De meeste mensen zien een goede nachtrust als een lange periode van bewusteloosheid.
  • Tweet
  • Facebook Share
  • Google Plus Share

Maar als je op een zaterdagavond een bezoek brengt aan een slaaplaboratorium, dan zijn de onderzoekers daar hard aan het werk om te bewijzen dat deze simpele opvatting niet klopt.

De professor in de psychiatrie aan de Flinders University van Zuid-Australië, Leon Lack, zegt dat de waarheid van een fatsoenlijke nachtrust meer lijkt op een huiveringwekkende showrit.

Professor Lack staat aan de spits van baanbrekend onderzoek naar slaap en al zijn grillen.

Hij is verantwoordelijk voor het slaaponderzoekslaboratorium aan de Flinders University, waar gewillige deelnemers worden aangesloten en voor de nacht in bed worden gestopt, terwijl anderen toekijken, controleren en leren.

Basisonderzoek naar slaap is een relatief nieuw gebied en professor Lack en zijn collega’s hebben veel geleerd.

“Normale slaap voor een 20-jarige volwassene is meer een achtbaanrit, een beetje zoals de gekke muis,” zegt professor Lack.

“Elk uur of zo ga je naar een diepere slaap waar je in een 40 tot 50 minuten durende periode van diepe slaap komt voordat je weer naar een lichtere en lichtere slaap komt totdat je de REM-slaap (Rapid Eye Movement) bereikt. En dan ga je weer naar beneden naar een andere diepe slaap, maar korter dan de eerste, voordat je weer naar boven komt in de REM-slaap, waar je weer wat langer blijft. Elke cyclus in diepe slaap en terug in REM duurt ongeveer 90 minuten.”

“Als je iemand wakker maakt tijdens de REM-fase zullen ze vaak levendige en verbazingwekkende dromen recreëren. Dit is de fase waarin de oogleden heen en weer flikkeren, de ademhaling onregelmatig kan worden, de vingers kunnen trillen, terwijl het grootste deel van het lichaam perfect en diep stil is. Je kunt wakker worden uit REM met een zeer alert gevoel, zelfs geagiteerd.”

Sabeltandtijgers

Professor Lack gelooft dat REM slaap een biologisch ontwikkeld mechanisme is om te controleren op sabeltandtijgers in de nacht – de vlucht of vecht reactie.

Dus, om de 90 minuten of zo worden we echt wakker en hij zegt dat dit volkomen normaal en gezond is.

Merendeel van de tijd herinneren we ons niet dat we wakker worden, tenzij we slapeloos of gestrest zijn over iets en dan kunnen we moeite hebben om weer in slaap te komen.

Voor veel mensen kan de geruststelling dat wakker worden een normaal onderdeel van de slaap is, voldoende zijn om hun slapeloosheid te genezen. Professor Lack zegt dat juist de paniek om wakker te worden de vlucht- of vechtreactie aanwakkert, waardoor het nog moeilijker wordt om weer in slaap te komen.

Party on

Het Slaaplaboratorium heeft nog een interessant fenomeen ontdekt, dat vooral van belang is voor jonge automobilisten.

Professor Lack merkte dat studenten in het laboratorium heel snel en veel sneller in slaap vielen dan de oudere deelnemers. Hij was geïntrigeerd.

De deelnemers zijn ver verwijderd van hun eigen comfortabele bed en hebben monitoren op vingers en rond hun hoofd – niet erg bevorderlijk om gemakkelijk in slaap te vallen.

Hij vroeg zelfs aan één jonge vrouw om het slaaponderzoek dat ze aan het doen waren te vergeten en te proberen wakker te blijven. Het lukte haar nog twee minuten voor ze in slaap viel – vijf minuten na het licht uit. En nee, ze was niet alleen een slaperig hoofd, in feite meldde ze zich zelden slaperig te voelen en overdag nooit in slaap te vallen.

Verder onderzoek heeft uitgewezen dat terwijl jonge mensen zich misschien niet bijzonder slaperig voelen en zelfs een energieke sport zouden kunnen spelen als je het hen zou vragen, ze, gegeven een stoel of bed, heel gemakkelijk in slaap zullen vallen.

