De verkoudheid treft mensen over de hele wereld, niet alleen degenen die in koude klimaten wonen. Hoewel bijna iedereen wel eens verkouden is geweest, kunnen onderzoekers niet altijd meten hoe wijdverbreid het probleem is. Dit komt doordat de meesten van ons een verkoudheid doorstaan zonder behandeling te zoeken, tenzij de symptomen (waaronder een aanhoudende hoest, rode neus, niezen en koorts) ernstig worden.

De beste oplossing voor een verkoudheid is preventie. In de populaire media worden veel mogelijkheden geschetst en vrienden en familie doen vaak suggesties, zoals het eten van rauwe knoflook of het slikken van verschillende vitaminen en kruidensupplementen. Maar wat (als er al iets werkt) helpt eigenlijk bij het voorkomen van verkoudheid?

De studie van vitamine C werd populair nadat Linus Pauling, een Nobelprijswinnaar in de scheikunde, beweerde dat het veel verschillende ziekten, waaronder verkoudheid, voorkwam. Aangenomen wordt dat vitamine C bij een infectie een beschermende werking op de lichaamscellen heeft, waardoor de kans op infecties en de ernst ervan afnemen.

Een systematische review van hoge kwaliteit (1) met 29 studies waarbij 11.306 deelnemers betrokken waren, evalueerde drie effecten van vitamine C op de gewone verkoudheid:

  1. Regulier supplement om verkoudheid te voorkomen

  2. Regulier supplement om de duur en de ernst van de symptomen te verminderen, en

  3. Behandeling, om te verbeteren hoe lang mensen symptomen ervaren en hoe ziek ze zich voelen als ze eenmaal verkouden zijn

Wat het onderzoek ons vertelt

De studies die de preventie evalueerden, toonden aan dat volwassenen die dagelijks vitamine C-supplementen innamen (doses varieerden van 200 mg tot 2000 mg) niet minder verkoudheden rapporteerden in vergelijking met mensen die een placebo innamen.

Er was één kleine uitzondering op deze bevinding. Uit de review bleek dat bij mensen die regelmatig intensieve lichamelijke inspanning verrichten bij koud weer (soldaten, skiërs, marathonlopers) en regelmatig vitamine C innemen, de frequentie van verkoudheid met 48% afnam. Een gemiddelde oudere volwassene die niet zo intensief traint, ervaart echter mogelijk niet de voordelen die worden gezien bij mensen die dit soort intensieve training doen.

De onderzoeksresultaten wijzen er wel op dat het regelmatig innemen van vitamine C als supplement het aantal dagen dat je je ziek voelt kan verminderen. Als een gemiddelde verkoudheid 8 tot 10 dagen duurt, zul je bij regelmatige inname van vitamine C ongeveer een dag eerder het gevoel hebben dat je verkouden bent, en zullen je symptomen wellicht minder hevig zijn.

In een kleiner aantal studies werd vitamine C gemeten als behandeling na het doormaken van verkoudheidssymptomen en werd vastgesteld dat het waarschijnlijk geen verschil maakt voor de duur van de periode dat je je ziek voelt (duur) of hoe ziek je je voelt (ernst).

In twee studies namen de deelnemers ‘mega’-doses vitamine C (6000 tot 8000 mg) bij het begin van de verkoudheid. De bevindingen suggereren dat het innemen van een hogere dosis de duur van een verkoudheid met ongeveer een halve dag kan verkorten. Er is echter meer onderzoek nodig om volledig overtuigd te zijn en er bestaat enige onzekerheid over de vraag of de voordelen opwegen tegen de mogelijke bijwerkingen van het innemen van grotere doses vitamine C.

Er bestaat nog steeds controverse over deze kwestie. Hoewel het voordeel klein is, suggereren sommige onderzoekers dat het de moeite waard kan zijn om regelmatig vitamine C in te nemen als supplement (1, 2). Zij stellen dat het niet duur is en voor sommige mensen nuttig kan zijn (2). De onderzoeken varieerden sterk met betrekking tot de duur van de periode dat mensen vitamine C innamen (van 2 weken tot 5 jaar). Meer onderzoek zal helpen om te evalueren of het nemen van vitamine C voor verschillende lengtes van tijd dezelfde resultaten zal opleveren.