15 Basisbegrippen uit de menselijke biologie die iedereen moet kennen

Ons lichaam is fascinerend. De menselijke biologie is verbazingwekkend complex en het kan verbijsterend zijn als je bedenkt hoeveel gecompliceerde processen er elke seconde door ons lichaam worden uitgevoerd.

Of je nu een bioexpert bent of helemaal niets weet over het menselijk lichaam, het is handig om op zijn minst de basis te weten over de menselijke biologie, zodat je weloverwogen beslissingen kunt nemen die je helpen om je lichaam soepel te laten werken. Plus, het is interessant!

Lees verder om meer te weten te komen over de 15 basisbegrippen van de menselijke biologie die iedereen zou moeten weten. (Deze komen ook allemaal aan bod in Brainscape’s online Biologie flashcards).

15 basisfeiten uit de menselijke biologie

Het menselijk lichaam heeft 12 systemen

De 12 menselijke lichaamssystemen zijn het cardiovasculaire systeem, het spijsverteringsstelsel, het endocriene stelsel, het immuunsysteem, het integumentaire stelsel, het lymfatische stelsel, het spierstelsel, het zenuwstelsel, het voortplantingsstelsel, het ademhalingsstelsel, het skeletstelsel en het urinewegstelsel.

Al deze systemen werken samen om ervoor te zorgen dat ons lichaam goed werkt:

• Het cardiovasculaire (of bloedsomloop) systeem transporteert bloed, zuurstof en voedingsstoffen door het hele lichaam.
• Het spijsverteringsstelsel neemt voedsel op en verwerkt het.
• Het endocriene systeem produceert hormonen die de stofwisseling, de groei en ontwikkeling, de weefselfunctie, de geslachtelijke voortplanting, de slaap en de stemming regelen.
• Het immuunsysteem bestrijdt infecties.
• Het integumentaire systeem beschermt het lichaam tegen schade van buitenaf.
• Het lymfestelsel verbindt de lymfeknopen in ons lichaam en helpt de bloedsomloop en het immuunsysteem.
• Het spierstelsel stelt ons in staat te bewegen.
• Het zenuwstelsel zendt signalen door het lichaam en regelt vrijwillige en onvrijwillige handelingen.
• Het voortplantingssysteem stelt ons in staat seks te hebben en kinderen te krijgen.
• Het ademhalingsstelsel stelt ons in staat zuurstof op te nemen en kooldioxide uit te stoten als we ademen.
• Het skeletstelsel geeft ons lichaam een raamwerk en ondersteunt de systemen.
• Het urinestelsel voert afvalstoffen af.

Dit zijn slechts enkele van de belangrijkste functies van elk systeem, maar elk systeem vervult nog vele andere.

Er zijn vier bloedgroepen: A, B, AB, en O

Uw geletterde bloedgroep wordt bepaald door welke antilichamen zich in uw plasma bevinden en welke antigenen zich op uw rode bloedcellen bevinden. Antilichamen zijn bloedproteïnen, terwijl antigenen stoffen zijn die een immuunrespons activeren en bepalen wat een cel binnenkomt en verlaat. Elke bloedgroep kan positief of negatief zijn, wat resulteert in acht mogelijke bloedgroepen. Het +/- deel van iemands bloedgroep wordt bepaald door de aanwezigheid (of afwezigheid) van een derde antigeen, de zogenaamde Rh-factor.

Onze lichamen kunnen bloed verwerken zonder de aanwezigheid van een antigeen dat we gewoonlijk hebben, maar kunnen de introductie van een nieuw antigeen in het bloedvatenstelsel niet aan. Daarom staan mensen met O-bloed bekend als universele donors; iedereen kan O-bloed gebruiken. Mensen met AB+ bloed daarentegen zijn universele ontvangers; zij hebben elk antigeen al in hun bloed.

Ons DNA is opgeslagen in 23 paar chromosomen in de kern van elke cel in ons lichaam

Elke cel heeft een volledige set chromosomen die al het genetisch materiaal bevatten dat nodig is om de samenstelling van ons hele lichaam te bepalen. Daarom kan het klonen van dieren worden gedaan met slechts één cel. Al het genetisch materiaal dat ons definieert zit in elke cel van ons lichaam, van onze haarzakjes tot teennagels.

