Jewel geeft bijna alles prijs in haar nieuwe memoires

De in 1995 uitgebrachte langzame eerste single van Jewel, “Who Will Save Your Soul”, gaf in 1996 het startsein voor haar duizelingwekkende opmars naar roem. Nu, twee decennia later, legt de voormalige singer-songwriter uit San Diego haar ziel in levendig detail bloot in haar memoires “Never Broken – Songs Are Only Half the Story.”

“Ik heb geen ’tell-all’ geschreven,” benadrukt Jewel, die desalniettemin in haar nieuwe boek meteen tot de achtervolging komt. Het zal op 15 september worden gepubliceerd door de Penguin Random House-owned Blue Rider Press. Haar nieuwe album, “Picking Up the Pieces,” wordt vrijdag uitgebracht door Sugar Hill Records.

In de eerste drie alinea’s van het voorwoord van haar memoires, geeft deze in Utah geboren, op het platteland van Alaska opgegroeide troubadour genoeg details om meerdere memoires te vullen.

Nadat haar ouders als kind uit elkaar gingen, schrijft Jewel, was haar vader, Atz Kilcher, mishandelend tegen haar en haar twee broers. Ze begon op haar 15e op zichzelf te wonen, verdiende op haar 16e een beurs voor het Interlochen Center for the Arts in Michigan en studeerde twee jaar later af.

Nadat ze naar San Diego was verhuisd om zich bij haar moeder te voegen, werd ze hier op haar 18e dakloos. Ze had nierproblemen en leefde in haar auto. Jewel nam haar toevlucht tot winkeldiefstal.

Muziek bracht haar redding. Amper een jaar nadat ze hierheen verhuisd was, kreeg ze een platencontract bij Atlantic Records. Haar debuutalbum uit 1995, “Pieces of You,” strandde minstens een jaar voordat ze van de grond kwam, voortgestuwd door haar constante tournees en twee hitsingles, “Who Will Save Your Soul” en “You Were Meant for Me.” Van het album werden 12 miljoen exemplaren verkocht.

In 1996, toen ze nog maar 21 was, was Jewel een internationale ster. Ze had een affaire met acteur Sean Penn, speelde in een film van Oscar-winnend regisseur Ang Lee, trad op in het Vaticaan voor Paus Johannes Paulus II, speelde op de 1999-editie van Woodstock, en nog veel meer.

Haar wereldwijde verkoop van albums ligt nu rond de 30 miljoen. Van haar boek uit 1998, “A Night Without Armor”, zijn meer dan een miljoen exemplaren verkocht, een opmerkelijk aantal voor een dichtbundel. Haar grotendeels onschuldige autobiografie, “Chasing Down the Dawn”, kwam uit in 2000.

Faam, fortuin, dan een ontnuchterende reality check

Toen, na al haar duizelingwekkende succes, kwam een even onstuimige vrije val.

Niet lang nadat ze 30 was geworden, schrijft Jewel: “Ik kwam er niet alleen achter dat al mijn geld weg was, maar ook dat ik een paar miljoen dollar schuld had. In datzelfde jaar kwam ik tot de ontdekking dat mijn moeder, die tevens mijn manager was, niet de persoon was die ik dacht dat ze was.”

Er volgden langdurige juridische verwikkelingen en een huiveringwekkende vervreemding. Zij en haar moeder, Nedra, hebben elkaar sinds 2003 niet meer gesproken of gezien. Jewel trouwde met rodeo ster Ty Murray in 2008. Ze kregen een zoon, Kase, in 2011, en scheidden vorig jaar.

“Het schrijven van dit boek was in het begin: ‘Hoe maak ik dit alles zinvol voor iemand,’ terwijl het voor mij geen zin heeft?'” zegt Jewel, die onlangs sprak vanuit haar huis in Telluride. Ze zal “Never Broken” bespreken en optreden op 24 september in La Jolla’s Sherwood Auditorium. (Volledige ticketinformatie staat hieronder.)

“Het boek leest als het leven van 12 verschillende mensen!” vervolgt ze lachend. “Het gaat van het stelen van auto’s tot het leven op een boerderij in Alaska; van een kind dat in bars speelde (in een muzikaal duo) met mijn vader tot een meisje dat op Hawaii woonde tot beroemd zijn en spelen voor de paus. Het is een ongelooflijke rit geweest, en het is moeilijk om het allemaal te begrijpen. … Het is interessant geweest, zeker.”

Ze pauzeert even, en voegt er dan zachtjes aan toe: “Ik moest voorzichtig zijn met sommige dingen die ik opnam.”

