Een foto van de grafsteen van mijn jongste zus, Miki, genomen op de dag van de begrafenis van mijn zus, Shannon.
Ik ben een expert op het gebied van broers en zussen en rouw. Niet omdat ik een psycholoog ben die gespecialiseerd is in rouw. Nee. Ik ben een expert omdat ik twee van mijn zussen heb verloren.
Zoals ik schrijf, is het 8 september 2013-20 jaar na de dag dat mijn jongste zus, McLean, of Miki zoals we haar noemden, stierf. Ze stierf aan kanker van de nieren. Ze was acht jaar oud. Ik was achttien. We begroeven Miki op 11 september 1993, de verjaardag van mijn moeder – een datum die voor altijd gemarkeerd zou zijn voor mijn familie, een datum die slechts acht jaar later gemarkeerd zou worden voor de Verenigde Staten en de wereld.
Op 17 oktober 2007 stierf mijn naaste zus, Shannon. Slechts 16 maanden uit elkaar, waren we samen opgegroeid; we kenden elkaar intiem, we waren beste vrienden. (Je kunt hier iets lezen over de dood van mijn beide zussen, in hoofdstuk 3 van mijn nieuwe memoires).
Broers en zussen &Rouw
Het verlies van Shannon was nog moeilijker voor me dan het verlies van Miki, en niet alleen omdat we closer waren. Ten eerste was ik ouder toen ze stierf – ik begreep het verlies beter – maar nog meer, omdat haar man slechts twee maanden eerder was overleden en ze twee jonge zoons had achtergelaten. Mijn man en ik zouden haar zonen als onze eigen zonen opvoeden. Hoe tragisch het ook was – hoe moeilijk het ook was om plotseling twee zonen te erven, en hoezeer ik haar ook miste – toch had ik meer medelijden met mijn ouders, met haar kinderen, met haar goede vrienden, met iedereen behalve met mij. Ik ben maar een broer of zus, dacht ik. Hoe fout ik het had. Hoe verkeerd zo velen van ons zijn over broers en zussen en rouw.
Deze twee ervaringen hebben mij een uniek inzicht gegeven in broers en zussen verdriet. Ik heb ervaren hoe de dood van twee verschillende broers en zussen, op twee verschillende momenten in mijn leven, en in twee unieke sets van omstandigheden mijn familie en mij heeft beïnvloed. Deze twee ervaringen waren totaal verschillend. Mijn begrip en de impact van deze sterfgevallen, gebaseerd op mijn leeftijd toen ze stierven, was totaal verschillend. Maar de dood van mijn beide zussen had een diepgaande invloed op mijn leven.
10 dingen die iedereen moet weten over broers en zussen & Rouw
Er zijn veel dingen die mensen moeten leren over broers en zussen en over rouw. Hier zijn er tien waarvan ik wil dat iedereen ze weet.
Mijn zus, Shannon, zwager, Rob, en ik, twee jaar voor hun dood.
1) Rouwen van broers en zussen wordt vaak verkeerd begrepen door ouders, familie, vrienden en hulpverleners, en zelfs door de broers en zussen zelf. Er wordt zoveel aandacht besteed aan de ouders van het verloren kind, aan de kinderen van de verloren ouder, aan de echtgenoot of echtgenote van de verloren volwassen broer of zus. En terecht. Maar, hoe zit het met de broers en zussen? Hoe zit het met degenen die, net als ik, zijn opgegroeid met de overledene? Die geloofden dat ze een heel leven met hun zus of broer zouden hebben? Die nu geconfronteerd worden met dat leven alleen?
2) Het verdriet van broers en zussen “is bijna geheel over het hoofd gezien in de literatuur over rouw.” Het is dan ook geen wonder dat zelfs geestelijke gezondheidswerkers het verdriet van broers en zussen niet begrijpen. Hoe moeten gezinnen weten hoe ze broers en zussen door verdriet kunnen helpen als zelfs het onderzoek over dit onderwerp ontbreekt?
3) Veel voorkomende emoties die broers en zussen kunnen voelen wanneer een broer of zus overlijdt, zijn onder meer:
- Schuld
- Bandonement
- Verlies van onschuld
- Verlies van de familie
- Somatische symptomen
- Bang en angst
4) Broers en zussen kunnen zich “overvleugeld” voelen door het verdriet van andere familieleden. Ik heb dit zeker zo gevoeld, en het komt vaak voor, omdat de aandacht gewoonlijk uitgaat naar de ouders als een jonge broer of zus sterft en naar de overlevende echtgenoot of kinderen als een oudere broer of zus sterft. Dit kan leiden tot het minimaliseren van het eigen verlies van een broer of zus.
5) Jonge broers en zussen verliezen hun onschuld wanneer een broer of zus sterft, wat kan leiden tot angsten en ongerustheid; “Overlevingsschuld” komt ook vaak voor. De ervaring van de dood als kind wordt een levenslange ervaring in het verwerken en begrijpen van het verlies. Kinderen groeien op met verdriet en begrijpen meer naarmate ze ouder worden. Angst voor de dood of doodgaan komt vaak voor. Angst of zorgen om ziek te worden kunnen de overhand krijgen. Bij jonge broers en zussen komt schuldgevoel voor provocerend gedrag of voor onaanvaardbare gevoelens (jaloezie) vaak voor. Jonge kinderen kunnen voor het overlijden denken: “Ik wou dat mijn broer dood was!” en dan geloven dat zij het op de een of andere manier hebben veroorzaakt. Oudere broers en zussen kunnen zich afvragen: “Waarom zij wel en ik niet?” Omdat broers en zussen meestal ongeveer even oud zijn, kan het veel vragen oproepen over het leven en de dood van de broer of zus zelf, en schuldgevoelens die daarmee gepaard gaan.
