Chronic traumatic encephalopathy (CTE) is een aandoening die het gevolg kan zijn van hoofdletsel, vooral bij atleten van contactsporten zoals boksen of voetbal. De aandoening beschadigt langzaam delen van de hersenen en kan problemen veroorzaken met het geheugen, andere denkvaardigheden, gedrag, persoonlijkheid, spraak of evenwicht.

Wat veroorzaakt CTE?

Waarom hoofdletsel tot CTE leidt, is onbekend. Wetenschappers weten dat er bij CTE een grote opeenhoping is van een eiwit dat tau heet. Tau komt normaal in de hersenen voor, maar we begrijpen nog niet waardoor het zich in grote hoeveelheden ophoopt. Naarmate meer en meer eiwitten in de zenuwcellen samenklonteren, verliezen de cellen hun vermogen om te functioneren en sterven zij uiteindelijk af. Hierdoor krimpen de aangetaste delen van de hersenen.

Studies hebben aangetoond dat CTE het gevolg kan zijn van herhaald hoofdletsel, waaronder traumatisch hersenletsel (TBI) of hersenschuddingen als gevolg van contactsporten, ongevallen of gevechten. Het is nog onduidelijk of een eenmalig hoofdletsel CTE kan veroorzaken, en niet iedereen die een hersenschudding(en) heeft, ontwikkelt CTE.

Hoe is leeftijd gerelateerd aan CTE?

Onderzoek suggereert dat mensen met CTE vaak pas jaren of zelfs decennia na het laatste hersenletsel of het einde van actieve deelname aan contactsporten symptomen beginnen te vertonen, hoewel dit van persoon tot persoon kan verschillen.

Wat gebeurt er bij CTE?

CTE kan zich bij verschillende mensen op verschillende manieren manifesteren. Mensen met CTE kunnen moeite hebben zich dingen te herinneren en zich te concentreren. Ze kunnen veranderingen in hun gedrag en persoonlijkheid hebben, waaronder gewelddadige uitbarstingen, toegenomen frustratie, stemmingswisselingen, en gebrek aan belangstelling voor mensen en dingen waar ze eerder om gaven.

De veranderingen in denken en gedrag bij CTE beginnen meestal heel mild, en de persoon en hun familie merken in het begin misschien geen significante veranderingen op. Vroege symptomen kunnen zijn: licht geheugenverlies, hoofdpijn, prikkelbare stemming, onduidelijke spraak of onvastheid bij het lopen. Mensen met CTE kunnen moeite hebben zich te concentreren, taken te organiseren of te plannen, antwoorden te onthouden op vragen die ze stellen of meer dan één taak tegelijk te doen.

Later in de ziekte, geheugen, stemming, gedrag, en problemen met spraak. Mensen met CTE kunnen depressief of angstig worden en kunnen zich agressiever en ongepaster gedragen in sociale situaties. Zij kunnen de weg kwijt raken. Ook de spraak kan slechter worden en mensen met CTE kunnen steeds moeilijker te begrijpen zijn. Verergerende problemen met lopen en evenwicht kunnen het risico op vallen in een laat stadium van de ziekte vergroten.

Een persoon met CTE kan vele jaren met de ziekte leven.

Zijn er medicijnen om CTE te behandelen?

Er zijn nog geen medicijnen die CTE terugdraaien. Er zijn wel medicijnen die kunnen helpen bij stemmings- en gedragsveranderingen. Medicijnen tegen de ziekte van Alzheimer kunnen ook nuttig zijn.