Toen John Glenn in 1962 wachtte om aan boord van Friendship 7 in een baan om de aarde te worden gebracht, was er één persoon aan wie hij de complexe baanberekeningen toevertrouwde die nodig waren om hem veilig uit zijn ruimtevlucht te laten landen: Katherine Johnson, een Afro-Amerikaanse wiskundige die werkte in Nasa’s gesegregeerde westelijke gebiedscomputerdivisie.

“Haal het meisje, controleer de getallen,” zei Glenn voordat hij aan boord van de raket ging. “Als zij zegt dat ze goed zijn, ben ik goed om te gaan.”

Johnson was een van de drie vrouwelijke Afro-Amerikaanse wiskundigen bekend als de “computers in rokken” die werkten aan de ruimteprogramma’s Redstone, Mercury en Apollo voor Nasa. Dankzij een bekroonde film krijgen Johnson, Mary Jackson en Dorothy Vaughan nu meer bekendheid.

In de film, Hidden Figures, spelen Taraji P Henson van de tv-serie Empire, soulzangeres en actrice Janelle Monáe, Octavia Spencer uit de film The Help en Academy Award-winnaar Kevin Costner de hoofdrollen.

Katherine Johnson a
Katherine Johnson in het Nasa Langley Research Center in 1980. Foto: Nasa

De dood van Glenn op 95-jarige leeftijd vorige week, gekoppeld aan de wens van de filmindustrie om de schadelijke #OscarSoWhite-controverse van vorig jaar recht te zetten en te vieren hoe de vrouwen de raciale en genderdiscriminatie van een volledig mannelijk onderzoeksteam doorbraken, suggereert dat de film nu het momentum zal hebben om zich krachtig in het filmprijsseizoen te lanceren.

Monáe, die Jackson speelt, vertelde de Observer dat de drie vrouwen doorbraken en het gezicht van een blank mannenberoep veranderden. Jackson vocht via de rechter om mee te mogen doen aan cursussen waardoor ze zelfs toegelaten kon worden tot het Nasa-programma. “Deze vrouwen kregen te horen dat hun dromen niet geldig waren vanwege hun geslacht en de kleur van hun huid,” zei Monáe. “Maar dit waren twee dingen die ze niet konden veranderen – en ook niet wilden – omdat was een trotse zwarte vrouw.”

Een overeenkomstige doorbraak, zei Monáe, was de bereidheid van Hollywood om een mainstream film over Afro-Amerikaanse vrouwen te maken. “Meestal worden we geportretteerd als de meid, de nanny of de secretaresse,” zei ze. “Maar om te worden geportretteerd als briljant-minded, uitgesproken, scherp gekleed en de stem van een nieuwe generatie vrouwen – nu gaat het publiek een andere kant van ons zien.”

Mary Jackson bij NASA Langley Research Centre in 1980.
Mary Jackson bij NASA Langley Research Centre in 1980. Foto: Bob Nye/NASA

De filmmakers hopen dat de film, gebaseerd op het boek Hidden Figures: the American Dream and the Untold Story of the Black Women Mathematicians who helped win the Space Race van Margot Lee Shetterly, ook zal helpen om het stigma op te heffen dat vaak kleeft aan vrouwen in de wetenschap. “Als een meisje, van welke leeftijd of etniciteit dan ook, neigt naar wetenschap, technologie, engineering en wiskunde, moeten ze worden aangemoedigd en moet die passie worden gekoesterd, want als we alleen het mannelijke perspectief hebben, zullen vrouwen gemarginaliseerd en geobjectiveerd blijven worden,” zei Spencer, die Vaughan speelt.

Monáe hoopt dat Hidden Figures een impuls zal geven aan het Fem the Future-project voor gendergelijkheid dat ze afgelopen zomer lanceerde met de Keniaans-Mexicaanse actrice Lupita Nyong’o, die een Oscar won voor 12 Years a Slave.

