Het limbisch systeem is samengesteld uit talrijke structuren, waaronder de amygdala, thalamus, hypothalamus, hippocampus, corpus callosum (eelt), en verscheidene andere hersensegmenten. De limbische kwab beheert de psychologische reacties op emotionele stimuli (1). Het wordt geassocieerd met geheugen, aandacht, emoties, seksuele driften, karakter, en gedrag.

In dit artikel zullen we het hebben over
de positie, structuur, anatomie, en functies van de limbische kwab. Tenslotte
zullen we enkele letsels en beschadigingen van de limbische kwab behandelen, evenals hun
gevolgen.

Begrenzingen, Positie, en Structuur van de Limbische Kwab

Het concept dat vroeger bekend stond als de “Viscerale hersenen” (2) en een complex anatomisch en fysiologisch verband aanduidde, begon in 1952 het “limbisch systeem” te heten. Vandaag de dag kennen we het nog steeds als het limbisch systeem van de limbische kwab van onze hersenen.

De binnenste en onderste oppervlakken van de hersenhelften verenigen zich in de zogenaamde limbische (marginale) cortex samen met de amandelvormige kern uit de groep van subcorticale kernen, de olfactorische tractus en de bulb, frontale, temporale, en pariëtale kwabben van de hersenhelft, evenals de subarticulaire regio en de reticulaire formatie van de romp. De limbische cortex is gecombineerd tot één functioneel systeem – het limbisch-reticulair complex (1).

De
gordel en de hippocampus (parahippocampus) gyrus combineren zich tot de limbische
regio, die talrijke verbindingen heeft met structuren van de reticulaire
formatie, waarmee het limbisch-reticulair complex wordt gevormd dat zorgt voor een breed
scala van fysiologische en psychologische processen.

De limbische kwab wordt gewoonlijk toegeschreven aan elementen van de oude schors (archiocortex), die de dentate gyrus en de hippocampale gyrus omvatten; de oude cortex (paleocortex) van de anterieure hippocampus; evenals de middelste, of middelste, mesocortex cingulate gyrus.

De term “Limbisch systeem” omvat componenten van de limbische kwab en aanverwante structuren – de entorhinale regio (die het grootste deel van de parahippocampale gyrus inneemt) en de septale regio, evenals de amygdala en het mastoïd lichaam (1).

Het mastoïdlichaam verbindt de structuren van dit systeem met de middenhersenen en de reticulaire formatie. Impulsen die ontstaan in het limbisch systeem kunnen via de voorste kern van de thalamus worden doorgegeven aan de cingulate gyrus en de nieuwe cortex langs de paden die associatieve vezels vormen.

Impulsen die ontstaan in de hypothalamus kunnen de orbitofrontale cortex en de mediale dorsale kern van de thalamus bereiken.

Er zijn talrijke directe en inverse relaties die zorgen voor de onderlinge verbondenheid en afhankelijkheid van limbische structuren en er zijn vele formaties die hiervoor verantwoordelijk zijn.

Daartoe behoren delen van diencephalonen en orale karkasdelen (niet-specifieke kern van de thalamus, hypothalamus, schelp, hoofdstel, reticulaire formatie van de hersenstam), alsmede subcorticale kernen (bleke bol, schelp, caudatus, schelp) met nieuwe korst van grote hemisferen, allereerst schors van wortels en frontale kwabben.

De cingulate gyrus bevindt zich aan de binnenzijde van de hemisfeer boven het corpus callosum. Deze gyrus, met een omhulsel achter het corpus callosum, gaat over in een gyrus in de buurt van de cavalerie – parahippocampus gyrus. De cingulate gyrus vormt samen met de parahippocampus gyrus de bovenliggende gyrus.

Licht afwijkend van de groef van het corpus callosum en de hippocampus groeven zijn de marginale corpus, de subtop, en de nasale sulcus, die een voortzetting van elkaar zijn. Deze groeven begrenzen het buitenste gedeelte van het boogvormige gedeelte van het mediane oppervlak van de hersenhelft, bekend als de limbische kwab.

