Wat veroorzaakt rugpijn?

De meeste lage rugpijn is aspecifieke lage rugpijn – zo genoemd omdat het niet duidelijk is wat nu eigenlijk de oorzaak van de pijn is. Ischias is een andere vorm van lage rugpijn, die wordt veroorzaakt door irritatie van of druk op een ruggenmergzenuw, waarbij pijn wordt gevoeld langs het verloop van de zenuw, misschien tot in de benen en voeten. Zeldzamere vormen van rugklachten zijn botaandoeningen, tumoren en infecties.
Er zijn talloze oorzaken van rugpijn, van letsel, houdingsproblemen en ziekten zoals osteoartritis en osteoporose, tot levensstijlfactoren zoals lichamelijke conditie, roken, overgewicht en beroep. Leeftijd en genetica spelen ook een rol.
Lage rugpijn verdwijnt meestal binnen zes weken, al dan niet behandeld. Tot 30% van de mensen heeft echter aanhoudende klachten of herhaalt pijnepisodes. Acute lage rugpijn duurt een paar dagen tot een paar weken, terwijl pijn die langer dan drie maanden aanhoudt als chronisch wordt beschouwd.

Behandeling zoeken

U kunt het beste eerst naar uw huisarts gaan, die de aandoening kan beoordelen, medicijnen kan voorschrijven of adviseren en patiëntenvoorlichting kan geven. Indien nodig kan hij u doorverwijzen naar andere gezondheidsdiensten (zoals specialisten, paramedici, diagnostische tests en ziekenhuizen).

Rond 100.000 patiënten komen met rugklachten in het ziekenhuis terecht, waarbij lage rugpijn met 33% van de gevallen het grootste probleem vormt. De behandeling in het ziekenhuis omvat voorlichting en steun aan de patiënt voor het beheer van de aandoening, revalidatie voor verloren of verminderde functies en pijnbestrijding. Spinale chirurgie is een laatste redmiddel.

Imaging bij rugpijn

De kwestie van medische beeldvorming – röntgenstralen, magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en computertomografie (CT) scans – bij rugpijn is omstreden. Uit een enquête onder huisartsen bleek dat ongeveer een kwart van de patiënten met lage rugpijn werd doorgestuurd voor beeldvorming, maar dit soort tests zijn duur en zelden nuttig voor het diagnosticeren van de bron van rugpijn of het voorstellen van de beste behandeling.

Richtlijnen van deskundigen adviseren voorzichtigheid te betrachten bij het bestellen van tests voor zich aandienende rugproblemen, tenzij er een indicatie of ‘rode vlag’ is die wijst op iets ernstigers – groot trauma, onverklaard gewichtsverlies, onverklaarbare koorts, voorgeschiedenis van maligniteit, ontstekingsaandoeningen of neurologische problemen, bijvoorbeeld. Dergelijke gevallen vormen slechts een klein deel van de mensen die zich met nieuwe rugklachten presenteren.

Onderzoek heeft uitgewezen dat voor ongecompliceerde lage rugpijn de risico’s van beeldvormende bestraling groter kunnen zijn dan de voordelen, omdat het de resultaten van de behandeling niet verbetert, kan leiden tot hoge stralingsdoses (met name voor CT-scans) en kan leiden tot een ongepaste behandeling.

Imaging wordt om deze redenen niet aanbevolen.

Behandelingsopties

Er is momenteel geen universeel effectieve behandeling voor lage rugpijn – in plaats daarvan hebben patiënten veel behandelingsopties van een verscheidenheid aan verschillende gezondheidswerkers, en het is belangrijk om het bewijs achter elke behandelingsoptie te begrijpen.

Blijf actief

Na overleg met uw arts voor informatie en advies, terwijl u eventuele ernstige aandoeningen uitsluit, raden deskundigen aan om actief te blijven als eerste behandelingslijn.

