8 notenbomen die goed zijn om te kweken in Nieuw-Zeeland

In onze fastfoodwereld is het kweken van je eigen noten een langetermijnplan, maar deze bomen hebben niet veel aandacht nodig en het hebben van je eigen verse, gratis notenvoorraad is zeker een paar jaar wachten waard.

Woorden: Sheryn Clothier

Een van de voordelen van het bezitten van een beetje land is het hebben van de ruimte om grote of meerdere bomen te laten groeien, wat betekent dat we onze eigen noten kunnen kweken.

Huisgekweekte noten hebben een eigen smaak. Als je een verse hazelaar plukt, lijkt die in niets op wat je in de supermarkt kunt kopen.

Als je niet gelooft in de superieure smaak, kijk dan of je wat Nieuw-Zeelandse noten kunt kopen op je plaatselijke boerenmarkt of bestel er een paar online. De versheid brengt noten van een ok voedsel in de categorie overheerlijk. Stel je dan eens voor dat je je eigen onderhoudsvrije en dollarvrije voorraad hebt die jaarlijks in de verre wei valt.

Hoe eerder je plant, hoe eerder je de vruchten ervan plukt. Het duurt 3-10 jaar voordat notenbomen beginnen te produceren, maar als ze dat eenmaal doen, blijven ze decennialang een smakelijke, gezonde oogst leveren met zeer weinig onderhoud. We hebben het geluk dat Nieuw-Zeeland nog steeds vrij is van de meeste plagen en ziekten die veel notenbomen in de rest van de wereld treffen.

De bomen zelf kunnen multifunctioneel zijn en dienen als schuilplaats voor vee, veevoer, hout, windschermen of oeverplanten. Omdat de noten op de grond vallen, kunnen de bomen hoog worden gesnoeid, tot boven de hoogte van het vee of het voertuig. Denk er wel aan de noten in de herfst te verzamelen en zorg ervoor dat de grond eronder geschikt is.

1. Kastanjes

De kastanje is goed geschikt voor het gematigde klimaat van Nieuw-Zeeland en groeit ongelooflijk gemakkelijk uit tot een grote, mooie boom. Gelukkig hebben wij geen last van meeldauw en andere ziekten die hem in andere landen aantasten, zodat hij vrijwel onderhoudsvrij is. De kastanje kan ook worden gekapt en gebruikt voor afrasteringspalen, omdat het hout rotbestendig is.

Plant de kastanje niet boven een toegangsweg of een drukbezochte plek, want de noten vallen met een stekelige braam (buitenste schil). Kies ook een plek met een goede afwatering, want kastanjebomen kunnen last krijgen van phytophthora (wortelrot) als ze in waterrijke grond groeien.

Het zijn grote, langlevende bomen die een prima schaduw- en voedermogelijkheid zijn voor het vee. Ik heb een kudde schapen zien genieten van de noten en de notendop, en de schors en bladeren bevatten allemaal looistoffen die goed zijn voor alle dieren, vooral alpaca’s.

Sommige variëteiten worden verkocht als zelfvruchtbaar, maar u zult uw productie aanzienlijk verhogen als u een tweede boom van een andere variëteit plant als bestuiver. Ze worden door de wind bestoven en hebben met Kerstmis aantrekkelijke lange katjes die het mannelijke stuifmeel afgeven. Het duurt ongeveer vier jaar voordat de bomen beginnen te produceren.

Ik oogst met stevige laarzen en een keukentang. De noten worden een paar dagen gedroogd voor de zoetheid, gekookt, gehalveerd, uitgeschept en ingevroren. Als u ze in de dop wilt roosteren, is het belangrijk de schil te doorboren om te voorkomen dat ze tijdens het koken exploderen.

Kastanjes hebben een laag oliegehalte in vergelijking met andere noten en kunnen dus een beetje droog zijn.

2. Walnoten

Walnoten zijn ook grote, gemakkelijk te verzorgen en langlevende bomen. Ze zijn geschikt voor de meeste gematigde klimaten, behalve een hoge luchtvochtigheid, die aantasting van de noten kan veroorzaken.

Ze houden van goed gedraineerde grond (24 uur waterverzadiging kan een boom doden) en zijn over het algemeen behoorlijk winterhard.
Het nadeel is dat de wortels een toxine afscheiden dat juglone heet en giftig is voor de meeste planten, inclusief gras. Ze vormen een prachtige schaduwboom, maar het juglone-effect betekent dat ze in de winter vaak over een modderpoel hangen.

Een boom produceert genoeg voor een gezin als hij eenmaal in volle productie is, wat 10 jaar kan duren voor een zaailing. Een geënte boom zal eerder beginnen te produceren, maar zal meer kosten (het enten van walnoten is een beetje lastig). Wat stikstofhoudende compost helpt ze zich te vestigen.

Naast de herfstoogst kunt u met Kerstmis de onrijpe noten oogsten, met bolster en al, om ze in te maken. Walnoten zijn heerlijk bij kaas.

