De Lockheed Martin F-35 Lighting II is aantoonbaar ’s werelds meest geavanceerde straaljager. Gebouwd op een mijl lange productielijn in Fort Worth en kost ongeveer 100 miljoen pond per stuk, is het vliegtuig gehuld in een geavanceerde stealthhuid om detectie door vijandelijke radar te voorkomen, en maakt het gebruik van augmented reality-helmen om piloten een ongeëvenaard uitzicht te geven.
Al bijna 30 jaar in de maak, de F-35 is een triljoen dollar wereldwijde inspanning met investeringen uit Australië, Canada, Denemarken, Italië, Nederland, Noorwegen, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de VS. De RAF en de Royal Navy hebben 138 jets besteld voor gebruik op de twee nieuwe vliegdekschepen van de Britse Queen Elizabeth-klasse. Tot nu toe zijn er 18 geleverd, met plannen voor nog eens 30 tegen 2025.
Lees meer over de wetenschap van oorlogsvoering:
- Kan geo-engineering een klimaatoorlog veroorzaken?
- Nazi’s, magie en McCarthyisme: de duistere geschiedenis van de vroege Amerikaanse ruimte-exploratie
- Ruimteoorlog: de nieuwe wapenwedloop boven onze hoofden
Er zijn drie varianten van de F-35. De F-35A maakt normaal gebruik van landingsbanen, de F-35B is in staat tot korte starts en verticale landingen, en de F-35C is ontworpen voor exclusief gebruik op vliegdekschepen, dankzij zijn opvouwbare vleugels.
Tientallen van alle drie versies van de F-35 zijn in productie bij Lockheed Martin, hun aluminium en titanium panelen afgewerkt in een lichtgevende groene primer voordat hun stealth huid wordt aangebracht. De huid, een composiet op basis van polymeren dat is ontworpen om energie van elektromagnetische golven te absorberen, staat bekend als radarabsorberend materiaal, of RAM, en is zeer geclassificeerd.
In 2019 zullen naar verwachting 131 F-35’s van de productielijn rollen, met dat oplopend tot 140 in 2020, en verder tot een totale jaarlijkse productie van 170 vliegtuigen. De faciliteit heeft meer dan 16.000 werknemers; ingenieurs navigeren door het gebouw per fiets of elektrisch golfkarretje, terwijl de jets op mallen van het ene werkstation naar het volgende worden gemanoeuvreerd. Elke 1.900 km / h (1.200 mph) jet neemt ongeveer 58.000 man-uren om te bouwen, dan wordt gevlogen naar het land dat het gekocht via een aantal rondes van in-flight refuelling.
Silent maar dodelijk
De sleutel tot de F-35’s stealth is zijn gladde lichaam. In plaats van wapens en brandstoftanks aan de vleugels en onderbuik te hangen, zit het arsenaal van de F-35 in het toestel. Op die manier is zijn ‘radar return’ – hoeveel vijandelijk radarsignaal weerkaatst op het vliegtuig – bijna nul.
De onzichtbaarheid van het vliegtuig voor radar is zelfs behouden rond de motor luchtinlaten, die normaal vliegtuigen verraden op een radarbeeld. De F-35 is uitgerust met serpentine inlaatkanalen, die radarsignalen heen en weer kaatsen op hun weg naar de motor. Daardoor vindt weinig of geen van het signaal zijn weg terug naar buiten, waardoor het vliegtuig minder goed zichtbaar is op vijandelijke radarschermen.
Het 15,7 meter lange vliegtuig is natuurlijk niet onzichtbaar, maar voor vijandelijke piloten zou het dat net zo goed wel kunnen zijn. “Als de vijand te dichtbij komt, is het hun slechte dag,” zegt F-35 hoofdtestpiloot Alan Norman.
Maar deze bijna-onzichtbaarheid kan ook conflicten voorkomen. F-35 piloten kunnen ervoor kiezen om vijanden te ontwijken en hun werk te doen – een verkenningsmissie, misschien – zonder gezien te worden. “We hoeven niet te vechten als we dat niet willen. Het is geweldig,” voegt Norman eraan toe.
Vluchtschool
Analoge wijzerplaten zijn vervangen door een 50 cm bij 20 cm touchscreen, en piloten kunnen de lay-out aanpassen aan hun wensen. In plaats van zich te concentreren op elk vluchtsysteem en te bepalen wat dat betekent voor hun controle over het vliegtuig, hebben F-35-piloten meer cognitieve vrijheid om het grotere geheel te zien en missietactieken te overwegen.
Deze tech-first benadering spreekt jongere piloten aan, of zoals Norman ze beschrijft: “Digital natives, mensen die zijn opgegroeid met iPhones … het vliegtuig helpt ons onze missies zo goed uit te voeren dat een piloot van 10 uur net zo goed kan zijn als een piloot van 1.000 uur.”
Norman voegt eraan toe: “Piloten worden tactici in plaats van technici. Elke jet wordt een battlespace commander omdat we al deze informatie hebben.”
Ten slotte is de pilotenhelm van de F-35 voor een bedrag van 325.000 pond anders dan alle andere. Luchtsnelheid, hoogte en wapens worden aan de binnenkant van het vizier geprojecteerd, samen met een 360°-beeld dat door zes externe camera’s wordt vastgelegd en vervolgens aan elkaar wordt genaaid. “Wanneer de piloot naar beneden kijkt, wordt hun zicht niet belemmerd – ze kunnen het terrein onder het vliegtuig zien,” zegt Norman.
Sixth sense
“Er zit geen magie in dit vliegtuig,” zegt Norman. “Maar wat het dichtst in de buurt komt is wat we sensorfusie noemen … het is een kwantumsprong in technologie die nog nooit eerder is gezien.” Sensor fusion is wat er gebeurt als een F-35 gegevens van externe sensoren opneemt – zoals de warmtehandtekening van een vliegtuig enkele kilometers verderop – deze vervolgens interpreteert, het dreigingsniveau bepaalt en de situatie in de gaten houdt. Als het potentiële dreigingsniveau van dat vliegtuig toeneemt, laat de F-35 dat weten aan zijn piloot en stelt hij voor om op onderzoek uit te gaan.
De piloot kan dan met zijn eigen jet kijken of gegevens bekijken van de sensoren van andere F-35’s. Op die manier kunnen vier F-35’s die kilometers uit elkaar vliegen hun zicht en gegevens delen, waardoor elke piloot een volledig beeld van de gevechtsruimte krijgt.
“F-35’s jagen niet als individuele vliegtuigen,” zegt Steve Over, directeur bedrijfsontwikkeling van Lockheed Martin. “Ze jagen als een roedel, gescheiden door enorme afstanden in het luchtruim. Als je een F-35 vliegt, is er nooit een situatie waarin iemand je besluipt. Dat kun je uitbannen.”
Geef een antwoord