Epidemiologische concepten: incidentie en prevalentie

Epidemiologie is de onderliggende en basiswetenschap van de volksgezondheid. Zij kan worden gedefinieerd als elk onderzoek naar gezondheidsgebeurtenissen in populaties, met inbegrip van:

• Hoevelen worden door dergelijke gebeurtenissen getroffen?
• Neemt het risico toe of af?
• Wat is de relevantie van het probleem?
• Hoe zou het kunnen worden voorkomen?

Twee van de kernbegrippen van de epidemiologie zijn incidentie en prevalentie.

Prevalentie:

Prevalentie kijkt naar bestaande gevallen, terwijl incidentie kijkt naar nieuwe gevallen.

In een populatie van 10.000 mensen zijn er 500 mensen die aan een bepaalde ziekte lijden. Wat is dus de prevalentie van deze ziekte in deze populatie?

De wiskundige manier om dit te berekenen zou zijn:

Deze formule geeft ons de informatie in procenten. Door 500 te delen door 10.000 en het resultaat te vermenigvuldigen met 100 (om er een percentage van te maken), komen we te weten dat 5% van de bevolking getroffen is. De prevalentie van de ziekte in onze populatie is dus 5%.

In plaats van de prevalentie uit te drukken als percentage, kunnen we deze ook beschrijven als het aantal getroffen mensen in een populatie van standaardafmetingen, bijvoorbeeld 1000 mensen. In plaats daarvan zouden we dus berekenen:

Dit betekent dat van elke 1.000 patiënten er 50 de ziekte hebben.

Prevalentie is als het beschrijven van een groepsfoto:

• Hoeveel mensen zie je daar? Dat aantal is je populatie.
• Hoeveel mensen delen een bepaald kenmerk (bv. dezelfde haarkleur)? Dit aantal wordt gebruikt om de prevalentie te berekenen.

In de epidemiologie hebben we eigenlijk drie verschillende manieren om de prevalentie te berekenen:

• Puntprevalentie: Het aantal gevallen van een gezondheidsgebeurtenis op een bepaald tijdstip. Bijvoorbeeld, in een enquête zou u worden gevraagd of u momenteel rookt.
• Periodeprevalentie: Het aantal gevallen van een gezondheidsgebeurtenis met betrekking tot een tijdsperiode, vaak 12 maanden. Bijvoorbeeld, in een enquête zou u worden gevraagd of u de afgelopen 12 maanden hebt gerookt.
• Prevalentie over de gehele levensloop: Het aantal gevallen van de gezondheidsgebeurtenis in relatie tot het totale leven. In een enquête zou u bijvoorbeeld worden gevraagd of u ooit hebt gerookt.

Incidentie:

HIV is tegenwoordig een behandelbare infectie met een normale levensverwachting. Dit betekent dat bij gelijkblijvende aantallen nieuwe gevallen, de prevalentiecijfers zullen stijgen. Kijken naar de nieuwe gevallen (incidentie) geeft een dieper inzicht in wat er aan de hand is.

In een populatie van 1000 niet-zieke personen, werden er 28 besmet met HIV gedurende twee jaar van observatie. De incidentie bedraagt 28 gevallen per 1.000 personen, d.w.z. 2,8% over een periode van twee jaar of 14 gevallen per 1.000 persoonsjaren (incidentiecijfer), omdat het incidentiecijfer (28 per 1.000) wordt gedeeld door het aantal jaren (2).

Factsheets