Islam

Buddyzm

Filozoficzny ruch zbawienia powstały w tym samym ascetycznym środowisku, które wydało Upaniszady, Buddyzm podkreśla nietrwałość wszystkich stanów samsary i oferuje różnorodne praktyki duchowe dla osiągnięcia wyzwolenia. Tak długo, jak ktoś kieruje się ignorancją i pragnieniami oraz jest obciążony pozostałościami przeszłych czynów, śmierć nie przynosi kresu powtarzającym się odrodzeniom. Można się odrodzić jako bóg (deva), półbóg (asura), człowiek, zwierzę, głodny duch lub istota piekielna. Wczesne teksty buddyjskie mówią o wielu gorących piekłach pod ziemią, ale tradycje mahajany umiejscawiają piekła w milionach wszechświatów, w których cierpią czujące istoty i nauczają współczujący buddowie. Chociaż wszystkie te sfery są uważane za ostatecznie iluzoryczne, cierpienie istot piekielnych i głodnych duchów (które są torturowane przez nieustający głód i pragnienie) jest przeszywające, a jego żywy obraz w literaturze i sztuce buddyjskiej wzmaga poczucie pilnej potrzeby spełniania dobrych uczynków, przekazywania zdobytej w ten sposób zasługi potrzebującym i przyjmowania schronienia pod ochronę buddów i bodhisattwów (tych, którzy ślubują zostać buddą i poświęcają się pomaganiu innym w osiągnięciu oświecenia). Buddyzm mahajany wychwala współczucie wielkich bodhisattwów, którzy używają swej magicznej mocy, by zstąpić do najniższych piekieł w celu głoszenia zbawczej dharmy (uniwersalnej prawdy nauczanej przez Buddę) i dzielenia się swą zasługą z nędzarzami. Współczująca obecność w piekle bodhisattwów Avalokiteshvary (często przedstawianego jako piękna młoda kobieta i znanego w Chinach jako Guanyin, a w Japonii jako Kannon), Kshitigarbhy (znanego w Chinach jako Dizang, a w Japonii jako Jizō) oraz bohaterskiego mnicha Muliana (który wstawił się u Buddy i wywalczył uwolnienie swojej matki od męki w piekle) są zatem ważnymi przykładami tej mahajanowej nauki.

W Chinach zbieg tradycji buddyjskich, daoistycznych i ludowych wytworzył rozbudowany system ceremonialny dla ulżenia cierpieniom głodnych duchów i istot piekielnych oraz egzorcyzmowania ich negatywnego wpływu na żywych. Piekło, z dziesięcioma przerażającymi sądami, jest biurokracją, w której sędziowie są skłonni do przyjmowania łapówek, a dusze poddawane są procesom i znoszą tortury sądowe. Zmarłych wspierają żyjący krewni, którzy wspominają ich z honorem, spełniając dobre uczynki, sponsorując rytuały w ich imieniu i paląc lub ozdabiając grób papierowymi podobiznami pieniędzy, jedzenia, ubrań, samochodów i innych niezbędnych rzeczy. Ezoteryczne rytuały otwierania bram piekła i karmienia głodnych duchów i istot piekielnych rozszerzają to synowskie współczucie z rodziny na całą populację cierpiących istot. Z natury czyśćcowe, chińskie piekła nie są poza zasięgiem ludzkiej interwencji, a wspólny obowiązek niesienia pomocy cierpiącym tam istotom był potężną siłą spójności społecznej.