3. Pecannoten

Deze zijn het summum van grote, langlevende notenbomen. Pecannoten (Carya illinoinensis) kunnen wel 20 m breed worden en 1000 jaar oud worden. Ze zijn ook een fantastische oeverboom, die houdt van de beschutting van een vallei, toegang tot constante vochtigheid en zelfs van een occasionele overstroming, hoewel ze geen langdurige waterverzadiging verdragen. Jonge bomen zijn vorstgevoelig, maar komen pas laat in het voorjaar in blad en zijn zeer koudebestendig als ze eenmaal gevestigd zijn.

In hun geboortestreek Mississippi, waar duizenden pecannotenbomen staan, zweven allerlei soorten stuifmeel rond in de wind. Hier in NZ zijn er slechts kleine groepjes bomen en is de notenproductie minder betrouwbaar. Het planten van een selectie van compatibele geënte variëteiten verhoogt je kansen op het produceren van een oogst, en hoe meer bomen je plant, hoe beter je kansen.

Ze houden van veel mineralen, maar de NZ-bodem heeft genoeg stikstof voor ze – geef ze geen compost of stikstof die een snelle groei stimuleert die vervolgens afbreekt bij een flinke wind, iets wat NZ pecannoten nogal eens doen.

4. Hazelnoten

Hazeln was niet iets wat ik at, totdat een vriend me er een paar gaf. Ze waren zo lekker dat ik er 10 heb geplant.
Ook hier geldt weer dat het een door de wind bestoven soort is, dus je hebt minstens twee soorten nodig om te kunnen kruisbestuiven – ik heb verschillende soorten gebruikt om de productie te maximaliseren.

Ze groeien buitengewoon goed in de koelere delen van Nieuw-Zeeland en je kunt ze een meerstammige struik laten vormen of ze tot een enkele stam snoeien. Schapen houden de zijscheuten in bedwang, maar als je ze laat groeien, kun je er wandelstokken van maken. Ze werden vroeger ook gebruikt voor het maken van schapenhindernissen (beweegbare frames om hokken van te maken).

De bomen worden ongeveer 4 m hoog, en hun prachtige herfstkleuren maken ze tot een nuttige en aantrekkelijke grensboom. Zaailingen zijn verkrijgbaar geïmpregneerd met truffelsporen en als je de juiste omstandigheden hebt, krijg je opbrengsten van beide gewassen.

De noot zelf is mijn favoriete koksnoot, delicaat en smakelijk, maar het hebben van een soort kraakmachine is essentieel om ze in hoeveelheid te verwerken.

5. Macadamia’s

Macadamia’s zijn voor mensen in vorstvrije gebieden. Ik heb ze commercieel zien groeien in Nelson en na verschillende pogingen heb ik er een opgericht in de Waikato, maar ze zijn een Australische subtropische regenwoudplant en geven de voorkeur aan warme, beschutte omstandigheden.

Ook hier geldt dat het planten van verschillende variëteiten de productie zal verhogen, hoewel macadamia’s worden bestoven door insecten. Van protea’s wordt gezegd dat ze een gunstige begeleidende plant voor ze zijn en het is een zeer aantrekkelijke combinatie.

Variëteiten laten hun noten vallen of houden ze vast. Druppelaars zijn goed als je er schone, droge grond onder hebt en de noten regelmatig verzamelt; ga anders voor exemplaren die je kunt plukken.

Hun wintergroene bladerdek maakt ze een goede afscherming en ze kunnen zelfs tot een haag worden gesnoeid als dat gewenst is. Ze kunnen tot 10 m hoog worden, maar worden meestal gesnoeid om ze binnen plukhoogte te houden.

Plant ze in het voorjaar, en oogst de noten in de vroege winter. Onmiddellijk ontdoppen en drogen tot je de noot in de dop hoort rammelen als je hem op beton laat vallen.

6. Pijnboompitten

Ik kook graag met pijnboompitten. Ik hou ook van het uiterlijk van Pinus pinea, de dennenboom die de dennenappels produceert die de noten bevatten. Maar ik vind het niet leuk om te proberen de noten uit de dennenappel te halen, hun dop te kraken en de dop van de noot te scheiden. Dit is veel werk en kiwi doe-het-zelvers hebben van alles gebruikt, van roterende schoffels in een emmer tot deegrollers en een handdoek.

De boom heeft echter een lange levensduur (meer dan 150 jaar) en is zeer veerkrachtig, bestand tegen droge omstandigheden, harde wind en zoute nevel. Het is een groenblijvende conifeer die ongeveer 12 m hoog wordt. Ook deze boom kan geïnfecteerd met Bianchetto truffelsporen worden gekocht, zodat je ook een ondergrondse oogst kunt proberen.

In optimale omstandigheden zouden ze op ongeveer zesjarige leeftijd vrucht moeten gaan dragen (het duurt drie jaar om kegels te vormen), maar mijn enige boom is merkbaar onwillig geweest om te produceren. Hoewel ze theoretisch zelfvruchtbaar zijn, heb ik onlangs een tweede boom geplant om te zien of dat de productie stimuleert.

