Eerst het goede nieuws: volgens de American Stroke Association is een beroerte gedaald van de derde naar de vierde belangrijkste doodsoorzaak in de Verenigde Staten. Nu het slechte nieuws: beroerte blijft de meest voorkomende oorzaak van langdurige invaliditeit in de Verenigde Staten. Ongeveer tweederde van de 500.000 Amerikaanse burgers die elk jaar door een beroerte worden getroffen, heeft aanhoudende beroertesymptomen die een vorm van revalidatie vereisen.
Meer goed nieuws: het verbeteren van het herstel na een beroerte is een zeer actief onderzoeksgebied. Vroeger dachten we dat schade aan de hersenen bij volwassenen onherstelbaar was. We weten nu dat dit niet waar is. De beschadigde hersenen kunnen op vele manieren weer gaan functioneren; in alle gevallen gaat het om een proces dat neuroplasticiteit wordt genoemd. Er kunnen zich nieuwe verbindingen vormen, waardoor gezonde delen van de hersenen de plaats kunnen innemen van delen die beschadigd zijn. Het is zelfs mogelijk dat zich nieuwe hersencellen vormen uit stamcellen in de hersenen. Neuroplasticiteit komt ook voor in gezonde hersenen, bijvoorbeeld wanneer een baby leert praten of iemand een muziekinstrument leert bespelen.
We hebben veel ontdekt over hoe de hersenen veranderen wanneer mensen nieuwe dingen leren. Die kennis wordt nu toegepast om patiënten met een beroerte te helpen hun neurologische functie te herstellen.
Sommige mensen die een beroerte hebben gehad, kunnen uiteindelijk volledig herstellen, maar dat geldt niet voor iedereen. De mate van herstel hangt af van veel factoren, waaronder het deel van de hersenen dat beschadigd is, de grootte van het beschadigde gebied, en hoe goed de neuroplasticiteitsprocessen van de hersenen werken. Een patiënt moet zo vroeg mogelijk na een beroerte beginnen met revalidatie. Zeer intensieve revalidatiebehandelingen die specifiek gericht zijn op de tekortkomingen van de individuele patiënt kunnen de neuroplasticiteit verbeteren en het herstel bevorderen. Neurorevalidatie omvat gecoördineerd werk door een team van neurologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, spraakpathologen, en fysiotherapeutische en revalidatieartsen in een speciale neurorevalidatie-afdeling.
Daarnaast worden vele experimentele benaderingen bestudeerd bij menselijke beroertepatiënten en in diermodellen van beroerte om de neuroplasticiteit te verbeteren die verder gaat dan wat mogelijk is door neurorevalidatie alleen. Deze zijn nog niet klaar voor routinematig gebruik, maar zij houden een grote belofte in.
Er worden bijvoorbeeld medicijnen geëvalueerd op hun vermogen om neuroplasticiteit te bevorderen. Eén daarvan, het serotonine heropname inhibitor antidepressivum fluoxetine (Paxil), werd onderzocht bij 118 patiënten met ernstige spierzwakte ten gevolge van een beroerte. De helft van de patiënten kreeg fluoxetine en de andere helft kreeg een placebo (pil zonder werkzame bestanddelen), dagelijks ongeveer 1 week na het begin van de beroerte. Alle patiënten ondergingen hetzelfde post-stroke neurorevalidatieprogramma. De groep die fluoxetine kreeg, had 3 maanden later een significant grotere verbetering in spierkracht dan de placebogroep.
Een aantal andere experimentele benaderingen omvatten medicijnen om stamcellen in de hersenen van de beroertepatiënt te stimuleren actief te worden, methoden om externe stamcellen aan de gewonde hersenen te leveren door ze in de bloedvaten van de patiënt te injecteren, en een techniek genaamd transcraniële magnetische stimulatie, die de mogelijkheid heeft om ongewenste hersenactiviteit die het herstel belemmert uit te schakelen en nuttige hersenactiviteit aan te zetten.
Deze behandelingen moeten meer worden onderzocht voordat ze routinematig kunnen worden gebruikt. Er is niet genoeg onderzoek gedaan naar hoe ze werken, hoe lang het voordeel duurt, of hoe veilig ze op de lange termijn zijn. Maar ze hebben allemaal het potentieel om de neuroplasticiteit te vergroten, en sommige kunnen in de toekomst worden gebruikt om het herstel van een beroerte te verbeteren.
Voorlopig is neurorevalidatie na een beroerte in een centrum met expertise in het helpen van patiënten met een beroerte de belangrijkste steunpilaar – en het moet vroeg beginnen voor de beste resultaten.
Heeft u of een familielid het herstelproces na een beroerte doorgemaakt? Deel uw ervaring.
Goede zorgen,
Robin L. Brey, M.D.
Editor-in-Chief
Geef een antwoord