Ons immuunsysteem bestrijdt infecties vooral door het gebruik van antilichamen en microfagen

Antilichamen bestrijden infecties in feite door het virus of de vreemde bacterie te doden, terwijl microfagen witte bloedcellen zijn die de vreemde cellen (of andere objecten) omringen en insluiten om de verspreiding van de ziekte te voorkomen.

Er zijn meer niet-menselijke cellen in ons lichaam dan menselijke

Er zijn tien keer meer bacteriecellen in ons lichaam dan onze eigen menselijke cellen. Deze bacteriën zijn onschadelijk of helpen ons zelfs bij belangrijke lichaamsfuncties, zoals de spijsvertering. Zelfs ons DNA zelf is niet allemaal afkomstig van de menselijke evolutie. Menselijk DNA bevat de genen van ten minste acht retrovirussen die op een bepaald moment in onze eigen genetische code werden opgenomen. De virale genen in ons DNA vervullen nu belangrijke functies, vooral met betrekking tot de voortplanting.

We hebben meer dan vijf zintuigen (en elk heeft zijn eigen zintuig of gespecialiseerde receptoren)

Terwijl we meestal denken aan de traditionele vijf zintuigen van tast, smaak, gehoor, zicht en reuk, kan ons lichaam eigenlijk nog veel meer dingen waarnemen. Enkele van de belangrijkste zintuigen zijn:

1. Zicht
2. Hoor
3. Geluid
4. Smaak
5. Aanraking
6. Balans
7. Temperatuur
8. Proprioceptie (ruimtelijk lichaamsbewustzijn, ook waarom je je neus kunt aanraken met je ogen dicht)
9. Pijn

Ieder is verbonden met zijn eigen orgaan (smaak met de tong, reuk met de neus) of zintuigreceptor (de huid bevat aparte tast-, temperatuur-, en pijnreceptoren).

Onze blindedarm heeft eigenlijk nog steeds een doel

We hebben lang gedacht dat de blindedarm gewoon het resultaat van evolutie was – een lichaamsdeel dat ooit een doel had, maar dat niet langer iets anders doet dan af en toe geïnfecteerd raken.

Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de blinde darm in feite dient als een belangrijke plaats voor de bacteriën in het spijsverteringsstelsel om uit te rusten en zich voort te planten. U kunt zeker zonder leven (dus maak u geen zorgen als de uwe is verwijderd!), maar als het nog steeds deel uitmaakt van uw systeem, kan de appendix een echte hulp zijn.

Nearsightedness en farsightedness worden veroorzaakt door afwijkingen in de vorm van onze oogbollen

Nearsightedness, of bijziendheid, wordt veroorzaakt door een grotere kromming in het hoornvlies van het oog of door een verlenging van de oogbol. Verziendheid, of hypermetropie, wordt veroorzaakt door een te kleine kromming van het hoornvlies of door een te korte oogbol. Er zijn aanwijzingen dat bijziendheid genetisch bepaald is.

Vaccins helpen het lichaam op een veilige manier om later infecties te herkennen en te bestrijden

Door het lichaam met dode viruscellen te injecteren, activeren we een reactie van het immuunsysteem op het virus zonder de ziekte daadwerkelijk op te lopen. Hierdoor kan ons lichaam antilichamen aanmaken om de infectie te bestrijden als we er ooit aan worden blootgesteld. Dat is waarom mensen soms koorts krijgen als bijwerking van een vaccin. Ze krijgen de ziekte echter niet: het lichaam oefent gewoon hoe het dat virus zou doden als het ooit in het lichaam zou komen (en koorts is daar een belangrijk onderdeel van).

We weten nog steeds niet 100% zeker waarom mensen geeuwen

Veel wetenschappers denken tegenwoordig dat geeuwen een manier is om onze hersenen alert te houden in tijden van stress, maar waarom dat precies gebeurt of wat het geeuwen doet om ons lichaam te helpen, is niet 100% duidelijk. Dat zou de reden kunnen zijn waarom het geeuwen besmettelijk is; we worden door een andere persoon geattendeerd op een potentiële stressfactor. Anderen geloven dat geeuwen een reactie is op vermoeidheid, als een manier om weer in beweging te komen. Gapen kan ons helpen meer zuurstof te krijgen om onze hersenen beter te laten presteren, of het kan de hersenen afkoelen, die heter worden in tijden van stress. We weten nog steeds niet precies welke rol geeuwen in de menselijke biologie speelt.

