Pink Floyds album Wish You Were Here uit 1975 zit vol geluiden die zelfs de meest toegewijde luisteraar gemakkelijk kan missen.
Er is jazzvirtuoos Stéphane Grappelli die viool speelt op het titelnummer, en het refrein uit Floyds hit See Emily Play uit 1967 op Shine On You Crazy Diamond Part IX. Het eerste geluid dat op het album te horen is, is een griezelig gedreun dat ontstaat door vingers die rond de randen van wijnglazen lopen, elk gevuld met verschillende hoeveelheden vloeistof om verschillende noten te creëren.
Voor meer dan 30 jaar waren de ‘gestemde’ wijnglazen alles wat overbleef van Household Objects, de werktitel voor een Floyd-album dat in 1970 werd gestart en in ’74 voorgoed werd opgegeven. In 1973 maakte The Dark Side Of The Moon’s behendige mix van hifi-vriendelijke geluidseffecten en FM-rock van Pink Floyd een top-vijf band in Groot-Brittannië, Europa en, van cruciaal belang, Amerika. Daarvoor waren ze echter heel anders.
Het Household Objects idee begon in 1969, toen Floyd een nieuwe compositie, Work, begon op te voeren waarbij hout werd gezaagd en ketels gekookt op het podium. Een jaar later brachten ze Atom Heart Mother uit, een album dat het nummer Alan’s Psychedelic Breakfast bevatte, met het geluid van roadie Alan Styles die eieren en spek bakt voordat het eindigt met het hypnotiserende geluid van een druppende kraan. Atom Heart Mother werd een UK No.1 hit. Maar, zoals drummer Nick Mason toegaf, “We waren nog steeds op zoek naar een coherente richting.”
Toen Pink Floyd in januari 1971 opnieuw bijeenkwam in de Abbey Road Studios waren ze nog steeds op zoek naar die richting. Hun onmiddellijke oplossing was om af te zien van conventionele instrumenten en ‘gevonden’ geluiden van het soort dat ze gebruikten op Work en Alan’s Psychedelic Breakfast naar de voorgrond te brengen.
John Leckie zou later Muse’s Showbiz en Origin Of Symmetry gaan produceren. In 1971 was hij een 22-jarige bandoperator van Abbey Road die de nieuwe muziek van Floyd moest opnemen.
“Ze werkten dagen aan wat mensen nu Household Objects noemen,” vertelde Leckie deze schrijver in 2006. “Ze maakten akkoorden uit het tikken van bierflesjes, scheurden kranten om een ritme te krijgen en lieten spuitbussen afgaan om een hi-hat geluid te krijgen.”
De ideeën werden gecatalogiseerd, voordat de groep naar George Martin’s Air Studios vertrok. De groep veranderde van gedachten en keerde terug naar conventionele instrumenten voor wat hun volgende album, Meddle, werd. Hoewel Meddle gebruik maakte van enkele geluidseffecten, bleven de gescheurde kranten en getikte flessen ongebruikt.
Het zou meer dan twee jaar duren voordat Pink Floyd terugging naar het Household Objects idee. Tegen die tijd had The Dark Side Of The Moon de UK en US charts aangevoerd. Maar toen Floyd eind 1973 weer bij elkaar kwam om aan een vervolg te werken, zaten ze in de problemen. “We hadden geen idee tussen ons,” zei Nick Mason.
Nadat ze het meest toegankelijke album van hun carrière hadden gemaakt, was de tegendraadse oplossing van de band voor hun writer’s block om Household Objects opnieuw op te nemen. Weken werden doorgebracht met technicus Alan Parsons in Abbey Road, om een percussief ritme te creëren door met een heksenbezem over de vloer te schrapen of met een bijl op een stuk hout te slaan, en door elastiekjes te draaien die tussen lucifers waren gespannen. “Ik heb altijd gevonden dat het onderscheid tussen een geluidseffect en muziek onzin is,” vertelde bassist/liedjesschrijver Roger Waters destijds aan Zigzag magazine. “Of je een geluid maakt op een gitaar of een waterkraan is irrelevant.” Waters hield vol dat de nieuwe muziek van Floyd, met gebruikmaking van “flessen, messen en kapbijlen een heel mooi stuk aan het worden is”.
Tegen het einde van het jaar was hij echter van gedachten veranderd. Nick Mason heeft sindsdien gesuggereerd dat Household Objects een “vertragingstactiek” was bij gebrek aan nieuwe nummers. Zeker toen Waters eenmaal het idee had opgevat om een album te maken over afwezigheid – de afwezigheid van het getroebleerde stichtende lid Syd Barrett; de afwezigheid van Waters’ aanstaande ex-vrouw; en wat hij beschouwde als de afwezigheid van betrokkenheid van zijn bandleden – viel het Wish You Were Here-album op zijn plaats en werd Household Objects vergeten. Hoewel niet iedereen blij was met deze beslissing. “Ik was nogal teleurgesteld dat het nooit wat is geworden,” zei Alan Parsons.
In 2011 bracht Pink Floyd uitgebreide versies uit van Dark Side en Wish You Were Here. De laatste bevatte nu de originele tuned wine glasses track, en de nieuwe Dark Side bevatte nog een fragment van Household Objects: The Hard Way, 3:10 minuten van al dan niet gescheurde kranten in plaats van drums en wat klinkt als getokkelde elastiekjes in plaats van een bas. Maar het melodieuze refrein dat er enkele seconden later doorheen snijdt is pure melancholie van Floyd. Fans hadden tientallen jaren gewacht om dit te horen. De band zelf wees er al snel op dat je deze geluiden tegenwoordig in een middag op een synthesizer of programmer zou kunnen maken.
Je kunt de terughoudendheid van de band begrijpen om nu veel belang te hechten aan Household Objects. Per slot van rekening maakte The Dark Side Of The Moon van 20-iets ennui en navelstaren big business, en Pink Floyd keek terecht nooit meer om. Maar de klanken van deze getokkelde elastiekjes en schrapende bezemstelen zijn de laatste hoera voor de oude Pink Floyd; de Pink Floyd die jong, dwaas en experimenteel was. “Het leek een goed idee op dat moment,” zei Roger Waters. Dat was het, en dat is het nog steeds.
Koopgids: Pink Floyd – hun beste (en slechtste) albums
Geef een antwoord