How to Survive, and Thrive, in a Marriage Where You Hate Your Spouse

Auteur: R.U. Bored

Dus. . . …wat als je nog lang en gelukkig leven niet bestaat? Je huwelijk, of samenwonen, of samenwonen riekt meer naar vergiftigde appels dan naar magische, leven-gevende kussen. Maar je kan niet, of verkiest niet, om het kasteel te verlaten. Uw huidige versie van het sprookje is dat uw fantasie met het witte hek een werkelijkheid is geworden die u niet erg bevalt.

Weliswaar is er bij de meeste paren sprake van enig misbruik en verwaarlozing, maar ik heb het niet over relaties die fundamenteel misbruik zijn, en dat altijd zijn geweest. Ik heb het over verbintenissen die in liefde beginnen, met de beste bedoelingen, en dan na verloop van tijd verzwakken of verslechteren, tot ze diep verzwakt of in wezen dood zijn.

De redenen voor de ondergang van een relatie kunnen even complex, variabel en geldig zijn voor elk individu in hen als de redenen waarom ze beiden blijven nadat het voorbij is. Ik ga daar niet op in. Ik ben hier omdat ik vermoed dat velen van jullie, net als ik, plotseling of langzaam tot de ontdekking zijn gekomen dat je het nauwelijks meer kunt verdragen om in dezelfde kamer te zijn met degene die vroeger het huis van je hart was.

Misschien is het niet zo erg voor je. Misschien is het erger. Hoe dan ook, het is zeker niet wat we dachten dat het zou zijn, is het? Waar we ook leven op de bell curve van vervreemde relaties, de vragen zijn verbijsterend. Wat doen we, nu we allang blaren hebben van Assepoesters ooit glimmende muiltjes? Is er een helende balsem? Hoe gaan we ermee om? En hoe zit het met nieuwe schoenen?

Ik kan je alleen vertellen wat voor mij heeft gewerkt. Mijn eerste stap was acceptatie, acceptatie, acceptatie. Of zijn dat drie stappen? Hoe dan ook, het is van essentieel belang dat je je situatie goed en langdurig bekijkt en hem ziet zoals hij werkelijk is, niet zoals je wilt dat hij is of hoopt dat hij zal zijn. Probeer voor een tijdje een stap terug te doen en kijk naar je leven alsof het van iemand anders is. Wat voor film is dit? Waarschijnlijk geen romantische komedie.

Verschuivingen in perceptie gaan meestal geleidelijk, omdat indringende realiteiten blijven botsen tegen wensdenken en romantische illusies. Ik dacht bijvoorbeeld altijd dat de vergeetachtige echtgenoot een stereotype was dat alleen maar als voer voor komedie of drama diende – tot de keer dat mijn man onze trouwdag vergat. Auw! Dat deed pijn. Het kostte me veel tijd om te beseffen dat wat er dagelijks in mijn leven gebeurde niet overeenkwam met de mooie plaatjes die ik in mijn hoofd had.

Veel van dit ontwaken gaat over het accepteren van je partner – zoals hij is. Niet zoals je verwacht of verlangt, maar zoals het werkelijk is. Observeer zo objectief mogelijk wat hij of zij doet en zegt, of juist niet doet en zegt, en let daarbij ook op je eigen innerlijke reacties, maar reageer niet naar buiten toe. Haal je denkbeeldige filmcamera tevoorschijn en focus op whozit. Wat is het script van deze persoon?

Houd in gedachten – niet herschrijven, bewerken of regisseren. En sta open voor de mogelijkheid van een aantal interessante verrassingen. Onderdeel van acceptatie is het erkennen van het positieve, de geschiedenis, de inspanning, de beperkingen. Hij mag dan een oen zijn, maar hij geeft de kat eten en zet het vuilnis buiten. Zij mag dan frigide zijn, maar ze is een gemene kok. Hij wil niet met je dansen, maar alleen omdat hij dat niet kan; hij heeft geen gevoel voor ritme. En ze verraste je met dat dure ding dat je tien jaar geleden voor je auto wilde, nietwaar? Tel de goede dingen. Probeer je het geluk te herinneren dat jullie samen hebben gehad.

Eer wat je kunt in de ander zoals je jezelf eert. Doe je best om meer van jezelf en je eventuele kinderen te houden dan dat je een hekel hebt aan wat je echtgenoot heeft gedaan, of nog steeds doet, dat je gek maakt. Hoe vervelend, vervelend, onwetend of kwaadaardig die klootzak of trut ook is, houd vast aan het idee dat het uitschelden of vernederen van een ander, uiteindelijk alleen maar vernederend is voor de vernederaar. Doe het niet.

In het heetst van de strijd is het een echte test van integriteit om je kalmte te bewaren, je evenwicht te bewaren, en te weten wanneer je gewoon niets moet zeggen en weglopen. Maar, als je kunt, bewaar je woede voor later, om je te uiten in een dagboek of aan een vriend. Probeer op dat moment een bevestiging voor jezelf te herhalen, zoals: “Met elke uitdaging word ik sterker en wijzer.”

