’ hetzelfde in zowel subjectieve als objectieve context.
Ik of ik?
Laten we nu de belangrijkste zaak van de dag onder ogen zien, namelijk de spanning die vaak wordt opgewekt door de relatie tussen ik en ik. Op grond van de bovenstaande analyse zou u het met mij eens zijn dat veel mensen mij mishagen. In feite misjagen ze wanneer ze ik en ik gebruiken – zoals een slang uitdrukking luidt. Doe geen moeite om de betekenis van misjive in een woordenboek op te zoeken. Ten eerste, omdat me geen subjectief voornaamwoord is (het voert de handeling niet uit, het ontvangt die), kan het moeilijk een zin beginnen. Maar door onnodige nadruk zeggen sommigen:
Me, ik wil morgen gaan.
Als ik vragen mag, wat voor nut heeft me in de bijzin? De vraag die je misschien wilt stellen is wat er van je verwacht wordt als je de nadruk wilt leggen op Ik – zoals in Ik ga er morgen heen. Ten eerste, als het een toespraak is, kun je dat aangeven via de toon of toonhoogte van je stem. Je kunt gewoon de klemtoon leggen op het voornaamwoord, ik. Schriftelijk kun je besluiten de ik te definiëren:
Ik, Akeem Lasisi, ga er morgen heen.
Wat mij betreft, Akeem Lasisi, ik ga er morgen heen.
Laten we eens nader ingaan op de vraag die in het onderwerp van deze les werd gesteld: Mijn broer en ik of ik en mijn broer. Je zou nu in staat moeten zijn om vrijmoedig te zeggen dat de juiste uitdrukking mijn broer en ik is. Toch moet ik er snel aan toevoegen dat Mijn broer en ik ook een correcte uitdrukking is, afhankelijk van de context.
Mijn broer en ik gaan er morgen heen. (Fout)
Mijn broer en ik gaan er morgen heen. (Fout)
Ik en mijn broer gaan er morgen heen. (Fout)
Ze hebben het aan mij en mijn broer gegeven. (Fout)
Ze hebben het aan mijn broer en mij gegeven. (Fout)
Mijn broer en ik gaan er morgen heen. (Juist)
Ze hebben het aan mijn broer en mij gegeven. (Juist)
Kunt u uitleggen waarom de eerste vijf voorbeelden onjuist zijn? Het eerste, Ik en mijn broer gaan er morgen heen, heeft twee problemen. Ten eerste is ik (onderwerp) vereist waar ik (lijdend voorwerp) wordt gebruikt. Ten tweede vereist grammaticale hoffelijkheid dat je in een zinsdeel onderwerp of object, waar de spreker of schrijver en een andere persoon of andere personen worden verbonden door een voegwoord, eerst de persoonlijkheid van de andere persoon moet identificeren:
Ik en de tuinman zijn daarheen gegaan. (Fout)
De tuinman en ik zijn er geweest. (Juist)
Ik en Dangote zijn vrienden. (Fout)
Dangote en ik zijn vrienden. (Juist)
Merk op dat dezelfde regeling geldt wanneer het gecombineerde onderwerp het lijdend voorwerp van de bijzin is:
Zij ontmoetten mij en de tuinman. (Fout)
Ze ontmoetten de tuinman en mij. (Juist)
Ze zijn jaloers op mij en Dangote. (Fout)
Ze zijn jaloers op Dangote en mij. (Juist)
Gebruik dezelfde analyse om vast te stellen waarom de tweede, derde en vierde zin onjuist zijn. Inderdaad, de verklaring toont ook aan waarom de laatste twee zinnen de juiste uitdrukkingen zijn! Samenvattend, we kunnen Mijn broer en ik hebben als in Mijn broer en ik gingen erheen. We kunnen ook ‘mijn broer en ik’ hebben, zoals in Ze hebben het aan mijn broer en mij gegeven. Wat fout is, is ik en mijn broer of ik en mijn broer.
Geef een antwoord