In de laatste twee decennia is gele koorts opnieuw in alle hevigheid opgedoken en vormt nu een groot volksgezondheidsprobleem in Afrika. De ziekte heeft onnoemelijk leed en onbeschrijflijke ellende gebracht onder verschillende bevolkingsgroepen in Afrika. Het is een van Afrika’s struikelblokken voor economische en sociale ontwikkeling. Ondanks de grote vooruitgang die is geboekt bij het inzicht in de epidemiologie van de gele-koortsziekte en de beschikbaarheid van een veilig en doeltreffend vaccin, blijft gele koorts een groot probleem voor de volksgezondheid in zowel Afrika als Amerika, waar de ziekte jaarlijks naar schatting 200.000 mensen treft en naar schatting 30.000 sterfgevallen veroorzaakt. Afrika is verantwoordelijk voor meer dan 90% van de morbiditeit en mortaliteit ten gevolge van gele koorts in de wereld. Afgezien van de ernst van het ziekte- en sterftecijfer, waarvan veel te weinig melding wordt gemaakt, hebben de opeenvolgende uitbraken van gele koorts en de bestrijdingsmaatregelen de bestaande gezondheidszorg verstoord, de schaarse interne middelen overbelast, de donorhulp uitgeput en geleid tot een grove verspilling van vaccins. Recente epidemieën van gele koorts in Afrika hebben vooral kinderen onder de vijftien jaar getroffen. De ziekte gele koorts kan gemakkelijk onder controle worden gehouden. Twee voorbeelden uit Afrika volstaan om dit punt te illustreren. Tussen 1939 en 1952 is de gele koorts vrijwel verdwenen in delen van Afrika waar een systematisch massaal vaccinatieprogramma werd uitgevoerd. Meer recentelijk, na de gele-koortsepidemie van 1978-1979 in Gambia, werd een massaal vaccinatieprogramma tegen gele koorts uitgevoerd, waarbij 97% van de bevolking ouder dan 6 maanden werd ingeënt. Vervolgens werd vaccinatie tegen gele koorts toegevoegd aan het EPI-programma. Gambia heeft sindsdien een dekkingsgraad van meer dan 80% gehandhaafd, zonder dat er een geval van gele koorts is gemeld, ondanks het feit dat het omringd is door Senegal, waar in 1995 en 1996 uitbraken van gele koorts hebben plaatsgevonden. De heropleving van gele koorts in Afrika en het onvermogen om de ziekte onder controle te krijgen zijn het gevolg van een combinatie van verschillende factoren, waaronder: 1) ineenstorting van de systemen voor gezondheidszorg; 2) gebrek aan inzicht in het volledige effect van de gele-koortsziekte op de sociale en economische ontwikkeling van de getroffen gemeenschappen; 3) onvoldoende politieke inzet voor de bestrijding van gele koorts door de regeringen van de endemische landen; 4) gebrekkig of ontoereikend toezicht op de ziekte; 5) ongeschikte ziektebestrijdingsmaatregelen, en 6) te voorkomen armoede in combinatie met misplaatste prioriteiten bij de toewijzing van middelen. Gele koorts kan in de komende tien jaar in Afrika onder controle worden gebracht, indien de Afrikaanse regeringen het initiatief voor de bestrijding van de gele koorts nemen door zich vastberaden voor de bestrijding van de ziekte uit te spreken, de regeringen hun vastberadenheid ondersteunen met een niet aflatende inzet en een onwrikbare politieke wil door voldoende begrotingsmiddelen voor de bestrijding van de gele koorts uit te trekken, en internationale organisaties, zoals de WHO, UNICEF, GAVI, enz. steun en technisch leiderschap verlenen en de risicolanden voor gele koorts begeleiden. Over een periode van tien jaar, van stapsgewijze massale vaccinatiecampagnes tegen gele koorts, geïntegreerd met succesvolle routine-immunisatie, kan Afrika gele koorts onder controle brengen. Vervolgens moet Afrika, wil gele koorts niet langer een probleem voor de volksgezondheid zijn, jaarlijks ten minste 80% van de kinderen jonger dan één jaar tegen gele koorts laten vaccineren, en een betrouwbaar ziektesurveillancesysteem met een responsief ziektebestrijdingsprogramma in stand houden. Dit kan worden bereikt tegen een betaalbare jaarlijkse uitgave van minder dan US$ 1,00 per persoon per jaar, met een herschikking van de prioriteiten.