Ik heb onderweg veel gehuild. Jij ook? Het is pijnlijk teleurstellend als we niet geliefd worden zoals we zouden willen, of als we worden buitengesloten van de liefde voor degenen die we het liefst nabij willen zijn. Ons hart openen, vertrouwen hebben, van onszelf geven, vooral herhaaldelijk, maakt ons kwetsbaar en het doet pijn telkens als we verkeerd begrepen, genegeerd of vergeten worden. Elk klein incident, of grote uitbarsting, is weer een verwonding. Om de beurt, en tegelijk, voelen we ons verdrietig, boos, in conflict, gefrustreerd, verward – niet alleen over het verleden, maar omdat het verlies doorgaat, met steeds minder kans op wederzijds geluk naarmate de tijd verstrijkt. Er kan een overweldigend gevoel van zinloosheid en mislukking zijn. Het is gekmakend, eenzaam en isolerend, vooral omdat er niemand is die onze zienswijze valideert. Het is het oude “achter gesloten deuren” syndroom. Niemand kan ooit de hele ervaring van een ander kennen.

In je lijden, onthoud – verdriet is een noodzakelijk en belangrijk deel van dit groeiproces. Dromen sterven hard. De pijn is echt. Laat jezelf alle emoties voelen die opkomen, zonder oordeel, en vind er een gezonde uitdrukking voor. De kunst is om gevoelens toe te laten en verliezen toe te geven zonder je erin te verliezen.

Tijdens mijn diepste rouwproces hielp het toegeven van mijn aandeel in de situatie me om uit de slachtofferrol te stappen. Je aandeel toegeven gaat niet over schuld of blaam. Het is het beschrijven van jezelf en je gedrag alsof je een personage bent in een toneelstuk dat geschreven wordt terwijl je het beleeft. Het is vragen: “Wat is mijn rol in deze? Mijn motivatie? Hoe ben ik tot dit punt gekomen? Hoe kunnen mijn acties de plot beïnvloeden? Andere personages beïnvloeden?” Het is een amusante manier om dingen op een rijtje te zetten die, ironisch genoeg, zowel een gevoel van afstandelijkheid als een gevoel van verantwoordelijkheid kan opleveren. Het kweekt zelfbewustzijn en geeft ons koren op de molen van ons eigen nieuwe script.

Ik heb veel geleden onder het waanidee dat als ik maar kon “repareren” wat er “mis” was met mij, mijn huwelijk gelukkig zou zijn. Ik dacht dat ik perfect moest zijn om liefde te verdienen. Ik spendeerde een enorme hoeveelheid energie, en een klein fortuin, aan zelfverbetering, alleen om te ontdekken dat mijn “beter” het “of slechter” van het huwelijk was.

Het is een lange, harde les voor me geweest dat je iemand anders niet kunt veranderen – alleen jezelf. Als je alles in het werk hebt gesteld om te communiceren, je aan te passen, problemen op te lossen en de relatie nieuw leven in te blazen, zonder wederkerigheid, waar het uiteindelijk op neerkomt is dat je maar een deel van de partners bent, en je kunt het niet alleen beter maken. Dit besef was, voor mij, zowel verwoestend als een grote opluchting.

Ik herinner me nog zo goed de dag dat ik me realiseerde dat ik onmogelijk de oorzaak kon zijn van alles wat er mis was in mijn huwelijk. Het kwam neer op de wiskunde ervan. Ik vroeg mezelf af: “Als er twee mensen in een relatie zijn, welke relatie dan ook, goed of slecht, wat is dan de kans dat alle uitkomsten het resultaat zijn van de inbreng van de een of de ander?” Het duidelijke antwoord was: “Nul.”

Eén ding heb ik zeker geleerd, de meest waardevolle les van mijn gaande vijfendertig jaar van “coupledom”, is dit – je kunt geen relatie hebben met iemand die geen relatie met jou wil, of kan, hebben. Een eenvoudige, fundamentele waarheid als ik er ooit een heb gezien. Ik weet dit door jaren en jaren van kloppen, bonzen, hameren en mijn hoofd bloedig bonken tegen een gesloten deur – de deur naar het hart van mijn man. Niet dat hij helemaal niet liefheeft, maar de diepere niveaus van intimiteit waar ik naar hunker zijn er gewoon niet om te delen.

Meer van een ander houden dan hij van zichzelf houdt, meer dan hij kan accepteren, is gewoon niet mogelijk. Het is als het gieten van meer vloeistof in een kopje al vol, het gewoon overloopt. Je kunt alleen van iemand houden tot hun capaciteit voor liefde. Alleen door uit te breiden kan het menselijk vat meer bevatten. En mensen, in tegenstelling tot planten, kunnen niet gedwongen worden om te groeien. Uiteindelijk roept deze zienswijze de verpletterende vraag op: “Als hier nooit iets verandert, hoe wil ik dan de rest van mijn leven leven?”