7. Amandelen

Amandelen zijn eigenlijk de inwendige pit van een perzikvariëteit en zijn qua groeiwijze vergelijkbaar met een perzik, behalve dat ze een tweede variëteit nodig hebben als bestuiver en langer leven (ongeveer 70 jaar vergeleken met het gemiddelde van 10 jaar van de perzik).

Vochtigheid kan de schimmelziekten bladkrul en bruinrot veroorzaken (hoewel ze daar niet zo gevoelig voor lijken te zijn als de meeste perziken), dus plant ze in vochtige gebieden op een goed geventileerde plaats of onder uw beschuttingsgordel.Net als perziken geven ze de voorkeur aan goede, vruchtbare grond en houden ze niet van overmatige vochtigheid rond hun wortels.

Er is geen reden waarom niet meer amandelen in Nieuw-Zeeland kunnen worden geteeld en er worden momenteel proeven gedaan in de regio’s Wairarapa, Waikato en Nelson om superieure variëteiten te identificeren. De bomen worden ongeveer zes meter hoog en zijn de eersten in de boomgaard die de lente verwelkomen met bloesem begin augustus.

8. Pinda’s

Een pinda is meer erwt dan noot, en hij groeit ook niet aan een boom.

De pindaplant is een 30-60 cm hoge bladhoudende eenjarige die het best in de moestuin kan worden gekweekt, waar hij stikstof bindt en een stengel (knijper genaamd) uitbrengt die een losse, goed gedraineerde grond nodig heeft om in te boren om de zaaddoos te produceren.

Zij worden in Australië commercieel geteeld en zullen hier in een hete zomer gemakkelijk groeien. Ze hebben de volle zon en 4-5 maanden hoge temperaturen nodig om te rijpen. Week een verse pinda (u kunt rauwe, gedopte pinda’s uit de bulkbak in de supermarkt gebruiken) een paar uur en plant ze zodra de vorst voorbij is.

5 TIPS VOOR EEN GOEDE NUTENOOTWINNING

De noten zijn klaar in de herfst en moeten dagelijks worden verzameld als ze vallen. Als je ze op vochtige grond laat liggen, ontstaat er schimmel, wat de opslag en de smaak nadelig beïnvloedt.

Spreid de noten te drogen in een schaduwrijke, maar goed geventileerde ruimte – een oud draadgaas bedframe is ideaal.
Noten kunnen worden bewaard in een luchtige, rat-proof container, maar kunnen ranzig worden na een paar maanden,
dus de beste manier om ze te bewaren is ze te doppen en de pit in te vriezen om de versheid te behouden.

De beste zelfgemaakte cracker die ik heb gezien is een hulpstuk voor een boormachine die verstelbaar is voor een reeks noten. Google ‘boorkraker’. Schelpen maken geweldig aanmaakhout of mulch, en stekelige kastanje bramen kunnen worden gebruikt om honden af te schrikken van graven (en waarschijnlijk konijnen ook).

DE NIET-LEKKERE NOOTEN: PISTACHIOS, CASHEWS EN BRAZILS

Er groeien pistachebomen op het Zuidereiland, maar het is moeilijk om in NZ bomen te vinden, en ze te laten produceren is nog moeilijker. Pistachebomen zijn tweehuizig, dus je hebt een mannetje en een vrouwtje nodig (ze worden door de wind bestoven) en ze houden van zeer koude winters en vrij ernstige hete zomers.

Cashewnoten groeien in tropische klimaten. Voor zover ik weet, zijn ze in NZ helemaal niet verkrijgbaar. Zelfs als je er een zou kunnen krijgen en kweken, is het verwijderen van de dubbele schil en vervolgens de bijtende vloeistof eromheen een behoorlijk ingewikkeld proces – het is veel gemakkelijker om in plaats daarvan hazelnoten te kweken en te eten.

Cashewnoten hebben tropische hitte nodig, speciale bestuivende insecten, veel ruimte (ze groeien tot 50 m) en 15 maanden om de kokosnootvruchten te produceren die tussen de 10 en 25 noten bevatten. Als je er een wilt oogsten zul je naar het Amazone regenwoud moeten reizen, maar ga niet onder een boom staan totdat de vruchten zijn gevallen – ze kunnen wel 2,5 kg wegen.

SHERYN’S 4 TIPS VOOR HET PLANTEN VAN EEN NUT BOOM

1. Reserveer bomen bij uw plaatselijke kwekerij of ga nu online om ze te bestellen – de beste variëteiten zijn vaak beperkt verkrijgbaar.

2. Bepaal waar u wat gaat planten en zorg voor eventuele omheiningen of het weren van voorraden.

3. Graaf een groot gat en optimaliseer de bodemomstandigheden rond de directe wortelzone.

4. Wees klaar om uw notenbomen te planten wanneer de koele en regelmatige regens van de winter beginnen (behalve voor macadamia’s – plant ze in het voorjaar).

5. Controleer op schadelijk onkruid, snoei ongewenste takken weg en geef jaarlijks wat mest, en wacht dan op uw noten.

Vindt u dit een leuk verhaal? Abonneer u dan nu!