Hoe voorzichtig wordt al snel duidelijk als Jewel gevraagd wordt naar een aantal openhartige, maar feitelijke verwijzingen in het boek naar haar moeder. De verwijzingen staan in de voorpublicatieversies van “Never Broken.”

“Ik zou het op prijs stellen als je die dingen niet vermeldt; ik moest ze uit de uiteindelijke (hard-bound) versie halen,” zegt Jewel, wier 14e en nieuwste album, “Picking Up the Pieces,” vrijdag uitkomt op Sugar Hill Records.

‘Mijn hart schreeuwt’

Sommige verwijzingen naar haar moeder in “Never Broken” moesten worden afgezwakt van de voorpublicatieversie, vermoedelijk om mogelijke rechtszaken te voorkomen. Maar wat overblijft is vernietigend genoeg.

Zie het hoofdstuk getiteld “Waarheid boven Fantasie.”

Daarin schrijft Jewel: “Ik kan je niet vertellen hoeveel tranen ik heb gehuild om te zien wie mijn moeder werkelijk is. Ik kan je niet vertellen over de pijn, en hoe mijn hart tot op de dag van vandaag schreeuwt om een moeder in mijn leven te hebben. Maar ik weet dat het bij haar niet veilig is. Elke dag mis ik het om een moeder te hebben. Maar ik mis Nedra niet. …”

Steve Poltz, Jewel’s vroege San Diego muziekmentor en vroegere vriend, had een uniek gezichtspunt om de dynamiek tussen Jewel en Nedra te bekijken. Hij kende Jewel al voordat ze beroemd werd en weet hoe verscheurend het voor haar was om zo’n heftige breuk met haar moeder te moeten meemaken.

“Het was echt moeilijk voor haar, omdat zij en haar moeder zo close waren,” zegt Poltz, die meeschreef aan Jewel’s hit uit 1996, “You Were Meant For Me.”

“Ik weet nog dat ik haar voor het eerst op het podium bracht om te zingen in Java Joe’s in Poway, en haar moeder was zo’n deel van haar leven. Een tijdje verbleef ik veel in dat huis in San Diego waar ze beiden woonden, en leerde hen beiden goed kennen. Jewel was altijd goed in geld verdienen en sparen. Ze bewaarde haar geld onder haar matras. Op een dag werd mijn auto weggesleept, omdat ik 862 dollar schuldig was aan parkeerboetes. Jewel betaalde contant en ik hoefde haar nooit terug te betalen.

In andere delen van haar boek vertelt Jewel hoe haar moeder haar ook aanmoedigde en haar creativiteit koesterde. Nedra, zo blijkt, kwam soms op voor haar dochter, maar manipuleerde haar ook; hield van haar, maar maakte misbruik van haar, emotioneel en financieel.

Jewel en haar eens mishandelende vader, Atz, hebben zich sindsdien verzoend. Zij en Nedra niet. Hoe denkt ze nu over haar moeder?

“Ik heb geprobeerd in mijn boek heel voorzichtig te zijn om niemand te ‘villainiseren’, want zo voel ik me niet,” antwoordt Jewel. “Het leven geeft ons allemaal ongelooflijke dingen om te overwinnen. En soms doen we het goed of we doen het slechter. Ik zie mensen niet als allemaal goed of slecht. Ik hoop dat, als iemand iets meeneemt uit mijn boek, het is dat niets zwart of wit is.

“Mijn moeder en vader zijn gewoon mensen, niet allemaal goed of slecht. We hebben elkaars leven geaccepteerd. En wat ik probeerde te laten zien is, dat je daar veel mee kunt doen. Ons hart en onze pijn hoeven ons niet te definiëren, behalve op een manier die we zelf kiezen. Het is een geschenk om te vergeven, om los te laten, en te zeggen: ‘Ik ben OK, ik ben niet gebroken. Ik ben verraden, maar ik verraad (niemand)’. “

Laten gaan

“Ik voel echt dat mijn leven pijnlijk is geweest,” vervolgt ze. “Maar het is geen pijn waar ik me aan wil vastklampen; dat zou me zo bitter maken dat ik geen vreugde of vertrouwen zou kunnen hebben. Maar ik ben OK. Het komt goed met me, en dat was de conclusie, dat we dit kunnen oplossen. Veel mensen lijden veel erger dan ik. En dat is wat ik wilde dat mensen in het boek zouden zien – een eerlijke kijk op dingen die moeilijk voor me zijn geweest, wat zou kunnen helpen als ze naar hun eigen leven kijken.”