In dit alles is er een constante, voortdurende herwaardering. In elke fase is het volgens mij van vitaal belang om zo eerlijk mogelijk te zijn, naarmate de veranderende omstandigheden dat toelaten, niet alleen tegenover jezelf, maar ook tegenover de ander en degenen die je om je heen vertrouwt. Met familie en vrienden, of zelfs mensen die je net hebt ontmoet, vertrouw op jezelf dat je weet wie je het moet vertellen, hoeveel, en wanneer. Met discretie, geloof ik dat we onze privacy kunnen beschermen zonder de werkelijkheid te verbergen of te ontkennen.

Het is een feit – we zijn kuddedieren. Het ligt in onze aard om elkaar te koesteren en te troosten. Vooral wanneer onze ooit primaire relatie zo sterk is verminderd, moeten we nieuwe verbindingen in de gemeenschap ontwikkelen. We moeten waardige mensen vinden en hen de hand reiken om een sterk sociaal netwerk op te bouwen. Nu, meer dan ooit, is het belangrijk om actief betrokken te zijn in het leven.

Ik zie tegenwoordig genoeg bewijs dat de samenleving niet meer zo op stellen is gericht als vroeger. Ik ben openhartig over mijn levensstijl. Een reactie die ik vaak krijg als ik erover begin is: “Ik ook!” Ik krijg vaak te horen: “Er leven veel meer mensen zo dan wij weten.” Er lopen veel getrouwde alleenstaanden rond. Misschien zijn we zelfs in de meerderheid. Dus laten we ons gewoon gaan amuseren.

Doe waar je zin in hebt met gelijkgestemden. Zoek geestverwanten. Neem computerles, of aquarel, of buikdansen. Leer nieuwe vaardigheden. Word lid van de plaatselijke fotoclub of curlingclub. Word vrijwilliger in een kerk, school of tuin. Leer een rijk, bevredigend leven te leiden als individu. Voel u als persoon compleet, alleen of in groepen. Geniet evenveel van uw eigen gezelschap als van dat van anderen. Vind zoveel mogelijk manieren om te doen wat u altijd al wilde doen en te gaan waar u altijd al heen wilde. Met of zonder partner, je hebt een leven. Leef het! Wat mij het meest heeft geholpen om te overleven en te gedijen in een lang stervend, en al lang dood, huwelijk is simpelweg dat ik me voornam om het te doen. Deze vastberaden houding begon al toen ik een kind was. Toen ik opgroeide, zag ik hoeveel mensen om me heen zich volstaken met negatieve gedachten en emoties. Ze deden wat ze moesten doen, maar leefden niet echt.

Ik besloot, in mijn jeugdige wijsheid, om mezelf nooit zo te laten worden. Ik beloofde mezelf dat ik anders zou zijn. Niet alleen zou ik elke uitdaging die het leven me bood aankunnen, maar ik zou het doen zonder bitterheid. Voor mij is dit de ultieme overwinning: mijn geest en hart altijd open houden, me niet door de ontberingen van het leven laten veranderen in een knorrige oude zuurpruim. Niet om iemands problemen te verdoezelen of belachelijk te maken, maar met openhartigheid en humor kunnen we slechte situaties gracieus veranderen in een situatiekomedie. Door moeilijkheden te verlichten en te lachen om de ironie van ons leven kunnen we leermogelijkheden creëren uit de slechtste omstandigheden.

Het is in echte doorbraken in het leven – van andere mensen en van mezelf, dat ik nog steeds de kracht vind om door te gaan in mijn minder dan gelukzalige partnerschap. In de donkerste, laagste, eenzaamste tijden moeten we allemaal onze toevlucht zoeken tot inzichten en herinneringen die ons opbeuren. Soms komen die op wonderbaarlijke, onverwachte manieren. Vrienden, oude en nieuwe, boeken, films, schilderijen, gedichten, citaten geven ons troost en steun. Soms helpt niets, totdat de tijd ons dwingt verder te gaan, om onze weg weer te vinden.

Voor mij is de sleutel tot het vinden van vrede in elke situatie deze – als je gelooft dat je kunt overwinnen, zul je dat doen. En met vreugde, als dat is wat je besluit. De grootste overwinning zit in de vreugde ervan. De beste wraak is geluk. Dus laten we blij zijn. Eer wat je kunt in de ander zoals je jezelf eert. Doe je best om meer van jezelf en je eventuele kinderen te houden dan dat je haat wat je echtgenoot heeft gedaan, of nog steeds doet, dat je gek maakt. Hoe vervelend, vervelend, onwetend of kwaadaardig die klootzak of trut ook is, houd vast aan het idee dat het uitschelden of vernederen van een ander, uiteindelijk alleen maar vernederend is voor de vernederaar. Doe het niet.

Ik herinner me nog goed de dag dat ik besefte dat ik onmogelijk de oorzaak kon zijn van alles wat mis was in mijn huwelijk. Het kwam neer op de wiskunde ervan. Ik vroeg mezelf af: “Als er twee mensen in een relatie zijn, welke relatie dan ook, goed of slecht, wat is dan de kans dat alle uitkomsten het resultaat zijn van de inbreng van de een of de ander?” Het duidelijke antwoord was: “Nul.”