Gloria Vanderbilt, erfgename en socialite, overlijdt op 95

Gloria Vanderbilt – de glamoureuze Manhattan socialite uit een van ’s lands rijkste families die even bekend was om haar gelijknamige jeansmerk als om haar genen – is maandag overleden na een gevecht met maagkanker, meldde CNN.

Ze was 95.

Vanderbilt is de moeder van CNN-anker Anderson Cooper.

“Eerder deze maand moesten we haar naar het ziekenhuis brengen,” zei Cooper. “Daar hoorden we dat ze zeer vergevorderde kanker in haar maag had en dat het was uitgezaaid.”

De tv-nieuwsanchor noemde zijn moeder “de coolste en modernste” persoon die hij kende.

“Gloria Vanderbilt was een buitengewone vrouw die van het leven hield en het op haar eigen voorwaarden leefde. Ze was schilder, schrijver en ontwerper, maar ook een opmerkelijke moeder, echtgenote en vriendin,” zei hij.

“Ze werd 95 jaar oud, maar vraag het iedereen die dicht bij haar stond en ze zullen je vertellen dat ze de jongste persoon was die ze kenden, de coolste en modernste. Ze stierf vanochtend zoals ze wilde – thuis, omringd door familie en vrienden.”

De socialite leefde een leven dat veel wenkbrauwen deed fronsen in de high society kringen waaruit ze afkomstig was, te beginnen met een door tabloids veroorzaakte, venijnige voogdijstrijd over haar tussen haar moeder en haar tante toen ze 10 was.

Geboren in New York City op 20 februari 1924, Gloria Laura Morgan Vanderbilt kwam met veel tamtam als de dochter van spoorwegimperium erfgenaam Reginald Claypoole Vanderbilt en zijn tweede vrouw, Gloria Morgan.

Gloria Vanderbilt’s betovergrootvader was spoorweg- en scheepvaartmagnaat Cornelius Vanderbilt, ooit de rijkste man van Amerika. In 1873 schonk hij 1 miljoen dollar (tegenwoordig ongeveer 21 miljoen dollar) aan onderwijzers in Tennessee om de huidige Vanderbilt University in Nashville op te richten.

Toen Gloria Vanderbilt slechts 18 maanden oud was, werd ze al miljonair, dankzij een trustfonds dat werd opgebouwd na de dood van haar vader aan levercirrose. Haar oudere halfzuster, Cathleen, kreeg een trustfonds van een gelijk bedrag.

Maar de oudere Gloria leek niet geschikt om zich aan te passen aan een leven als alleenstaande ouder en vertrok naar Europa om haar eigen erfenis uit te geven. Na een paar jaar bij haar moeder in Parijs te hebben gewoond, werd de 8-jarige Vanderbilt eerst naar haar grootmoeder van moederszijde in Rhode Island gestuurd.

Twee jaar later laaide de nu beruchte voogdijstrijd op tussen Vanderbilt’s moeder en haar tante van vaderskant, Gertrude Vanderbilt Whitney, een juridisch gevecht dat twee jaar lang de roddelkoppen zou vullen.

Het juridische tumult zou decennialang doorklinken en zelfs de inspiratie vormen voor een populaire tv-miniserie uit 1982, “Little Gloria…. Happy at Last.”

Uiteindelijk oordeelde de rechtbank dat Morgan een ongeschikte moeder was en dat Vanderbilt bij haar tante zou gaan wonen, een beeldhouwster en de oprichtster van het Whitney Museum of American Art. Die vormende jaren zouden in Vanderbilt een passie voor het maken van kunst voeden die een leven lang zou duren.

Ondanks de prachtige rijkdom die ze erfde, zei ze dat ze zich nooit een deel van de Vanderbilt-familie voelde, zonder nauwe banden met de oudere Gloria.

“Ik had helemaal geen relatie met haar en ik aanbad haar gewoon van een afstand,” zei Vanderbilt over haar moeder in een interview uit 2016 met Cooper. “Ik voelde helemaal geen connectie. Ik voelde me een bedrieger.”

Vanderbilt’s grootste passie in de komende decennia zou echter mannen zijn; de stijlvolle schoonheid verbond zich met genoeg vrijpostige namen om de roddelcolumnisten decennialang bezig te houden met typen.

Ze was ook de inspiratie voor het personage van Holly Golightly in “Breakfast at Tiffany’s” en maakte nieuws in haar eigen recht als actrice, kunstenaar en auteur.

“Ik hou van het idee om te laten zien dat je veel kunt meemaken en nog steeds op je voeten kunt staan, nog steeds kunt werken, nog steeds positief over het leven kunt zijn,” vertelde Vanderbilt in 2014 aan Interview Magazine. “En dat je nog steeds kunt denken dat het beste om de hoek ligt.”

Vanderbilt’s romances begonnen toen ze haar moeder in de zomer van 1941 in Hollywood bezocht, een verblijf dat een carrière lanceerde als een soms actrice en vaker model. Haar eerste high-profile minnaar was de excentrieke miljonair Howard Hughes, toen 36 en nog niet in zijn paranoïde teruggetrokken fase.

Vanderbilt bekende liefde te hebben voor veel van de mannen die door haar leven gingen – met uitzondering van haar eerste echtgenoot, Pat DiCicco, een Hollywood agent met vermeende maffia connecties, met wie ze trouwde toen ze 17 was. Hun tumultueuze huwelijk eindigde vier jaar later in een scheiding, niet snel genoeg voor de jonge vrouw.

