FLOOR STATEMENT BY U.S. SENATOR MARK DAYTON OVER SENATOR EUGENE MCCARTHY

December 2005

Ik neem vandaag het woord om hulde te brengen aan een groot Minnesotaan en een groot Amerikaan: voormalig senator Eugene McCarthy, die afgelopen zaterdag op 89-jarige leeftijd is overleden.

Senator McCarthy heeft twee termijnen in dit Parlement gezeten, van 1958 tot 1970, na vijf termijnen in het Huis van Afgevaardigden van de Verenigde Staten te hebben gezeten. Naast zijn zeer vooraanstaande wetgevende carrière, is hij het best herinnerd voor zijn historische presidentiële campagne in 1968, waarin hij een zittende president afzette.

Eugene Joseph McCarthy werd geboren op 29 maart 1916, in Watkins, Minnesota. Hij studeerde in 1935 af aan de St. John’s Universiteit in Collegeville, Minnesota, en behaalde vervolgens een mastergraad in economie en sociologie aan de Universiteit van Minnesota. Na zijn studie bracht hij negen maanden door als novice in een Benedictijns seminarie.

De wereld trok hem echter weg, en hij speelde semi-professioneel honkbal; gaf les in sociale wetenschappen op middelbare scholen; was professor aan zijn alma mater, St. John’s; en was vervolgens voorzitter van de afdeling Sociologie aan de University of St. Thomas, in St. Paul, Minnesota.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij bij een militaire inlichtingendienst van het Ministerie van Oorlog. Hij trouwde met een collega-lerares, Abigail Quigley, met wie hij drie dochters en een zoon heeft. Abigail McCarthy overleed in 2001.

In 1948 werd Gene McCarthy gekozen tot lid van het Huis van Afgevaardigden van Minnesota’s vierde congresdistrict. Toen hij in het Huis zat, richtte Congreslid McCarthy ‘McCarthy’s Mavericks’ op, wat de voorloper was van de Democratische Studiegroep – die in de daaropvolgende decennia invloedrijk zou zijn bij het ontwikkelen van vele belangrijke wetgevende initiatieven.

In 1952 was hij het eerste Congreslid dat Senator Joseph McCarthy uitdaagde in een nationaal televisiedebat over buitenlands beleid. Deze politieke moed was de voorbode van zijn besluit, 15 jaar later, om een zittende president uit te dagen.

In 1958 versloeg Congreslid McCarthy een zittende Senator om Senator McCarthy te worden. Hij werd in 1964 herkozen in de Senaat, met meer dan 60 procent van de stemmen. Toen, in november 1967, kondigde hij zijn kandidatuur voor president aan – en daagde de zittende president van zijn eigen partij – Lyndon Johnson – uit.

In zijn aankondigingstoespraak zei hij: ‘Ik heb goede hoop dat deze uitdaging dit gevoel van politieke hulpeloosheid kan verlichten, en voor veel mensen het geloof in het proces van de Amerikaanse politiek en van de Amerikaanse regering kan herstellen.’

Zijn kandidatuur ontbrandde een nieuwe generatie politieke activisten – velen van hen jonge universiteitsstudenten die zich schoren, douchten en ‘Clean for Gene’ gingen.’

Ze zwermden naar New Hampshire voor de eerste politieke wedstrijd van 1968. Daar hielpen ze senator McCarthy het politieke landschap te veranderen door president Johnson in de Democratische voorverkiezing op 49 procent van de stemmen te houden, terwijl 42 procent op senator McCarthy stemde.

Zelden is een tweede plaats als zo’n overwinning beschouwd. Twee weken later trok President Johnson zijn kandidatuur voor herverkiezing in.

Kort daarna deden mede-senator Robert Kennedy en mede-Minnesotan, Vice President Hubert Humphrey, mee aan de presidentsverkiezingen – twee acties die Gene McCarthy nooit zou vergeten noch vergeven.

De Democratische strijd werd verdeeld in de daaropvolgende voorverkiezingen, dan catastrofaal met de moord op Robert Kennedy, dan vernietigend op de tumultueuze nationale conventie in Chicago die Hubert Humphrey nomineerde, niet Gene McCarthy.

De genomineerde en de partij herstelden zich niet van die rampzalige conventie, en Richard Nixon werd in november tot president gekozen. De oorlog in Vietnam ging nog zeven jaar door.

Gen McCarthy trok zich in 1970 terug uit de Senaat en bekleedde nooit meer een openbaar ambt. Sommige van zijn latere opmerkingen – die zijn ontgoocheling en zijn tarting weerspiegelen – samen met zijn bijtende humor – hebben sommige Democraten ontgoocheld en sommige voormalige aanhangers gedesillusioneerd.

Gene McCarthy was echter altijd zijn eigen man. Hij heeft eens gezegd dat zijn definitie van patriottisme was ‘om zijn land te dienen, niet in onderwerping, maar om het te dienen in waarheid.’

Hij gebruikte zijn pen en tong om zijn eigen waarheid te spreken, ongeacht de persoonlijke of politieke gevolgen.

In dat opzicht was hij een ware patriot. Nadat hij door aanhangers van Johnson was afgekraakt als een ‘voetnoot in de geschiedenis’, antwoordde hij: ‘Ik denk dat we dat over Churchill kunnen zeggen, maar wat een voetnoot!’

U was veel meer dan een voetnoot, Senator McCarthy. U was een senator van de Verenigde Staten; u schreef geschiedenis; en u veranderde de geschiedenis.

U was trouw aan uzelf, aan uw idealen, en aan uw overtuigingen. U was een dichter, een filosoof en een patriot; een groot Minnesotaan en een groot Amerikaan. Moge u rusten in vrede.