Dorothy Vaughan als twintiger.
Dorothy Vaughan als twintiger. Foto: Met dank aan de familie van Dorothy Johnson Vaughan

Hun plannen omvatten onder meer het organiseren van een pop- en technologiefestival voor vrouwen volgend jaar. “We zijn er, maar we moeten allemaal samenkomen – net zoals we de ruimte ingaan – om het voor elkaar te krijgen of het wordt niet voor elkaar gekregen,” zei Monáe.

Pharrell Williams, een van de uitvoerend producenten van de film die ook verschillende nummers voor de film schreef, voegde zijn stem toe aan oproepen om de rol van vrouwen in de wetenschap meer erkenning te geven. “Tot voor kort werd de bijdrage van een vrouw aan de geschiedenis vaak afgewezen, verdisconteerd en soms zelfs gewist uit de publieke erkenning,” vertelde hij vorige maand aan de Directors Guild of America.

Het verhaal van de zwarte vrouwelijke wiskundigen van Nasa is altijd gevierd binnen het agentschap, maar niet algemeen bekend over daarbuiten. Naar aanleiding van een uitvoerend bevel dat rassendiscriminatie in de defensie-industrie verbood, begon de voorganger van Nasa, het National Advisory Committee for Aeronautics (Naca), in de jaren veertig met het werven van Afro-Amerikanen met een universiteitsdiploma voor de computerpool.

Het bureau beschouwde vrouwen als geduldiger en meer detailgericht dan mannen – en ze konden minder betaald worden. Zij kregen het werk van het lezen, berekenen en plotten van testgegevens. Maar in het tijdperk vóór de burgerrechten bewoonden Afro-Amerikanen een gesegregeerde vleugel en maakten gebruik van aparte faciliteiten.

In de late jaren tachtig merkte een Nasa-onderzoeker de zwarte vrouwen op op foto’s van het bureau uit die periode. De regisseur van de film, Theodore Melfi, legde uit dat delen van hun verhaal bekend waren, maar dat de gesegregeerde computergroep slechts korte tijd bestond voordat IBM in 1961 de eerste computers binnenbracht.

“Nasa heeft deze vrouwen nooit verborgen gehouden en ze altijd omhoog gehouden en gevierd,” zei hij. “Het is altijd een progressieve plek geweest en het ging altijd over de waarde van je hersenen. Het agentschap was geweldig behulpzaam bij het maken van de film.”

Men gelooft dat Glenn, een voormalig Democratisch senator voor Ohio, stierf voordat hij Hidden Figures had gezien. Melfi zei dat Glenn de film steunde en de productie gratis gebruik liet maken van zijn foto’s. Het is bekend dat hij een hekel had aan The Right Stuff, de film van Tom Wolfe over de begindagen van het ruimtevaartprogramma, waarin hij werd afgeschilderd als conservatief in tegenstelling tot helleveeg-collega’s.

De details van Glenn’s begrafenis worden nog vastgesteld, maar hij zal in staat van beleg liggen in Ohio’s capitool gebouw in Columbus voor een herdenkingsdienst op Ohio State University. Hij zal worden begraven op Arlington National Cemetery in Washington DC.

{{#ticker}}

{{topLeft}}

{{bottomLeft}}

{{topRight}}

{{bottomRight}}

{{#goalExceededMarkerPercentage}}

{{/goalExceededMarkerPercentage}}

{{/ticker}}

{{heading}}

{{#paragraphs}}

{{.}}

{{/paragrafen}}{highlightedText}}

{#cta}{{text}}{{/cta}}
Herinner me in mei

Acceptabele betaalmethoden: Visa, Mastercard, American Express en PayPal

We zullen contact met u opnemen om u eraan te herinneren een bijdrage te leveren. Kijk uit naar een bericht in uw inbox in mei 2021. Als u vragen heeft over bijdragen, neem dan contact met ons op.

  • Delen op Facebook
  • Delen op Twitter
  • Delen via E-mail
  • Delen op LinkedIn
  • Delen op Pinterest
  • Delen op WhatsApp
  • Delen op Messenger