Ooit algemeen geadviseerd voor mensen met acute rugpijn, is bedrust uit de gratie geraakt, en het is beter om zo veel mogelijk actief te blijven. Oefentherapie kan nuttig zijn voor mensen met chronische rugpijn en kan ook herhaling van rugpijn helpen voorkomen, hoewel de oefeningen die het beste werken waarschijnlijk van persoon tot persoon zullen verschillen.

Medicatie

Er zijn verschillende vrij verkrijgbare geneesmiddelen en receptplichtige geneesmiddelen die worden gebruikt tegen rugpijn, en uw arts kan u de meest geschikte voor u aanbevelen. De meest voorgeschreven geneesmiddelen zijn paracetamol (alleen of in combinatie met codeïne), oxycodon (een opioïde) en niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) zoals meloxicam of diclofenac.

Paracetamol kan helpen en heeft voor de meeste mensen weinig bijwerkingen. Het wordt echter over het algemeen niet aanbevolen bij rugpijn, omdat er weinig bewijs is dat het effectief is en omdat het schadelijk kan zijn. Als uw arts het u aanbeveelt, neem dan de volledige dagelijkse dosis en ga na een of twee weken naar uw arts voor controle.

NSAID’s zijn effectief voor pijnverlichting op de korte termijn bij patiënten met acute en chronische lage rugpijn, en worden aanbevolen boven paracetamol. Er zijn echter risico’s en bijwerkingen, dus daar moet rekening mee worden gehouden. Geen enkel NSAID lijkt effectiever te zijn dan andere, en het wordt aanbevolen om de laagst mogelijke effectieve dosis voor de kortst mogelijke tijd te nemen. De effectiviteit op langere termijn en de bijwerkingen van NSAID’s zijn minder goed onderzocht.

Opioïden, zoals codeïne en oxycodon, worden vaak ingenomen bij lage rugpijn. De verandering in de planning van codeïne, van receptvrij naar alleen op recept, in februari 2018 maakt deze optie minder toegankelijk – je moet nu naar een arts gaan. Maar was het ooit een goede optie voor rugpijn?

Studies hebben uitgewezen dat, hoewel er een klein voordeel kan zijn voor codeïne en andere opioïden, zoals oxycodon, het meestal niet genoeg is om het de moeite waard te maken, vooral voor chronische rugpijn.

Bovendien dragen ze aanzienlijke risico’s op verslaving bij langdurig gebruik, worden ze vaak misbruikt en misbruikt, en kunnen ze leiden tot overdosering. Ze kunnen echter geschikt zijn voor sommige mensen in bepaalde omstandigheden – dat is iets om met uw arts te bespreken.

Spierverslappers, zoals diazepam (Valium) en cyclobenzaprine (Flexeril) bieden effectieve pijnverlichting bij acute lage rugpijn, maar ten koste van duizeligheid, sufheid en andere bijwerkingen. Aangezien ze niet effectiever lijken te zijn dan NSAID’s, is uw arts het best in staat om de voor- en nadelen van dit soort medicatie tegen elkaar af te wegen.

Antidepressiva worden vaak voorgeschreven om pijn te verlichten, te helpen met slapen en depressieve symptomen te verminderen bij mensen met rugpijn. Toch is er geen overtuigend bewijs dat ze effectiever zijn dan een placebo bij het verminderen van pijn of depressie, en er zijn bijwerkingen.

Manuele en fysieke therapieën

Spinale manipulatieve therapie wordt beoefend door een verscheidenheid aan gezondheidswerkers, waaronder fysiotherapeuten, chiropractors en osteopaten, en varieert van het mobiliseren van de wervelkolom binnen zijn bewegingsbereik, tot het toepassen van een snelle duw, die vaak gepaard gaat met een krakend geluid. Het lijkt even effectief te zijn als andere therapieën, zoals oefentherapie, standaard medische zorg of fysiotherapie.