Het goede nieuws is dat jong zijn betekent dat slaaptekort je er waarschijnlijk niet van zal weerhouden plezier te hebben. De hele nacht uit gefeest? Een potje voetbal in de namiddag? Geen zorgen.

Maar hoe zit het met autorijden?

Professor Lack zegt dat het meest beangstigende scenario voor iedereen, maar vooral voor een jonge bestuurder, slaaptekort is in combinatie met een lang stuk saaie weg.

Dit is wanneer we het meeste risico lopen op een microslaap – een korte periode van bewusteloosheid die eigenlijk een eerste stadium van slaap of lichte slaap is. Iemand kan klinisch in slaap zijn, in een lichte slaap, en je kunt hem vragen ‘Slaap je?en hij antwoordt: ‘Nee, ik ben wakker’, maar als je hem vraagt wat er net op de achtergrond op de radio of tv was, kan hij je dat niet vertellen,” aldus professor Lack.

Geen probleem als je net een paar minuten van je favoriete tv-programma hebt gemist. Tragisch en mogelijk fataal als je achter het stuur van een auto zit.

Professor Lack benadrukt dat het van vitaal belang is dat je je bewust bent van het feit dat je slaperig bent als je op de weg zit. Maar letten op tekenen van vermoeidheid, zoals geeuwen of pijnlijke ogen, is maar de helft van het verhaal.

“Jonge mensen voelen zich vaak niet moe als ze in de auto stappen – zeker niet ‘moe’. Je zou ook niet zeggen dat je moe bent als je in staat bent om bergen te beklimmen. Maar dat betekent niet dat je geen risico loopt om achter het stuur in slaap te vallen. Je moet je ervan bewust zijn hoeveel slaap je hebt gehad en of dat genoeg is om veilig te rijden, vooral op een lang saai stuk weg.”

Het is ook belangrijk om te weten dat je het meest waarschijnlijk en gemakkelijk in slaap valt tussen 2 en 6 uur ’s nachts en halverwege de middag, rond 15 uur of ‘siësta-tijd’. Dit zijn biologisch geprimeerde tijden om te slapen.

Professor Lack is van mening dat we dezelfde houding moeten hebben ten opzichte van slaaptekort en autorijden als we doen ten opzichte van alcohol en autorijden.

“Als je door slaaptekort achter het stuur in slaap valt en een groot auto-ongeluk veroorzaakt, ben je echt net zo verantwoordelijk als wanneer je onder invloed van alcohol of drugs hebt gereden”, zegt hij.

Waarschuwingssignalen

Als je een van de volgende waarschuwingssignalen hebt wanneer je rijdt, loop je het risico op een microslaap achter het stuur. U moet stoppen en rusten.

  • Slaap
  • Slechte concentratie
  • vermoeide of pijnlijke ogen
  • Rusteloosheid
  • Drowiness
  • Slowere reacties
  • Verveling
  • Geweldig
  • Geweldig
  • Het maken van minder en grotere stuurcorrecties
  • Wegwijzers missen
  • Moeite hebben om op de rijstrook te blijven

Een potent scenario

Misschien rijdt u wel en heeft u geen tekenen van slaperigheid.

U voelt zich prima. U kunt nog steeds het risico lopen achter het stuur in slaap te vallen. Bij bepaalde scenario’s loopt u zelfs een groot risico. Hier is een klassiek voorbeeld:

  • Vrijdag 23.00 uur – U gaat naar bed en slaapt heerlijk uit tot 7.00 uur.
  • Zaterdag – U gaat naar uw werk, studeert, wast de auto, sport, hangt rond met vrienden, wat dan ook. Er wordt zeker niet geslapen.
  • Zaterdag 23.00 uur – Je bent aan het feesten met vrienden. Je feest tot diep in de nacht en besluit om rond 4 uur naar huis te rijden.
  • Zondag 5 uur – Je rijdt over het laatste stuk weg voordat je de laatste bochten in je eigen straat gaat maken. Zelfs als uw alcoholpromillage nihil is, loopt u nu een zeer groot risico op een microslaap. Als u een paar biertjes op hebt, is het risico nog groter.