Haar veerkracht komt niet als een verrassing voor Poltz, haar vroegere minnaar en muzikale medewerker. Halverwege de jaren negentig, nog voordat ze een platencontract had, nam hij Jewel mee op tournee als openingsact voor zijn band, The Rugburns, en vertelde hij het wantrouwige publiek dat ze snel beroemd zou worden. Hij had gelijk.

“Ze heeft een echte kracht,” zegt Poltz, wiens volgende album, “Folk Singer,” eind september uitkomt. “Je zou alles van haar af kunnen nemen, op dit moment, en ze zou weer kunnen gaan en slagen. Bepaalde mensen hebben gewoon die kwaliteit, die drive – die ‘het’-factor.

“Jewel was altijd behoorlijk gefocust en wist wat ze wilde doen. Ze was gedreven. En ze was altijd erg goed in assertief zijn, en zeggen wat haar op het hart ligt. Het was veel om op zo’n jonge leeftijd mee te maken, van het leven in je busje en geen geld hebben, tot het hebben van een enorm debuutalbum en het kopen van onroerend goed (in Rancho Santa Fe). Ze stond in de schijnwerpers, en daar heeft ze van geleerd. Ze werd meer savvy en meer geschoold.”

Jewel lacht als haar wordt gevraagd hoe cathartisch het voor haar was om “Never Broken,” te schrijven, dat bijna 400 pagina’s telt.

“Het was totaal cathartisch,” zegt ze. “Ik vond de timing van het schrijven hilarisch. Hier was ik, terwijl ik door een scheiding ging – ‘Waarom word ik niet dronken en heb ik zinloze seks?’ In plaats daarvan was ik hier, elke korst aan het weghalen die ik ooit had, en er in aan het prikken!

“Ik had dit gevoel dat de kwaliteit van mijn verdriet gelijk zou zijn aan de kwaliteit van mijn volgende leven, en niet weg te lopen voor de pijn. Ik ben de enige die dingen kan veranderen, voorwaarts.”

Op haar nieuwe album, “Picking Up The Pieces,” kijkt Jewel zowel vooruit als terug, met vocale steun op een nummer van Dolly Parton en Rodney Crowell elk.

Op het 14 nummers tellende album keert Jewel terug naar de folk-muziek wortels van haar debuutalbum uit 1995. Het mengt nieuw materiaal met kastanjes die al minstens 20 jaar in haar repertoire zitten, waaronder “A Boy Needs a Bike,” “Carnivore,” “Nicotine Love” en “Everything Breaks.”

“Het nieuwe album en het boek zijn absoluut twee armen van hetzelfde lichaam,” zegt Jewel, die “Picking Up the Pieces” zelf produceerde.

“Het was erg interessant om een aantal van die oude nummers op te nemen, gezien wat ik emotioneel heb doorgemaakt, met mijn scheiding. Op een vreemde manier heb ik het gevoel dat ik die liedjes al lang van tevoren had geschreven. Toen ik ‘Everything Breaks’ schreef, dat ik al 20 jaar zing, dacht ik niet aan mijn (toekomstige, nu ex-) echtgenoot. Maar je kunt er zeker van zijn dat ik aan hem dacht toen ik het opnam voor dit album.”

Voor Poltz, die optrad op haar debuutalbum en op verschillende van haar tournees, blijft Jewel’s zang de essentiële sleutel tot haar aantrekkingskracht op het publiek.

“Je zou haar rond een kampvuur kunnen zetten met 100 andere singer-songwriters, mannen of vrouwen, en haar stem zou iedereen omver blazen,” zegt hij. “Uitgekleed, zonder band, rond een kampvuur, is haar stem verbluffend.”

Opgeslagen en verloren herinneringen

In januari 1997 trad Jewel op tijdens het tweede inaugurele bal van president Bill Clinton in Washington D.C. (Chelsea Clinton was een grote fan). Een maand later waren Jewel en “Wayne’s World” ster Mike Myers co-presentatoren tijdens de Grammy Awards uitzending. In 19997 trad ze op tijdens het Woodstock festival in de staat New York.

Toch wordt geen van deze gebeurtenissen zelfs maar genoemd in haar boek. Waarom niet?

