Snelle weetjes voor kinderen

Kamkwallen

Lichtbreking van kamrijen van ctenophore Mertensia ovum.jpg
Lichtbreking op kammenrijen van Mertensia ovum
Dit exemplaar is beschadigd en asymmetrisch, met rechtsonder een deel van het lichaam dat regenereert na beschadiging. Het lichaam van deze soort is ongeveer 3 cm lang.
Wetenschappelijke classificatie
Domein:
Kingdom:
(niet gerangschikt):
Phylum:
Ctenophora

Eschscholtz, 1829
Klassen

Tentaculata
Nuda

Het phylum Ctenophora, de kamkwallen, is een phylum van mariene ongewervelde dieren. Ze maken deel uit van het plankton, en er zijn ook pelagische soorten. Tot het phylum behoren onder andere de zeeganzerik (Pleurobrachia pileus) en de venusgordel (Cestum veneris).

Het phylum werd samen met de Cnidaria (kwallen) gegroepeerd in het vroegere Coelenterata phylum. Ctenoforen zijn de meest basale bekende diersoort.

Zelfs al lijken ze op kwallen, zoölogisch zijn ze er niet aan verwant. Ze missen de karakteristieke nematocysten (stekende cellen), maar hebben colloblasten, kleverige cellen die kleine slachtoffers strikken. Ze hebben acht rijen trilhaartjes die eruit zien als de tanden van een kam, vandaar Ctenophore = kamdrager. Ctenoforen hebben bindweefsels en een zenuwstelsel. Er zijn ongeveer 150 beschreven soorten ctenophora verspreid over de wereldoceanen, van ondiepe estuariene wateren tot de diepzee.

Hoewel er enkele benthische soorten zijn, zijn de meeste gelatineachtig zoöplankton en vormen zij een aanzienlijk deel van de gehele planktonbiomassa wereldwijd. Enkele soorten, zoals de zeegans, die inheems is in de Noordzee, hebben zulke hoge populaties bereikt dat zij de netten van vissers verstoppen, terwijl van andere soorten slechts enkele exemplaren bekend zijn. De fragiele bouw van ctenoforen maakt onderzoek naar hun levenswijze uiterst moeilijk. Daarom is hun levensduur niet bekend, maar ctenoforen beginnen zich al op jonge leeftijd voort te planten.

Kleur en licht

Veel planktonische ctenoforen produceren een regenboogeffect, dat niet wordt veroorzaakt door bioluminescentie maar door diffractie, de verstrooiing van licht, als de trilharen op de kammen slaan. De meeste soorten zijn ook bioluminescent, maar het licht is meestal blauw of groen en kan alleen in het donker worden waargenomen. Sommige groepen lijken echter niet in staat tot bioluminescentie.

Images for kids

  • Aulacoctena cydippid ctenophore

    Aulacoctena sp., een cydippide ctenofoor

  • Bathocyroe fosteri

    Bathocyroe fosteri een algemeen voorkomende, maar fragiele diepzeelobaat, met de mond naar beneden gericht

  • Ctenophore2
    Beroe sp. swimming with open mouth, at left. This animal is 3–6 cm long.
  • Juveniele Bolinopsis ctenophore

    Cydippide larve van Bolinopsis sp., enkele mm lang

  • Ctenophore
    Undescribed deep-sea species known as "Tortugas red", with trailing tentacles and clearly visible sidebranches, or tentilla
  • Medusa010

    Beroe ovata aan het oppervlak aan de Zwarte Zeekust

  • Lobate ctenophore
    Lobata sp., with paired thick lobes