Als u denkt dat een lekkere ontspannende massage uw rugpijn zou kunnen helpen, dan hebt u geluk! Voor mensen met subacute (vier tot 12 weken aanhoudende) en chronische rugpijn kan massage heilzaam zijn – vooral in combinatie met oefeningen en voorlichting.

Het gebruik van warmtewraps of -pakkingen voor mensen met acute en subacute lage rugpijn kan helpen de pijn tijdelijk te verminderen, vooral in combinatie met lichaamsbeweging.

Tractie houdt in dat er in tegengestelde richtingen aan de wervelkolom wordt getrokken om de gewrichtsruimte tussen de wervels te vergroten. Het kan mechanisch of gemotoriseerd zijn, of de therapeut gebruikt gewoon de kracht van zijn lichaam. Het wordt al duizenden jaren gebruikt – en als u denkt aan middeleeuwse marteling, zit u er waarschijnlijk niet ver naast. Maar als je nog steeds denkt dat het het proberen waard is, is het slechte (of misschien goede?) nieuws dat het niet werkt. Bijwerkingen zijn onder andere meer pijn, problemen met het zenuwstelsel en de noodzaak van een latere operatie.

Weliswaar blijkt uit sommige studies dat low-level lasertherapie rugpijn kan helpen verminderen, maar de resultaten zijn tegenstrijdig. Wanneer het wel effect leek te hebben, waren de sterkte en de hoeveelheid van de behandeling variabel, dus er zijn geen aanbevelingen voor een optimaal behandelingsregime.

Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS) apparaten geven elektrische stimulatie aan de huid, die de zenuwen eronder beïnvloedt. Er is niet veel bewijs dat het werkt.

Naalden en injecties

Terwijl sommige onderzoeken hebben aangetoond dat acupunctuur helpt bij chronische rugpijn, hebben recentere onderzoeken naar schijn- of gesimuleerde acupunctuur – waarbij naalden worden ingebracht op niet-acupunctuurpunten of ondieper dan gebruikelijk worden ingebracht – aangetoond dat het even effectief is. Dry needling – waarbij acupunctuurnaalden op of in de buurt van de pijnlijke plekken worden geplaatst, in plaats van op acupunctuurmeridianen – blijkt ook een nuttige aanvulling op andere therapieën te zijn.

Hoewel het onderzoek momenteel zeer mager is, suggereren de eerste bevindingen bij patiënten met chronische lage rugpijn dat botulinum toxine (Botox) kan helpen de pijn te verminderen en de functie te verbeteren. Meer studies zijn echter nodig.

Injectietherapie houdt in dat geneesmiddelen worden geïnjecteerd in verschillende delen van de wervelkolom, ligamenten, spieren of pijn veroorzakende triggerpoints. De medicijnen variëren, maar meestal verminderen ze de zwelling (corticosteroïden of NSAID’s) en de pijn (opioïden of anesthetica). Er is geen sterk bewijs voor of tegen injectietherapie, hoewel er een risico is op bijwerkingen zoals hoofdpijn, duizeligheid, tijdelijke pijn in de buurt van de injectieplaats en misselijkheid.

Prolotherapie bestaat uit injecties van irriterende stoffen in ligamenten in de lage wervelkolom, en bestaat al meer dan 50 jaar. Maar het bewijs voor de effectiviteit ervan is tegenstrijdig, en het lijkt te variëren afhankelijk van de geïnjecteerde stof en andere behandelingen (zoals manipulatie van de wervelkolom of oefeningen) die in combinatie ermee worden gegeven.

Bottom line

Als u last heeft van plotselinge pijn in de onderrug, houd de behandeling dan in eerste instantie eenvoudig. Ga naar uw huisarts en laat ernstige problemen uitsluiten, neem zo nodig eenvoudige pijnstillers (bij voorkeur NSAID’s) en blijf actief. Niet-invasieve therapieën zoals warmtebehandeling en fysiotherapie (massage, fysio) kunnen ook worden geprobeerd. Als de pijn na een week of twee nog niet is verdwenen, moet u naar uw arts voor verder advies.