Er zijn twee gyrussen in de limbische kwab. De bovenste limbische kwab vormt de bovenste limbische gyrus (bovenrand), of shingle, gyrus (gyrus cinguli), het onderste deel vormt de onderste limbische gyrus of gyrus van de cavalerie (gyrus hippocampi), of de parahippocampale gyrus (gyrus parahyppocampalis), waarvoor zich de haak bevindt (medisch uncus genoemd).

Tot slot is het van belang te zeggen dat
de formaties van het binnenoppervlak van de frontale, pariëtale, occipitale en
temporale kwabben zich rond de limbische kwab van de hersenen bevinden.

De functie van de limbische kwab

De belangrijkste functie van het limbische systeem van de limbische kwab is niet zozeer het verzorgen van de communicatie met de buitenwereld, maar het reguleren van de toon van de cortex en de driften. Dit systeem regelt complexe, meervoudige functies van de inwendige organen en gedragsreacties. Als gevolg hiervan kunnen we stellen dat het limbisch-reticulaire complex het belangrijkste integratieve systeem van het lichaam is (1).

Het limbisch systeem is ook belangrijk
bij de vorming van motivatie. Motivatie (of intrinsieke motivatie) omvat
de meest complexe instinctieve en emotionele reacties (met betrekking tot voedsel, defensieve
reacties, seksuele reacties).

Het limbisch systeem is ook betrokken bij de regeling van slaap en waakzaamheid. Evenzo heeft het een belangrijke olfactorische functie. Geurzin geeft ons een goede perceptie van chemische stoffen in de lucht. Het reukbrein van een mens zorgt zowel voor de herkenning van geuren als voor de organisatie van complexe vormen van emotionele en gedragsreacties. Het reukbrein maakt deel uit van het limbisch systeem.

Het reukbrein bestaat uit twee delen – het perifere en het centrale deel. Het perifere deel wordt vertegenwoordigd door de reukzenuw, de reukbollen en de primaire reukcentra. Het centrale compartiment omvat de zeepaard gyrus – hippocampus, tandheelkundige en gewelfde gyrus.

De reukreceptor bevindt zich in het neusslijmvlies. Het zenuwgeleidingssysteem brengt informatie over van de receptor naar het corticale deel van de olfactorische analysator. Het corticale deel van de olfactorische analysator bevindt zich in de cingulate gyrus, de gyrus van het zeepaardje en in de haak van het zeepaardje, die samen een gesloten ringgebied vormen. De periferie van de olfactorische analysator is verbonden met de corticale delen van beide hemisferen (1).

Als de olfactorische analysator een
belangrijke rol speelt in de regulatie van emoties, verwijst het centrale deel ervan naar het limbische
systeem, figuurlijk de “gemene deler” genoemd voor verschillende
emotionele en visceromotorische reacties van het lichaam.

Ondanks fylogenetische, morfologische en cytotarchitectonische verschillen, zijn veel van deze structuren (limbisch gebied, centrale en mediale thalamus structuur, hypothalamus, reticulaire stam formatie) gewoonlijk betrokken bij het zogenaamde limbisch-reticulaire complex en fungeren als een zone van integratie van vele functies, die de organisatie van polymodale, holistische reacties van het lichaam op verschillende effecten verzekert, wat vooral uitgesproken is in stressvolle situaties.

De structuren van het limbisch-reticulaire complex hebben een groot aantal ingangen en uitgangen, waardoor gesloten circuits van talrijke afferente en efferente verbindingen passeren, waardoor de gecombineerde werking van de formaties die bij dit complex betrokken zijn, verzekerd wordt. Evenzo zorgen zij voor hun interactie met alle delen van de hersenen, met inbegrip van de cerebrale cortex.

In structuren van het
limbisch-reticulaire complex is er een convergentie van gevoelige impulsen die
optreden in interoperatieve en uitwendige receptoren, met inbegrip van de receptorvelden
van de zintuigen. Op deze basis is het limbisch-reticulair complex de primaire
synthese van informatie over de toestand van de interne omgeving van het
organisme, alsook van omgevingsfactoren die het organisme beïnvloeden en
elementaire behoeften, biologische motivaties. Tenslotte worden begeleidende emoties
gevormd.