“Hij zou mijn hoofd nemen en het tegen de muur bonken,” vertelde Vanderbilt aan de Engelse krant Telegraph in 2004. “Ik had zwarte ogen.”

Haar tweede huwelijk, met de veel oudere muziekdirigent Leopold Stokowski in 1945, zou langer duren – tien jaar en twee zonen – Stan, die in 1950 werd geboren, en Christopher, die vijf jaar later kwam. Maar uiteindelijk bleek het 42-jarige leeftijdsverschil onoverkomelijk.

Wel, dat en de charmes van Frank Sinatra.

Vanderbilt viel voor Old Blue Eyes, verliet haar man voor een fling met de crooner die slechts een paar maanden duurde. Ze kwam uit die relatie en recht in de armen van regisseur Sidney Lumet, met wie ze zou trouwen in 1956, een jaar voor de release van zijn doorbraak hit, “12 Angry Men.” Hun huwelijk duurde slechts zeven jaar, maar de twee zouden levenslang bevriend blijven tot Lumet’s dood in 2011.

Vanderbilt kreeg het goed bij de vierde poging, trouwen met tijdschriftredacteur Wyatt Cooper op kerstavond 1963 en het produceren van twee zonen samen, Carter en Anderson, de toekomstige tv-journalistiek steunpilaar. Haar toewijding aan de man die ze de liefde van haar leven noemde, was zo sterk dat ze nooit hertrouwde na Wyatt Coopers dood aan een hartaanval in 1978.

Maar tegen die tijd was er een nieuwe roeping in Vanderbilt’s leven gekomen, aangespoord door haar liefde voor het werken met stoffen als kunstenares. Een poging om een kledingwinkel met haar ontwerpen te openen op Manhattan’s Seventh Avenue mislukte na een paar jaar, maar uiteindelijk kwam ze terecht in de baan van een merchandisingexpert genaamd Warren Hirsh, die een idee had om Vanderbilt’s chique uitstraling naar jeans te brengen.

Denim was populairder geworden tijdens de hoogtijdagen van de hippiebeweging in de jaren zestig, maar toen Vanderbilt’s merk in 1977 debuteerde, was er vraag naar iets dat meer klasse uitstraalde. En dat is precies wat klanten kregen met dat alomtegenwoordige zwaanlogo dat, samen met Vanderbilt’s eigen handtekening, in de achterzakken van elk paar werd genaaid.

“Gloria Vanderbilt jeans waren ongelooflijk invloedrijk op de markt voor statusjeans – misschien waren ze wel de eerste,” zei Emma McClendon, associate curator van kostuums in het museum van het Fashion Institute of Technology.

“Haar Vanderbilt-naam gaf de jeans een onmiddellijke gravitas die ze positioneerde als echte status items – niet alleen trendy items. Calvin Klein volgde al snel met zijn ‘designer’-jeans.”

Hoewel de jeans eigenlijk werden gemaakt door Murjani, een kledingfabrikant uit Hong Kong, verdiende de erfgename miljoenen door het gezicht van de franchise te zijn.

“Een bombardement van tv-spotjes benadrukte haar naam en elitestatus voor een nationaal publiek,” zei McClendon. “De advertenties koppelden ook de glamour van Vanderbilt aan de sexy pasvorm van de jeans – waarbij werd gepromoot hoe de jeans elke welving omhelsde, inclusief de heupen en de kont.

“Hoewel ze erg sexy waren, brachten ze ook de pasvorm van de jeans op de markt als gesneden voor elke vrouw – niet alleen voor zeer dunne modellen – en haar lijn was de eerste statusjeans die producten in verschillende maatcategorieën omvatte, inclusief wat vandaag de dag ‘juniors’ en ‘plus’-maten zouden worden genoemd,” zei ze.

Tegen het einde van de jaren ’80 ging het echter bergafwaarts met Vanderbilt’s bedrijf, onderdeel van de natuurlijke orde van een wispelturige mode-industrie die constant van de vorige big thing naar de volgende big thing flitste.

Toen op 22 juli 1988 zag Vanderbilt haar 23-jarige zoon, Carter, sterven door zelfmoord na een val van het terras van de 14e verdieping van haar appartement in Manhattan. Ze zou een boek schrijven over haar angst, “A Mother’s Story”, dat acht jaar later werd gepubliceerd.

Vanderbilt’s fortuin bleef een neerwaartse trend vertonen toen ze in 1993 met succes haar advocaat en voormalige psychiater aanklaagde omdat hij haar miljoenen had afhandig gemaakt. Maar dat verloren geld, gecombineerd met achterstallige belastingen, dwong haar om haar zeven slaapkamers tellende herenhuis in Southampton en haar vijf verdiepingen tellende herenhuis in Manhattan twee jaar later te verkopen.

In haar latere jaren schreef Vanderbilt verschillende memoires en romans, en was ze de focus van een gezamenlijke documentaire – “Nothing Left Unsaid” – met Cooper in 2016. Tot het einde toe bleef ze schrijven, haar op collages gebaseerde kunst produceren, en werd ze zelfs een onwaarschijnlijke Instagram-ster door foto’s en kunstwerken en blikken van achter de fluwelen gordijnen van haar verleden te delen.

“Ik heb mijn moeder altijd beschouwd als afkomstig uit een tijd en plaats die niet meer bestaat,” zegt Cooper in zijn documentaire. “Als een verdwenen wereld.”