“Het boek is bijna 400 bladzijden lang, dus ik moest mijn doel aangeven,” merkt Jewel op. “Dit was niet noodzakelijkerwijs een muziekmemoires, hoewel ik erover praat omdat muziek zo’n groot deel van mijn leven uitmaakt. Ik herinner me (de) Lilith Fair (tournee van het muziekfestival voor vrouwen) en Woodstock, vlak voordat de branden uitbraken. Maar ik had er niet veel over te zeggen…

“Ik heb de neiging in mezelf te gaan en uit te zoeken wat goed voor me voelt, en daar mijn eigen weg in te vinden. Een moeilijkheid voor mij in het boek was het omgaan met de historische verplaatsing van de tijd. Sommige jaren kon ik niet overslaan, maar ik kon er ook niet poëtisch over doen. Niet alles kan diepzinnig zijn, of veel betekenis hebben.

“Ik vond een sneller (schrijf)tempo wanneer ik me door de geschiedenis bewoog. Als er een emotionele betekenis was, leerde ik langzamer te schrijven en de sfeer te beschrijven. Dan gingen sommige delen meer over paradigma verschuivingen en filosofische veranderingen in mijn denken. Ik moest emotioneel eerlijk zijn.”

Deels memoires, deels zelfhulpboek, “Never Broken” eindigt met een lijst van levenslessen – of “take-aways,” zoals Jewel ze noemt – die ze beschouwt als de belangrijkste hulpmiddelen die ze heeft gebruikt om tegenslagen te overwinnen.

“Tegen de tijd dat het boek uitkomt, hoop ik een nieuwe website te hebben met de naam JewelNeverBroken.com,” zegt ze. “Daarop staan de 20 dingen die me echt hebben geholpen in mijn leven, en ik zal elk van die dingen onderverdelen in stappen. Dus ik zal veel van de 20 take-aways in het boek online hebben, gewoon omdat – wanneer ik door het land reis – ik me ervan bewust ben dat mijn verhaal niet uniek is; veel mensen worstelen.”

Jewel begon op jonge leeftijd dagboeken bij te houden, en daar verwijst ze in haar boek naar. Waren ze behulpzaam voor haar bij het herinneren van het verleden toen ze “Never Broken” schreef?”

“Ik heb niet één keer in een dagboek gekeken; ze zijn ergens in een doos gestopt,” zegt ze. “Het is grappig; al sinds ik jong was, kan ik me herinneren dat ik foto’s nam, in mijn gedachten. Ik neem een (mentale) foto en leg het vast, en ik zal het voor altijd hebben.”

Maar niet altijd, zo blijkt.

“Ik heb veel, heel veel ervaringen gehad die ik me niet herinner die mijn tourmanagers, of mijn beste vriend, Lee, wel doen, zoals het ontmoeten van (Blondie-zangeres) Debbie Harry in de lobby van het Dorchester Hotel in Londen,” zegt Jewel. “Hoe kan ik me dat niet herinneren? Ik ben een enorme fan!

“Als toerend muzikant ben je zo moe door delen van je carrière. Er zijn veel prestatie-gerelateerde dingen die ik me niet herinner. Ik heb de neiging om emotionele dingen te onthouden. En er waren jaren die ik helemaal kwijt was. Ik zei tegen mijn redacteur: “Ik weet niet meer waar ik was in de 10e klas. En ik heb dat soort dingen, in mijn carrière, die ik me niet herinner.

“Maar gelukkig was het hele doel van het boek om genoeg te delen van hoe ik in mijn leven op de knieën was gebracht, zodat wanneer ik (schreef) over hoe ik daarna in staat was om op te staan, mensen kunnen zien hoe ik genezen ben. Het was niet bedoeld als een tell-all, of een blow-by-blow verslag van alle machinaties van mijn carrière.”

Haar carrière kan binnenkort een nieuwe fase ingaan, geïnspireerd door haar memoires.

“Ik denk erover om een one-woman show te doen, waarin ik delen van het boek voorlees en wat muziek speel,” zegt ze. “Het zal een meer theatrale presentatie worden (dan een concert), maar niets engs,” zegt ze. “Ik denk dat ik het eventueel zal schrijven, waar ik geen tijd voor zal hebben. Ik heb het niet makkelijk gemaakt door een nieuw boek uit te brengen en mijn nieuwe album op een indielabel uit te brengen zonder een up-tempo dat de radio kan draaien. En mijn belangrijkste focus is moeder zijn. Dus ik heb mijn handen vol.”

Warwick’s en U-T Talks Presenteren: Jewel, in gesprek met Chris Cantore

Wanneer: 19.30 uur 24 sept.

Waar: Sherwood Auditorium, 700 Prospect St., La Jolla

Toelating: $27,90 (algemene toegang), inclusief een exemplaar van Jewel’s memoires, “Never Broken” en een muzikaal optreden