Guernica

Guernica

Pablo Picasso’s Guernica is een van de beroemdste schilderijen ter wereld. Zijn tijdloze kwaliteit maakt het universeel relevant in verleden, heden en toekomstige situaties. Guernica’s complexiteit en verborgen boodschappen betekenen dat je er keer op keer naar kunt terugkeren en nog steeds niet alles hebt gezien.

Picasso schilderde de enorme muurschildering in 1937 nadat de Baskische stad Guernica op 26 april van datzelfde jaar door de Duitsers was gebombardeerd. Bij de verwoesting van de stad vielen meer dan 1600 doden en gewonden en de wreedheid en onrechtvaardigheid van het incident trof Picasso onmiddellijk. Hij had zijn opdracht voor de Internationale Tentoonstelling van Parijs, een schilderij van een stierengevecht, al voltooid, maar hij veranderde al snel van plan en drong aan op de mogelijkheid om de recente gebeurtenissen in Baskenland uit te beelden.

Guernica werd geboren uit zijn sterke emoties en hij begon eraan te werken onmiddellijk nadat de gebeurtenis had plaatsgevonden, waardoor de relevantie krachtig werd en de betekenis sterk, aangezien iedereen nog aan het bijkomen was van de schok van het bombardement.

Het is moeilijk om de betekenis van Picasso’s Guernica te definiëren – het is min of meer wat je er als toeschouwer van maakt. Hoewel het schilderij een afspiegeling is van het bombardement op Guernica, is het duidelijk dat Picasso appelleert aan een meer algemene perceptie van oorlog. In zijn typisch kubistische stijl deconstrueert en reconstrueert hij zijn figuren, zodat ze representaties worden van een gevoel, in tegenstelling tot specifieke wezens. Lijden, dood, angst, oorlog, verwoesting en zelfs het kleinste beetje hoop worden voorgesteld als universele thema’s die eeuwige relevantie zullen hebben.

Guernica lijkt zich af te spelen in een kamer waar een oogvormige gloeilamp het tafereel verlicht, maar dit kan van alles voorstellen, van de zon tot de heersende machten van de oorlog. Vervolgens zien we verschillende menselijke figuren, waaronder een gewonde soldaat die een gebroken zwaard vasthoudt, een vrouw die haar dode kind wiegt, een vrouw die lijkt te zweven, een vrouw in brand en een vrouw die de scène ontvlucht. Het beroemdste beeld op het schilderij is echter dat van het paard in doodsnood dat recht onder de gloeilamp staat. Er is ook een stier die zeer emblematisch is voor Spanje en een duif met een gebroken vleugel.

Wanneer we het schilderij van dichterbij bekijken, zien we verborgen menselijke schedels en zijn de dingen niet helemaal zoals ze lijken. De onsamenhangende delen van elke figuur kunnen afzonderlijk of gezamenlijk worden bekeken, waardoor de perceptie van wat er in het schilderij gebeurt telkens verandert.

Picasso’s keuze voor monochroom zwart, wit en grijsblauw dient om de grenzen nog meer te vervagen, en herinnert ook aan het idee van een krantenfoto. Dit is belangrijk omdat Picasso in Parijs was toen Guernica werd gebombardeerd en het incident vernam uit een krantenartikel – het suggereert dat dit de beelden waren die hem te binnen schoten toen hij hoorde wat er was gebeurd.

Guernica was onmiddellijk een show-stopper en mensen over de hele wereld konden zich inleven in Picasso’s getormenteerde tafereel. Hoewel hij in zijn testament had verklaard dat hij het schilderij in het Prado-museum in Madrid wilde hebben, werd het in 1992 overgebracht naar het nabijgelegen Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, waar het nu nog steeds hangt. Hier zijn ook een groot aantal schetsen te zien die zijn gemaakt voordat Picasso de hoofdmuurschildering maakte, die ons in staat stellen te zien hoe de beelden vorm kregen en die de perceptie van Guernica werkelijk verrijken.