De rode kleur van ons bloed wordt veroorzaakt door de vorm van de structuur die ontstaat wanneer ijzer en zuurstof zich binden met hemoglobine

Velen nemen aan dat bloed rood is door al het ijzer dat erin zit, net als de reden waarom roest rood is. Dat is eigenlijk niet helemaal juist. De rode kleur ontstaat doordat het ijzer gebonden is in een ring van atomen in hemoglobine die porfyrine wordt genoemd. Deze structuur heeft een vorm die het bloed rood doet lijken. Wanneer zuurstof aan de porfyrinering wordt gebonden, verandert de vorm, waardoor onze rode bloedcellen een nog levendigere tint rood lijken.

De hersenen werken harder terwijl we slapen dan overdag wanneer we wakker zijn

Velen nemen aan dat slaap de hersenen helpt rusten, maar onze hersenen zijn eigenlijk drukker tijdens de sluimer. Wanneer we slapen en dromen, voeren onze hersenen belangrijke functies uit die ze niet kunnen uitvoeren wanneer ze zich concentreren op beweging en bewust denken. Tijdens de slaap verwerken onze hersenen dingen die we hebben geleerd en emoties die we hebben gevoeld tijdens de wakkere uren en slaan ze op in ons geheugen. Daarom is slaap zo belangrijk om te leren.

De lever heeft meer dan 500 functies.

Onze lever filtert niet alleen gifstoffen uit het bloed. Hij doet veel meer om ons lichaam gezond te houden. Enkele andere belangrijke functies zijn de aanmaak van gal, dat vet afbreekt en afvalstoffen transporteert, de productie van cholesterol, de regulering van de bloedstolling, de verwerking van hemoglobine, en nog veel meer. Zoals u ziet, is de lever van vitaal belang voor onze gezondheid, dus behandel hem goed.

Zonnebrand verhoogt niet alleen uw risico op huidkanker; het beschadigt ook de bloedvaten

Een matige zonnebrand kan op lange termijn schade toebrengen aan de bloedvaten in uw huid, waardoor het moeilijker wordt voor de aangetaste huid om te genezen en gezond te blijven. Het kan in feite vier tot vijftien maanden duren voordat deze haarvaten en kleine slagaders en aders weer in een normale toestand zijn.

Alle lichaamsdelen kunnen zichzelf herstellen (behalve tanden)

Innate menselijke biologie stelt ons in staat om onszelf voor het grootste deel vrij gemakkelijk te herstellen. Ernstige schade aan het lichaam kan lang duren, maar al onze lichaamsdelen kunnen uit zichzelf genezen en regenereren, behalve de tanden. Aangezien het glazuur van tanden geen levend weefsel is, kan het niet regenereren, zelfs niet als de verwonding diep genoeg is om het levende deel van de tand te beschadigen. Dat is de reden waarom een afgebroken tand altijd een bezoek aan de tandarts vergt om volledig te worden hersteld.

Diep dieper in de menselijke biologie

De menselijke biologie is een van de meest fascinerende wetenschappen. Het begrijpen ervan geeft je niet alleen de academische basis die je nodig hebt voor een carrière in de geneeskunde of de wetenschap, maar het helpt je ook om voor je eigen gezondheid te zorgen.

En onthoud altijd dat Brainscape’s biologie flashcards een essentieel biologie studiehulpmiddel zijn. Ze zijn ontworpen door topstudenten en docenten over de hele wereld, en ze gebruiken een studiesysteem dat is gebaseerd op de meest recente cognitieve wetenschap om de meest effectieve manier te zijn om biologie op elk niveau te leren. Gebruik ze om te slagen voor je biologietoets, te studeren voor de MCAT, of zelfs om je eigen kennis te verdiepen. En voel je vrij om ook je eigen flashcards te maken in Brainscape!