Ook andere dieren en vogels vertonen blauw op hun vacht en veren. Maar dat komt niet door het blauwe pigment, maar door de weerkaatsing van het licht. Wanneer het licht door hun veren valt, buigt het zich onder een bepaalde hoek, en dat veroorzaakt het ontstaan van een blauwe kleur in menselijke ogen. De perfecte voorbeelden zijn blauwe gaaien en pauwen.
Wetenschappers konden rode, bruine, oranje en gele pigmenten bij vogels en dieren identificeren. Deze kleurpigmenten komen uit de voeding van dieren en zijn verantwoordelijk voor de kleur van hun huiden, ogen, organen.
Maar dit was niet het geval met een blauwe kleur. Wetenschappers bevestigen dat blauw, zoals we dat bij planten en dieren zien, helemaal geen pigment is.
Eerste Blauwe Pigment van de Wereld
Het vinden van natuurlijk blauw pigment is praktisch onmogelijk. Fysica en biologie bevestigen dat.
Dit was mogelijk de reden dat de Egyptenaren begonnen met het synthetiseren van blauwe kleur met behulp van ander natuurlijk materiaal of chemicaliën. Niet alleen maakten ze blauwe verfstoffen, maar ze bedachten ook een specifiek woord voor blauw. En dit was meer dan 4500 jaar geleden, toen geen enkele andere taal een idee had van blauw.
Calcium kopersilicaat werd gewonnen na een ingewikkeld proces, en dit pigment kreeg de naam Egyptisch blauw. De oude Egyptenaren produceerden het door zand, koper en natron te vermalen en later te verhitten.
Het doel was om het te gebruiken in begrafenisvoorwerpen in de piramiden. Het was ’s werelds eerste synthetische pigment.
Voor Homerus was blauw ‘wijn-donker’
Maar hoe hebben we gemerkt dat oude talen geen woord voor blauw hadden? Dit verhaal heeft wortels in het 17e eeuwse Engeland.
De voormalige premier van Groot-Brittannië, William Ewart Gladstone (1809-98), was een fervent lezer van Homerus. Hij was vier keer premier van Engeland geweest en was een vooraanstaand parlementariër.
Op een dag las hij ‘Ilias’ door en realiseerde hij zich dat Homerus kleuren had beschreven die vreemd genoeg niemand in de moderne wereld gebruikt. Ook kon hij zien dat Homerus onbekende termen gebruikte voor eenvoudige kleuren van voorwerpen. Zo is de oceaan voor hem ‘wijndonker’.
Nu nam Gladstone opnieuw zowel de ‘Ilias’ als de ‘Odyssee’ door. Hij realiseerde zich verder dat violet ijzer is voor Homerus. Niet alleen dat, woorden die kleuren aanduiden kwamen in verschillende frequenties voor; zwart 170 keer, wit 100 keer, rood slechts 13 keer, groen minder dan 10.
En in geen van zijn gedichten komt een woord voor de kleur blauw voor.
Na dit alles concludeerde Gladstone dat Homerus kleurenblind was.
Jaren later kwam de Duitse filoloog (taalonderzoeker) Lazarus Geiger in aanraking met Gladstone’s werk over Homerus. Hij volgde het op.
Een professor in Frankfurt, Geiger begon met het in kaart brengen van de oorsprong van woorden van kleuren in oorspronkelijke talen zoals Hebreeuws, Duits, Chinees, Sanskriet, Arabisch, IJslands, enz.
Hij was verbaasd toen hij ontdekte dat het woord blauw in geen van de oude talen werd genoemd. In plaats daarvan bracht deze zoektocht hem in een andere richting. Hij ontdekte de volgorde van de woorden waarin de oude talen elke kleur verstonden, en vond de woorden uit. Deze volgorde was – zwart en wit, rood, groen, geel, en later blauw. Deze volgorde was hetzelfde voor bijna alle oude talen. Elke oude taal kreeg eerst zwart en wit.
Oeroude culturen rekenden ‘blauw’ niet als een aparte kleur, maar als de tint van groen.
Maar het verhaal eindigde hier niet. Er zijn culturen en talen tot op de dag van vandaag; die hebben geen besef en woord voor blauw.
In 2006, werkend met de Himba stam uit Namibië, ontdekte psycholoog Jules Davidoff dat de stam geen woord voor blauw had en geen echt onderscheid tussen groen en blauw.
Aan de andere kant ontdekten MIT wetenschappers dat het Russisch twee woorden voor blauw heeft; lichtblauw (goluboy) en donkerblauw (siniy).
In zijn boek ‘Blue: The History of a Color’ heeft Michel Pastoureau de kritieke mijlpalen onthuld van de associatie van de kleur blauw met het christendom, het koningschap, de politiek en het leger, de literatuur, de romantiek en de muziek.
Er is nog steeds een debat gaande tussen taalkundigen dat – ‘zie’ je een kleur als je er geen woord voor hebt? Als je het niet kunt waarnemen, bestaat die kleur dan wel?
Geef een antwoord