Egypte is een Arabisch land. Tenminste, dat wordt verondersteld. Dit lijkt nogal voor de hand liggend, aangezien de officiële naam de Arabische Republiek Egypte is, het land lid is van de Arabische Liga en de bevolking Arabisch spreekt. Voor een buitenstaander is Egypte in feite een Arabisch land.
De realiteit ter plaatse is echter enigszins anders. Veel Egyptenaren noemen zichzelf liever Egyptenaren en sommigen mijden het Arabische etiket volledig.
Het meest onvermurwbare kamp van “Egyptenaren, geen Arabieren” zijn de christelijke kopten. In een overwegend islamitische regio zijn de termen Arabier en moslim bijna synoniem geworden, ondanks de aanwezigheid van grote aantallen christenen in verschillende landen.
De meeste kopten in Egypte houden vol dat zij de zuiverste bloedlijn zijn die van de oude Egyptenaren afstamt. Zoals een Koptische vriend mij vertelt: “Ik blijf erbij dat ik geen Arabier ben. Ik ben een Egyptenaar en van faraonische afkomst. Het enige wat mij met de Arabieren verbindt is de Arabische taal.”
Studies over modern Egyptisch DNA ondersteunen het standpunt dat noch Egyptische moslims noch kopten Arabieren zijn. Alle invasies die Egypte in de loop van duizenden jaren heeft meegemaakt, waaronder de Arabische invasie, lijken niet meer dan 15% van de voorouders van de moderne Egyptenaren uit te maken.
Egyptenaren zijn dus genetisch geen Arabieren, maar cultureel en taalkundig zijn ze dat misschien wel. Dit was ooit waar, vooral in de jaren na de revolutie, toen Nassers dromen over het pan-Arabisme nog springlevend waren. In die tijd was Egypte zo Arabisch dat “Egypte” werd vervangen door “Verenigde Arabische Republiek”.
Heden ten dage echter begint de Arabische identiteit van Egypte ook onder sommige Egyptische moslims af te nemen. Dit is vooral duidelijk onder de jongere generatie. In alledaagse gesprekken wordt de term “Arabieren” gebruikt om inwoners van de Golfstaten aan te duiden.
Veel Egyptenaren behouden een uitgesproken Egyptische identiteit, en een sterk gevoel van nationalisme en patriottisme kan zelfs in informele gesprekken worden opgemerkt. Zelfs degenen die in de armste omstandigheden verkeren, kunnen het niet helpen zich superieur te voelen aan hun buren aan de overkant van de Rode Zee.
“Wij hebben duizenden jaren geschiedenis, cultuur en beschaving. Zij hebben niets anders dan olievaten. Zonder olie zouden ze nog steeds in tenten leven,” is een vaak uitgesproken sentiment, hoewel het Egyptenaren er niet van weerhoudt tijdelijk naar de Golf te migreren op zoek naar een beter leven. En, te oordelen naar de duizenden forumberichten die ik op internet heb gelezen, zijn de gevoelens van minachting wederzijds. Veel Egyptenaren geven er ook de voorkeur aan zich te distantiëren van de term “Arabier”, omdat ze het gevoel hebben dat het gelijkgesteld wordt met terrorisme na 9/11.
De Egyptische anti-Arabische gevoelens worden alleen maar verder versterkt door een gevoel van frustratie en woede over de slechte behandeling die sommige Egyptische migrerende werknemers in de Golfstaten krijgen door toedoen van hun “Arabische broeders”. Veel Egyptenaren die ik ken en die in de buurlanden hebben gewerkt, hebben altijd het gevoel gehad dat ze niet aardig werden gevonden en dat hun aanwezigheid hen kwalijk werd genomen. Dit blijft ook niet beperkt tot de Golfstaten. Een Egyptische vriend van mij die opgroeide in Libië voelt hetzelfde.
Of het nu echt is of ingebeeld, deze gevoelens hebben alleen maar een gevoel van vijandigheid tegenover de “Arabische broeders” onder Egyptenaren versneld, en een opleving van Egyptisch nationalisme aangewakkerd, terwijl de media en de regering het officiële standpunt handhaven dat we allemaal Arabische broeders zijn. Het schoolprogramma voor geschiedenis richt zich onevenredig veel op de islamitische en Arabische geschiedenis, met weinig of geen aandacht voor het christelijke Egypte. Dit doet geen recht aan de rijke geschiedenis van Egypte, en levert Egyptenaren op die weinig weten over de perioden tussen faraonisch Egypte en de komst van de Arabieren.
De anti-Arabische dialoog bereikte zijn hoogtepunt in november vorig jaar, tijdens wat bekend is geworden als de voetbalvete tussen Egypte en Algerije, nadat Algerije Egypte had verslagen in een play-offwedstrijd in Soedan en daarmee Egypte’s WK-aspiraties om zeep had geholpen.
Er ontstond een media-oorlog, waarbij elk land elkaars symbolen belachelijk maakte en aanviel. Veel Egyptenaren spraken zelfs de wens uit om alle diplomatieke banden met Algerije te verbreken.
In retrospect was een voetbalwedstrijd een triviaal, zielig excuus voor alle mediahype die sindsdien is weggeëbd, maar de effecten zijn blijven hangen. Egyptenaren richtten Facebook-groepen op onder de naam “Ik ben Egyptisch, geen Arabier” – een standpunt dat tot voor kort vooral werd geassocieerd met Kopten. Een andere Facebook-campagne met de naam “Ik ben Egyptenaar, wie ben jij?” probeerde een lang verloren gevoel van trots in te boezemen om in de eerste plaats Egyptenaar te zijn.
Terwijl de officiële media blijven vasthouden aan de officiële lijn dat we allemaal Arabische broeders zijn, woedt er een massale online campagne in de blogosfeer om de Egyptische, faraonische, niet-Arabische identiteit van Egypte te bevestigen. De meest uitgesproken blogger noemt zichzelf Hassan El Helali, met de nogal eigenaardige slogan “Niet Arabisch, niet Moslim, niet Christelijk. Egypte is Egyptisch”. Zijn blog, “Hegabs, nekabs and other trash”, is gewijd aan wat hij ziet als de voortschrijdende Saudisering van Egypte, die in de jaren zeventig en tachtig begon met de terugkeer van migrerende werknemers uit de Golf.
Hoewel de wens om terug te keren naar een zuiver faraonische identiteit een zeer romantisch idee mag zijn, lijkt het nogal zinloos om te proberen de klok terug te draaien. Egypte spreekt al eeuwen Arabisch en zal zijn grenzen blijven delen met de omringende Arabische landen. In plaats daarvan moeten Egyptenaren trots zijn op hun Arabische erfgoed, omdat het toevallig een onderdeel is van het Egyptische erfgoed. Egyptisch Arabisch is een volwaardige taal geworden, die onmiddellijk herkenbaar is in elke andere Arabische staat. De enige Arabisch schrijvende romanschrijver die een Nobelprijs voor literatuur heeft gewonnen was een Egyptenaar. Egyptenaren moeten hun Arabische erfenis als een bron van trots zien, zelfs als zij zichzelf niet als Arabieren zien.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}{highlightedText}}
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger
Geef een antwoord