Het limbisch-reticulaire complex bepaalt de toestand van de emotionele sfeer, neemt deel aan de regulatie van autonome-viscerale verhoudingen om de relatieve constantheid van het interne milieu te handhaven (homeostase), evenals de energievoorziening en de correlatie van motorische handelingen.

Het niveau van bewustzijn, de mogelijkheid van geautomatiseerde bewegingen, de activiteit van motorische en mentale functies, spraak, aandacht, oriëntatievermogen, geheugen, verandering van waakzaamheid en slaap, enz. zijn allemaal afhankelijk van zijn toestand.

Schade aan de limbische kwab

Schade aan de structuren van de limbische kwab en het limbisch-reticulaire complex, in het algemeen, kan gepaard gaan met verschillende klinische symptomen. Deze omvatten uitgesproken veranderingen op emotioneel gebied van permanente en paroxysmale aard, anorexia of boulimie, seksuele stoornissen, geheugenstoornissen, en vooral tekenen van het Korsak-syndroom, waarbij de patiënt het vermogen verliest om zich actuele gebeurtenissen te herinneren (3).

De symptomen van beschadiging van het limbisch
systeem omvatten bovendien vegetatief-endocriene stoornissen, slaapstoornissen,
psychosensorische stoornissen in de vorm van illusies en hallucinaties, veranderingen in
bewustzijn, klinische verschijnselen van akinetisch mutisme, en toevallen.

Pathologische processen in het limbisch
gebied veroorzaken duidelijke stoornissen van de vegetatief-viscerale functies.

Conclusie

Het limbisch systeem is een complex systeem in onze hersenen dat veel verschillende structuren bevat die samenwerken om een centrum in de hersenen op te bouwen dat verantwoordelijk is voor het beheren van psychologische reacties op emotionele stimuli, het beheersen van het geheugen, aandacht, het vormen van ons gedrag en karakter, evenals het beïnvloeden van onze emoties en seksuele driften.

De limbische cortex heeft ook een
belangrijke olfactorische functie. Geur – de perceptie van chemische stoffen in de lucht,
hangt sterk af van dit systeem. Het reukbrein van een mens verwerkt geurstimuli
en is verantwoordelijk voor de reukwaarneming, alsmede voor het organiseren van complexe vormen van
emotionele en gedragsreacties. Het reukbrein maakt deel uit van het limbisch
systeem.

De belangrijkste delen van dit systeem zijn de amygdala, hippocampus, thalamus, hypothalamus, en corpus callosum. Beschadiging van de limbische kwab kan een reeks ernstige stoornissen en aandoeningen veroorzaken.

Gegevens uit verschillende studies wijzen op een
duaal (activerend en remmend) effect van de hippocampus en andere structuren
van de limbische regio op gedragsreacties, emoties, mentale status
kenmerken, en bio-elektrische activiteit van de cortex.

  1. Rajmohan V, Mohandas E. The limbic system. Indian J Psychiatry. 2007 Apr;49(2):132-9. doi: 10.4103/0019-5545.33264. PMID: 20711399; PMCID: PMC2917081. Online gevonden op: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2917081/
  2. Roxo MR, Franceschini PR, Zubaran C, Kleber FD, Sander JW. De conceptie van het limbisch systeem en zijn historische evolutie. WetenschappelijkWereldJournaal. 2011;11:2428-41. doi: 10.1100/2011/157150. Epub 2011 Dec 8. PMID: 22194673; PMCID: PMC3236374. Online gevonden op: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3236374/
  3. Wen J, Yablonskiy DA, Salter A, Cross AH. Limbisch systeem schade in MS: MRI beoordeling en correlaties met klinische testen. PLoS One. 2017 Nov 9;12(11):e0187915. doi: 10.1371/journal.pone.0187915. PMID: 29121642; PMCID: PMC5679614. Online gevonden op: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5679614/