Hoe voel je je als je naar de kleur groen kijkt? Door de geschiedenis heen hebben kunstenaars kleuren gebruikt om bepaalde emoties op te roepen of om een aantal standpunten en bekommernissen te benadrukken. De kleur groen wordt typisch geassocieerd met de natuur. Nu de bezorgdheid over ons milieu toeneemt, lijkt de kleur groen overal aanwezig te zijn, niet alleen als de nieuwste modetrend, maar ook als een sterk symbool van sereniteit en een nieuw begin. Als zodanig is de kleur groen door Pantone verkozen tot de kleur van het jaar 2017.
De bijzondere tint Greenery, een frisse en pittige geelgroene tint, wordt gezien om 2017 te presenteren als de kleur die het beste weerspiegelt wat er in onze mondiale cultuur plaatsvindt. Elk jaar zoekt de Pantone vereniging naar de tint die de stemmingen en houdingen van onze planeet weerspiegelt.
Gedefinieerd als de tint die de onderdompeling met de fysieke wereld signaleert, is Greenery tint, een toon van groene kleur, een symbool van herstel en vernieuwing. Gezien als een dominant ontwerp keuze, is de schaduw al gebruikt in de stedenbouw, architectuur en lifestyle. Deze groene tint helpt bij het illustreren van de primaire associatie die de meeste hebben met de kleur groene pigmenten, die van de natuur, sereniteit en frisheid.
Toch, toont de kunstgeschiedenis alleen de positieve toeschrijving van de groene kleur, of zijn er dodelijke geheimen die de kleur groen verbergt?
De symbolische betekenis van de kleur groen
Sinds het begin der tijden gebruikten kunstenaars, sjamanen en leiders de aardpigmenten om verschillende tinten te produceren. Reeds 40.000 jaar geleden creëerden de eerste pigmenten, een combinatie van aarde, dierlijk vet, gebrande houtskool en krijt, een basispalet van vier kleuren – rood, geel, zwart en wit.
Sindsdien weerspiegelt de geschiedenis van kleur, zoals het verhaal van het blauwe kunstpigment, de geschiedenis en de belangrijkste ontdekkingen van de wereld. Voor sommigen brengt het spoor van het blauwe pigment ons in de voorstelling van de geheel nieuwe wereld die voor altijd buiten bereik blijft, en betreedt de wereld van magie, en visionaire kunst.
Zozeer als de blauwe kleur typisch wordt geassocieerd met de meest spirituele, mysterieuze, en filosofische onderwerpen, is de kleur groen voor verschillende culturen ook de tint die de goddelijke en religieuze figuren illustreert. In de moslimwereld is de kleur groen sterk gerelateerd aan de profeet Mohammed; in Engeland heeft de groene kleur heroïsche betekenissen en is het verbonden met de verhalen van Robin Hood; in China vertegenwoordigt de kleur schande, terwijl in Japan groen het eeuwige leven betekent.
De kleur groen, beschouwd als een van de meest aangename kleuren van het kleurenwiel, creëert ook een sfeer van sereniteit en kalmte. Vanwege dit, veel architecten en ontwerpers te implementeren in hun projecten, vooral in het interieur ontwerpen van ziekenhuizen, bijvoorbeeld.
De andere kant van de kleur groen
Verrassend genoeg onthult de geschiedenis van de kleur groen, achter de sluier van de vredige symboliek en betekenis, een dodelijk feit. Geen ander pigment in de geschiedenis van de kunst werd als giftiger beschouwd. In verband met de dood van Napoleon Bonaparte, voordat het werd verboden, sierde de kleur groen niet alleen de muren, de huishoudelijke voorwerpen maar ook enkele van de meest innovatieve landschapsschilderijen.
De Zweedse scheikundige Carl Wilhelm Scheele introduceerde de kleur in 1775 in de kunstwereld en produceerde de dodelijke tint, Scheele’s Green genaamd. Al snel veroverde het de Victoriaanse tijd, ongeacht het feit dat het door velen werd verdacht als gevaarlijk voor zowel kunstenaars als opdrachtgevers. Het feit dat deze bijzondere tint groen werd gebruikt voor het behang van Bonaparte’s slaapkamer, doet veel historici geloven dat Scheele’s Groen de dood van de revolutionair veroorzaakte in 1821. Deze bijzondere tint verbond de kleur groene pigmenten met het giftige chemische arsenicum.
De dodelijke combinatie werd in de 19e eeuw vervangen door het mengsel van koper en arsenicum, dat een duurzamer alternatief van de kleur groene tint opleverde. Veel impressionistische kunstenaars, dol op de verkenning van de natuur, gebruikten de nieuwe kleur, genaamd Paris Green in hun productie van fascinerende landschapsschilderijen.
Deze bijzondere kleur, ook giftig, wordt voor velen verantwoordelijk geacht voor Paul Cezanne’s diabetes, en Claude Monet’s blindheid. Niet verrassend, in de jaren 1960 deze groene kleur werd verboden.
De groene kleur als levensstijl
In de 19e eeuw ondersteunde de kleur groen de zoektocht van veel kunstenaars naar de nieuwe esthetische taal. Aangezien een bepaalde kring van de kunstgemeenschap zich bezighield met kwesties van schoonheid en sensualiteit, drong de kleur groen door in de huizen van vele Engelse aristocraten.
Deze kleur, die de natuurlijke wereld weerspiegelde, werd ook veelvuldig gebruikt tijdens de Art Nouveau-periode. Aangezien de natuur werd beschouwd als een primaire bron van inspiratie, is de groene kleur te vinden in de meeste patroonontwerpen, illustraties en decoraties van zowel de muren als huishoudelijke voorwerpen uit deze tijd.
Tijdens de impressionistische beweging inspireerde de geboorte van de en plein air techniek, die de ontstaansgeschiedenis van het impressionistische landschap bepaalde, kunstenaars om zich werkelijk tot de natuur te wenden. Maar met de geboorte van het symbolisme en het fauvisme veranderde het begrip van kleuren en hielden kunstenaars zich meer bezig met de presentatie van hun eigen indrukken van de wereld.
Nauw verbonden met de natuur, is de kleur groen ook een symbool van bepaalde levensstijlen, en vaak een slogan voor veel organisaties die vechten voor het behoud van onze planeet. Toch, boven alles, toont het verhaal van dit pigment, een interessant feit van de menselijke natuur, dat voor schoonheid in de kunst velen bereid zijn te sterven.
Video – St. Patrick’s Day and The Color Green
In dit prachtige en rijk geïllustreerde boek presenteert de veelgeprezen auteur van Blue and Black een fascinerende en onthullende geschiedenis van de kleur groen in Europese samenlevingen vanaf de prehistorie tot nu. Door de evoluerende plaats van groen in kunst, kleding, literatuur, religie, wetenschap en het dagelijks leven te onderzoeken, traceert Michel Pastoureau hoe de cultuur de perceptie en betekenis van de kleur door de millennia heen ingrijpend heeft veranderd – en hoe we de culturele, sociale en kunstgeschiedenis verkeerd lezen als we aannemen dat kleuren altijd hebben betekend wat ze vandaag de dag doen.
- Finlay, V., The Brilliant History of Color in Art, Getty Publications, 2014
- Ball, P., Bright Earth: Art and the Invention of Color, Univ. of Chicago Press, 2003
- Gage, J.,Color and Meaning: Art, Science, and Symbolism, Univ. of California Press, 1999
Geef een antwoord