6) Overlevende kinderen krijgen helaas te maken met de gevolgen van fouten van ouders, broers en zussen of andere familieleden, emotionele woedeaanvallen of verwaarlozing. In veel opzichten ervaren broers en zussen vaak een dubbel verlies: het verlies van hun zus of broer, en het verlies van hun ouders (op zijn minst voor een tijd, maar soms, permanent). Ik weet dit uit ervaring. Hoewel mijn ouders hun uiterste best deden, was ons hele gezin anders nadat mijn jongste zusje was overleden. Mijn moeder trok zich terug in haar eigen verdriet en bleef jarenlang depressief en ziek op haar kamer. Mijn vader trok zich terug in zijn werk en in alles wat hem van zijn pijn kon afhelpen. Gelukkig was ik op dat moment al alleen, op de universiteit; mijn jongere broers en zussen hadden minder geluk. Zij waren 9, 11, 14 en 17 jaar oud en groeiden op met een heel ander stel ouders dan ik. Ik heb geprobeerd om in de loop der jaren als “ouder” op te treden, maar de scheiding van mijn ouders in hun tijd van nood heeft hun leven diepgaand beïnvloed. Het heeft mijn leven diepgaand beïnvloed. Het veranderde ons gezin diepgaand.
7) Broers en zussen kunnen somatische symptomen van verdriet vertonen, waaronder symptomen die de symptomen van de overleden broer of zus nabootsen. Vooral bij jonge kinderen komen symptomen als buikpijn, hoofdpijn, nachtmerries, lichaamspijn, spijsverteringsklachten en slaapproblemen vaak voor. Deze moeten worden gezien als symptomen van verdriet, en hopelijk kan een volwassene in het gezin broers en zussen helpen hun gevoelens te verwerken en hen laten zien hoe ze moeten rouwen.
8) Het is ideaal als iemand het verlies aan jongere broers en zussen uitlegt, om er voor hen te zijn en hen te helpen met rouwen. Kleine kinderen begrijpen de dood niet op dezelfde manier als volwassenen dat doen. Daarom is het belangrijk dat er iemand is die hen door het verlies en het rouwproces kan loodsen, hen kan uitleggen dat het niet hun schuld was en kan bevestigen wat zij voelen. Als de ouders dat niet kunnen, kan, en hopelijk zal, een ander familielid of vriend het overnemen.
9) Zelfs volwassen broers en zussen zullen het verlies diep voelen. De pijn is niet minder omdat je ouder bent. In feite is het in veel opzichten moeilijker. Je begrijpt meer. Je weet wat het betekent om te sterven, en je zult de pijn van het verlies op een andere manier voelen dan jonge kinderen, die nog geen abstract denken en begrip hebben ontwikkeld, dat zullen doen. Rouw om je verlies. Als je niet zeker weet hoe, volgen hier enkele ideeën.
10) Mijn beste advies voor broers en zussen in rouw: Voel het verlies zo lang als nodig is, en geef jezelf de tijd om te genezen. Omdat het verlies van een broer of zus zo onbegrepen is, krijg je misschien boodschappen die je het gevoel geven dat je er “nu wel overheen” zou moeten zijn. Zij kennen het verlies van een broer of zus niet. Nu, jij wel. Het heeft tijd nodig. Heel veel tijd. Het gaat er niet om dat je “over” het verlies van een broer of zus heen komt. Je komt er niet overheen. Je creëert je leven en gaat verder, als je er klaar voor bent. Maar je zult je broer of zus – het ontbrekende stukje van je leven – altijd blijven herinneren.
Ik heb ooit iemand horen zeggen: “Als een ouder sterft, verlies je het verleden. Als een kind sterft, verlies je de toekomst. Als een broer of zus sterft, verlies je het verleden en de toekomst.” Dat is het verdriet van een broer of zus – verdriet om wat voorbij was, en verdriet om wat de toekomst had moeten zijn. Onthoud deze dingen, mijn vrienden. Vergeet niet om er te zijn voor broers en zussen die verdriet hebben. Jij kunt het verschil maken door hen te helpen een mooie toekomst op te bouwen, ook al moeten ze dat nu doen zonder hun geliefde broer of zus.
Gerelateerde artikelen/posts
In memoriam of my sister, on the 5th anniversary of her death
“This is How We Grow” Blog Hop: 10 Ways I Choose to Grow Each Day
Dealing with Grief
Children & Grief: Wat je moet weten
Kinderen &Rouw: Wat u kunt doen
“Hoe moet ik rouwen?”: Rouwwerk & TEARS
Rouw & Het gezin
Inzicht &Omgaan met verlies &Trauma
De 5 stadia van rouw
De Do’s & Don’ts van het helpen van anderen bij rouw
Samen de stormen doorstaan: 4 manieren om gezinnen te versterken in tijden van stress
50 manieren om van je dierbaren te houden
Succesvol ouderschap: It’s More About the Parent than the Child
Hearts Breaking in a Broken World: 7 Ways to Heal From Tragedy Together
FEEL: How to Cope with Powerful Emotions
How to Get Your Needs Met: 4 Tips on Asking & Receiving
In Praise of Fathers: 10 Ways Dads Impact Kids for the Better
Mommy Fails & Moederdag: 3 boodschappen die elke moeder moet horen
Geef een antwoord